Theo Phaät giaùo, moät trong nhöõng nguyeân nhaân taïo khoå cho con ngöôøi laø loøng ham nuoán. Noùi veà loøng tham thì khoâng buùt möïc naøo coù theå noùi cho heát ñöôïc. Söï ham muoán ñöôïc bieåu loä döôùi nhieàu hình thöùc. Ngöôøi ñôøi chaáp nhaän noù nhö laø moät ñònh luaät töï nhieân vôùi nhöõng lyù luaän haäu thuaån vöõng chaéc. Ñoâi khi ngöôøi ta cuõng thaáy phaàn naøo söï taùc haïi cuûa noù nhöng khoâng cheá ngöï ñöôïc ñaønh buoâng troâi theo maïng lònh cuûa noù. Ví nhö bieát raèng möôïn nôï seõ taïo lo aâu nhöng yù muoán taäu nhaø, mua xe quaù maïnh neân ñaønh töï an uûi vôùi moïi laäp luaän hôïp lyù nhaát.
Phaät giaùo lieät keâ ra naêm loaïi ham muoán: vaät chaát,s aéc ñeïp, danh voïng, aên uoáng vaø nguû nghæ, goïi laø nguõ duïc. Trong naêm ñieàu naøy, khoâng coù ñieàu ñöa ta ñeán choã an nhaøn, thaûnh thôi. Tieàn cuûa caøng nhieàu thì lo aâu, phieàn muoän caøng laém. Töûu saéc caøng truïy laïc thì cuoäc ñôøi caøng rôi xuoáng hoá saâu. Loøng tham voâ ñoä, khoâng beán bôø. Loøng ngöôøi khoâng bao giôø thoûa maõn vôùi nhöõng gì ñang coù. Luùc naøo loøng cuõng höôùng veà moät töông lai saùng laïn hôn. Töï mình ñaët ra nhöõng tieâu chuaån phaûi ñaït tôùi, töø ñoù chuùng ta bò loøng ham muoán sai khieán luùc naøo khoâng hay, ñeå cuoái cuøng trôû thaønh noâ leä cho vaät chaát, chòu söï ñieàu ñoäng cuûa noù. Chaân lyù naøy ñöôïc taùc giaû giao cho anh keùp Ñieàn Baù Quang trình dieãn.
Nhaân vaät naøy coù nhöõng ñaëc tính sau:

• * Baûn tính tham daâm hieáu saéc.
• * Voõ coâng sôû tröôøng :"Khoaùi ñao"
• * Bieät danh laø Vaïn Lyù Ñoäc Haønh.

Vaø baây giôø chuùng ta haõy nghe Kim Dung giôùi thieäu veà Ñieàn Baù Quang. (TNGH tr.184)

"Nguyeân Ñieàn Baù Quang ngoaïi hieäu laø Vaïn Lyù Ñoäc Haønh, boïn ngöôøi trong phe haéc ñaïo vaø baïch ñaïo nghe thaáy ñeàu phaûi ñieân ñaàu. Haén laø moät teân ñoäc haønh ñaïi ñaïo, voõ coâng cöïc cao laïi cô möu xaûo traù khoân löôøng. Haønh tung haén voâ ñòch, xuaát hieän baát thöôøng. Haén ra tay cöïc kyø taøn nhaån. Ñoát nhaø cöôùp cuûa, gian daâm phuï nöõ, chaúng moät toäi aùc naøo maø haén chaúng laøm. Nhöõng tay haûo haùn trong voõ laâm ñaõ nhieàu laàn vaây baét maø ñeàu bò haén aån nuùp raát taøi tình, chaúng thaáy toâng tich ñaâu. Ñeán luùc nhöõng ngöôøi bao vaây giaûi taùn, haén ñaùnh leùn töøng ngöôøi moät,hoaëc haï thuû ngaám ngaàm hoaëc ñaàu ñoäc. Khoâng bieát bao nhieâu anh huøng haûo haùn ñaõ cheát veá tay haén. Teä haïi nhaát laø tính tham daâm hieáu saéc cuûa Ñieàn Baù Quang. Ngöôøi ñaøn baø naøo hôi coù tí nhan saéc maø loït vaøo tay haén thì ñöøng hoøng giöõ ñöôïc trong saïch. Quaàn huøng voõ laâm ñeàu nghieán raêng caêm haän, coøn boïn nöõ löu nghe tieáng haén laø baït vía kinh hoàn.
