ภาค 8 ผู้ดี ย่อมไม่เห็นแก่ตัวถ่ายเดียว
กายจริยา
คือ
1.
ย่อมไม่พักหาความสบายก่อนผู้ใหญ่
หรือผู้หญิง
2.
ย่อมไม่เสือกสนแย่งชิง
ที่นั่งหรือที่ดูอันใด
3.
ย่อมไม่เที่ยวแย่งผู้หนึ่งมาจากผู้หนึ่ง
ในเมื่อเขาสนทนากัน
4.
เป็นผู้ใหญ่
จะไปมาลุกนั่งย่อมไว้ช่อง
ให้ผู้น้อยมีโอกาสบ้าง
5.
ในการเลี้ยวดูย่อมเผื่อแผ่
เชื้อเชิญแก่คนข้างเคียงก่อนตน
6.
ในที่บริโภค
ย่อมหยิบยกยื่นส่งสิ่งของแก่ผู้อื่นต่อๆไป
ไม่มุ่งแต่กระทำกิจส่วนตน
7.
ย่อมไม่รวบสามตะกลามสี่กวาดฉวยเอาของที่เขาตั้งไว้เป็นกลาง
จนเกินส่วนที่ตนจะได้
8.
ย่อมไม่แสดงความไม่เพียงพอในสิ่งของที่เขาหกยิบยกให้
9.
ย่อมไม่นิ่งนอนใจให้เขาออกทรัพย์แทนส่วนตนเสมอ
เช่น
ในการเลี้ยวดูหรือใช้ค่าเดินทางเป็นต้น
10.
ย่อมไม่ลืมที่จะส่งของ
ซึ่งคนอื่นได้สงเคราะห์ให้ตนยืม
11.
การให้สิ่งของหรือเลี้ยงดู
ซึ่งเขาได้กระทำแก่ตน
ย่อมต้องตอบแทนเขา
วจีจริยา
คือ
1.
ย่อมไม่ขอแยกผู้อื่นมาจากผู้ใด
เพื่อจะพาไปพูดจาความลับกัน
2.
ย่อมไม่สนทนาแต่เรื่องตนถ่ายเดียว
จนคนอื่นไม่มีช่องจะสนทนาเรื่องอื่นได้
3.
ย่อมไม่นำธุระตนเข้ากล่าวแทรกในเวลาธุระของเขาชุลมุน
4.
ย่อมไม่กล่าววาจาติเตียนของที่เขาหยิบยกให้ว่าไม่ดีหรือไม่พอ
5.
ย่อมไม่ไต่ถามราคาของที่เขาได้หยิบยกให้แก่ตน
6.
ย่อมไม่แสดงราคาของที่จะหยิบยกให้แก่ผู้ใดให้ปรากฏ
7.
ย่อมไม่ใช้วาจาอันโอ้อวดตนและลบหลู่ผู้อื่น
มโนจริยา
คือ
1.
ย่อมไม่มีใจมักได้
เที่ยวขอของเขาร่ำไป
2.
ย่อมไม่ตั้งใจปรารถนาของรักเพื่อน
3.
ย่อมไม่พึงใจการหยิบยืมข้างของทองเงินซึ่งกันและกัน
4.
ย่อมไม่หวังแต่จะพึ่งอาศัยผู้อื่น
5.
ย่อมไม่เป็นผู้เกี่ยงงอนทอดเทการงานตนให้ผู้อื่น
6.
ย่อมรู้คุณผู้อื่นที่ได้ทำแล้วแก่ตน
7.
ย่อมไม่มีใจริษยา