Lao Ñöùc Naëc noùi :
- Nghi Quang sö muoäi! Sö muoäi cuõng bieát Ñieàn Baù Quang ö ?
Nghi Quang ñaùp: -Treân traùn haén coù moät veát chaøm xanh raát lôùn. Treân veát chaøm naøy laïi moïc loâng daøi, vöøa troâng thaáy laø nhaän ra ngay."
Chính vì Ñieàn Baù Quang treân maët coù veát ñaëc bieät neân trong voõ laâm ai cuõng bieát caû. Ngöôøi ta cho oâng trôøi döïng ra ngöôøi vaãn coù loøng nhaân. Tuy trôøi taïo neân Ñieàn Baù Quang, moät teân cuøng hung cöïc aùc nhöng cuõng ñeå tieâu kyù leân maët cho moïi ngöôøi deã nhaän maø ñeà phoøng.

Chæ vaøi neùt chaám phaù, taùc giaû noùi leân ñöôïc nhöõng ñaëc tính cuûa loøng tham. Khi loøng ham muoán noåi leân, ngöôøi ta luoân luoân coù nhöõng laäp luaän hôïp lyù ñeå haäu thuaån cho noù, hoaëc noù traø troän trong nhöõng sinh hoaït thöôøng nhaät khieán chuùng ta khoù nhaän ra. Phaät Phaùp giuùp chuùng ta nhaän dieän ñöôïc noù khoâng khoù.

II- BAÛN THEÅ CUÛA SAÉC.
Tröôùc heát, chaân taâm baûn nhieân thanh tònh, khoâng tôùi khoâng lui, khoâng taêng khoâng giaûm, khoâng saïch khoâng dô, khoâng ñoäng khoâng tònh; thöôøng haèng, khoâng ra ngoaøi saéc maø cuõng khoâng ôû trong saéc. Rôøi taâm khoâng coù saéc vaø ngoaøi saéc khoâng coù taâm. Taâm khoâng vì saéc maø bôïn nhô hoen oá, saéc khoâng vì taâm maø theâm phaàn töôi thaém myõ mieàu. Taâm luùc naøo cuõng an nhieân tòch tònh, trong saùng khoâng tì veát nhöng con ngöôøi ñeå cho loøng tham duïc laøm cho taâm trôû thaønh ñieân ñaûo, meâ môø. Ngöôøi ñôøi thöôøng cho raèng saéc chaát quyeán ruõ chaân taâm nhöng thaät ra khoâng phaûi vaäy. Theå cuûa chaân taâm vaø tính cuûa saéc ñeàu baûn nhieân thanh tònh, khoâng ai theo ai maø cuõng khoâng ai quyeán ruõ ai. Ví nhö chieác nhaån hoät xoaøn, töï noù vaãn an nhieân baát ñoäng trong tuû kính cuûa tieäm kim hoaøn. Noù khoâng môøi goïi vaø chaúng quyeán ruõ ai. Chæ nhöõng ngöôøi bò loøng tham duïc thuùc ñaåy môùi haùo höùc chaïy theo aùnh saùng laáp laùnh cuûa vieân kim cöông, coøn ngöôøi coù taâm thanh tònh thì deã ñaâu chaïy theo nhöõng thöù giaû taïm phuø du ñoù.

Veà ñieåm naøy, trong kinh Laêng Nghieâm, baûn dòch cuûa baûn dòch cuûa Leâ Ñình Thaùm, trang 277, ñöùc Phaät daïy oâng A Nan nhö sau :
"OÂng voán khoâng bieát, trong Nhö Lai Taïng, tính saéc laø chaân khoâng, tính khoâng laø chaân saéc, baûn nhieân thanh tònh, cuøng khaép phaùp giôùi, theo taâm chuùng sinh, ñaùp öùng vôùi löôïng hay bieát, theo nghieäp maø phaùt hieän, theá gian khoâng bieát laàm laø nhaân duyeân vaø tính töï nhieân, ñeàu laø nhöõng söï so ño phaân bieät cuûa yù thöùc, chæ coù lôøi noùi, toaøn khoâng coù nghóa chaân thaät."
Taâm thöôøng nhaät cuûa con ngöôøi laø taâm bò u meâ bôûi kieán thöùc, khaùi nieäm, tham muoán, giaän hôøn, ganh tò, so ño phaân bieät... che laáp, maát ñi söï trong saùng.br> Vaø ñeå moâ taû ñaëc tính thanh tònh cuõng nhö nhöõng neùt röïc rôû cuûa saéc, nôi trang 202 TNGH, Kim Dung vieát: "Reøm cöûa vöøa veùn leân, caëp maét moïi ngöôøi saùng loøa. Moät vò tieåu ni coâ, dung nhan tuyeät tuïc, quaû nhieân dieãm leä phi thöôøng. Naøng môùi 16, 17 tuoåi maø thaân hình yeåu ñieäu, naøng maëc moät taám aùo ñen roäng thuøng thình maø vaãn khoâng daáu ñöôïc veõ ngöôøi tha thöôùt yeâu kieàu. Tieåu ni coâ tieán ñeán tröôùc maët Ñònh Daät laïy phuïc xuoáng, la leân: - Sö phuï!... Naøng vöøa noùi ñöôïc hai tieáng ñaõ khoùc oaø leân. Ñònh Daät sa saàm neùt maët hoûi: - Ngöôi laøm...moät vieäc hay quaù! Sao coøn veà ñöôïc ñaây? Nghi Laâm vöøa khoùc vöøa noùi: - Sö phuï ôi! Ñeä töû chuyeán naøy...suyùt nöõa laø khoâng theå veà thaáy maët laõo nhaân gia. Thanh aâm naøng raát haáp daãn. Moïi ngöôøi nghe thaáy ñeàu töï hoûi: "moät thieáu nöõ nguyeät theïn hoa nhöôøng nhö vaäy sao laøm ni coâ?" Boång thaáy hai baøn tay nhoû nhaén cuûa naøng naém laáy tay aùo Ñònh Daät. Coå tay naøng traéng nhö ngoù sen hôû ra .Vöông Coân cuøng hai teân ñeä töû nhoû tuoåi khieâng xaùc La Nhaân Kieät vöøa troâng thaáy Nghi Laâm maø trong loøng raïo röïc khoâng töï chuû ñöôïc." Ñoaïn treân cho thaáy ngay aån yù cuûa taùc giaû. Bao nhieâu yù nghóa cuûa chöõ saéc trong nhaø Phaät ñöôïc Kim Dung trao troïn cho Nghi Laâm. Trong Tieáu Ngaïo Giang Hoà coù nhieàu nöõ nhaân vaät nhö Nhaïc Linh San, Doanh Doanh nhöng khoâng ngöôøi naøo ñöôïc Kim Dung ban cho moät saéc ñeïp khuynh thaønh nhö theá. Coù hai ñieåm maø chuùng ta caàn löu yù. - Nghi Laâm laø moät ngöôøi ñeïp tuyeät traàn, khoù tìm ñöôïc ngöôøi thöù hai, vôùi nhöõng myõ töø phaùp naøo laø "tuyeät tuïc, dieãm leä phi thöôøng, yeåu ñieäu, tha thöôùt yeâu kieàu"; ñeïp ñeán noåi coù nhöõng ngöôøi phaøm tuïc hoûi moät caâu heát söùc ngôù ngaån: "Moät thieáu nöõ nguyeät theïn hoa nhöôøng nhö vaäy sao laïi laøm ni coâ?". Ñieàu maø chuùng ta khoâng theå boû qua ñöôïc laø söùc thu huùt cuûa Nghi Laâm: "thanh aâm haáp daãn" vaø hai oâng baïn treû vöøa troâng thaáy naøng laø hoàn phieâu phaùch taùn, maát ngay töï chuû. Roõ raøng laø taùc giaû muoán nhaán maïnh veà söùc quyeán ruõ cuûa chöõ Saéc. - Taùc giaû khoaùc cho Nghi Laâm chieác aùo ñen roäng thuøng thình cuûa ngöôøi tu. Saâu saéc thay cho Kim Dung! Keû tu haønh laø ngöôøi quyeát taâm döùt boû loøng traàn (ñöôïc hay khoâng laø chuyeän khaùc), do ñoù hoï khoâng coù yù nghó loâi cuoán, haáp daãn ai. Ni coâ Nghi Laâm khoâng son phaán, chaúng luïa laø, theá neân vai troø saéc cuûa naøng hoaøn toaøn khoâng ñeå quyeán ruõ ai. Ai muoán chieâm ngöôõng thöôûng thöùc thì cöù töï nhieân. Ai say ñaém chaïy theo laøm noâ leä cho saéc thì ñoù laø töï nguyeän, khoâng ai xuùi baûo. Ñeå dieãn taû yù naøy, ôû nhöõng phaàn sau, chuùng ta seõ thaáy "loøng tham duïc Ñieàn Baù Quang" töï nguyeän chòu söï sai baûo cuûa Nghi Laâm.

III-LOØNG THAM AÙI QUYEÁN DUÏ CHAÂN TAÂM.
Ñi vaøo troïng taâm cuûa chöông naøy, chuùng ta seõ chöùng kieán noäi taâm cuûa moät haønh giaû tu thieàn noåi leân moät tröôøng quyeát ñaáu giöõa loøng tham duïc thuùc chaân taâm tröôùc söùc quyeán ruõ cuûa saéc.
Nguyeân Nghi Laâm laø ñeä töû cuûa Ñònh Daät sö thaùi thuoäc phaùi Haèng Sôn, theo thaày ñi döï leã röûa tay gaùt kieám cuûa Löu Chính Phong, doïc ñöôøng bò Ñieàn Baù Quang baét coùc ñeå haûm hieáp. Cuøng luùc aáy, Leänh Hoà Xung, ñaïi ñeä töû phaùi Hoa Sôn, daãn caùc sö ñeä ñi döï leã taïi nhaøLöu Chính Phong. Thaáy chuyeän baát bình, Leänh Hoà Xung ra tay giaûi cöùu nhöng vì kieám phaùp cuûa Ñieàn Baù Quang cao cöôøng hôn, Leänh Hoà Xung ñaáu khoâng laïi phaûi duøng möu gaït gaåm Ñieàn Baù Quang ñeå giaûi cöùu ni coâ.
Sau ñaây laø ñoaïn Nghi Laâm thuaät laïi töï söï cho Ñònh Daät sö thaùi taïi nhaøLöu Chính Phong, sau khi chaïy thoaùt. (TNGH, tr.237)
Nghi Laâm noùi tôùi ñaây thôû phaøo moät caùi, coâ keå tieáp:
- Ñieàn Baù Quang lieác maét nhìn Leänh Hoà ñaïi ca hoûi: "Sao Leänh Hoà huynh laïi baûo Ñieàn moå chieám phaàn tieän nghi?". Leänh Hoà ñaïi ca ñaùp: "Ñieàn huynh ñaõ bieát tieåu ñeä raát ngaùn boïn ni coâ, gaëp hoï laø trong ngöôøi khoù chòu, aên uoáng cuõng khoâng thích nöõa thì coøn ñaáu röôïu vôùi Ñieàn huynh sao ñöôïc?". Ñieàn Baù Quang laïi cöôøi noùi: "Leänh Hoà huynh! Ñieàn moå bieát Leänh Hoà huynh tìm thieân phöông baùch keá ñeå cöùu vò tieåu ni coâ naøy, song Ñieàn moå quí saéc ñeïp nhö tính maïng. Ñieàn moå ñaõ thaáy vò tieåu ni coâ naøy xinh ñeïp nhö theá thì duø Leänh Hoà huynh coù noùi gì thì Dieàn moå cuõng khoâng buoâng tha ñaâu. Neáu Leänh Hoà huynh muoán Ñieàn moå buoâng tha y thì phaûi chòu moät ñieàu kieän." Leänh Hoà ñaïi ca ñaùp: "Ñöôïc roài, Ñieàn huynh cöù noùi ñi. Duø treân coù nuùi ñao, döôùi coù vaïc daàu, Leänh Hoà Xung naøy cuõng maïnh daïn tieáp tuïc nhaän. Neáu chau maøy, khoâng phaûi laø haïng haûo haùn.
Nghi Laâm caëp maét mô maøng, maët öûng hoàng, naøng keå tieáp:
- Ñieàn Baù Quang cöôøi ha haû roùt ñaày röôïu vaøo hai baùt roài noùi: "Leänh Hoà huynh haõy uoáng baùt röôïu naøy ñi roài ta haõy noùi chuyeän." Leänh Hoà ñaïi ca böng baùt röôïu leân uoáng moät hôi caïn saïch roài dô baùt leân noùi: "Caïn heát roài ñaây". Ñieàn Baù Quang cuõng uoáng heát chung röôïu roài cöôøi noùi: "Leänh Hoà huynh! Tieåu ñeä ñaõ laø baïn beø vôùi Leänh Hoà huynh thì neân theo leà luaät giang hoà, töùc laø khoâng ñöôïc treâu vôï baïn. Neáu Leänh Hoà huynh khoâng chòu laáy tieåu ni coâ...Nghi Laâm noùi tôùi ñaây hai maù öûng hoàng, cuùi ñaàu xuoáng, thanh aâm coâ moãi luùc moät nhoû. Veà sau chæ coøn nhö tieáng muoåi vo ve, ngöôøi ngoaøi khoù loøng nghe tieáng. Ñònh Daät voå tay xuoáng baøn hoûi:
- Ngöôi noùi nhaêng gì laém theá? Caøng noùi caøng gioáng haïng haï löu. Roài sau sao nöõa? Nghi Laâm kheû ñaùp:
- Gaû Ñieàn Baù Quang mieäng coøn noùi nhieàu caâu hoà ñoà. Haén cöôøi hì hì noùi tieáp: "Baäc ñaïi tröôïng phu moät lôøi ñaõ noùi boán ngöïa khoân theo. Ñaïi huynh öng thuaän laáy coâ...laáy coâ laøm vôï thì tieåu ñeä laäp töùc buoâng tha vaø coøn xin loãi coâ nöõa. Ngoaøi ñieàu kieän ñoù thì khoâng coøn caùch naøo khaùc." Leänh Hoà ñaïi ca höø moät tieáng roài ñaùp: "Ñieàn huynh muoán tieåu ñeä xuùi quaåy suoát ñôøi hay sao? Vuï naøy ñöøng noùi tôùi nöõa. Ñieàn Baù Quang coøn noùi hoà ñoà tyû nhö: "Ñaõ ñeå ñaàu toùc thì khoâng phaûi ni coâ" vaø nhieàu caâu ñieân roà, ñeä töû phaûi bòt tai khoâng nghe nöõa. Leänh Hoà ñaïi ca noùi: "Im mieäng ñi! Ñieàn huynh coøn noùi rôûn nhöõng caâu chaùn tai nöõa thì Leänh Hoà Xung naøy phaûi cheát ngay ñöông tröôøng. Ñieàn huynh maø khoâng buoâng tha y thì chuùng ta laïi quyeát moät traän töû chieán."
Ñoaïn trích daãn treân cho thaáy loøng tham duïc Ñieàn Baù Quang coá tình xuùi duïc chaân taâmLeänh Hoà Xung töï raøng buoäc vôùi saéc Nghi Laâm. Moät teân tham daâm hieáu saéc, coi troïng ñaøn baø ñeïp hôn caû taùnh maïng maø laïi nhöôøng moät giai nhaân tuyeät traàn cho keû khaùc! Thaâm yù cuûa taùc giaû quaù loä lieåu.