คำนำ

ในหลายประเทศ มีการประกาศสิทธิของผู้ป่วย หรือกฏบัติผู้ป่วยขึ้น เพื่อรับรองให้เกิด ความชัดเจน ในการปฎิบัติ สำหรับประเทศไทย องค์กร สภาวิชาชีพด้านสุขภาพ ได้เล็งเห็นประโยชน์ ที่จะรวบรวม สิทธิ พื้นฐาน ของผู้ป่วย ตลอดจน ธรรมเนียมปฎิบัติ ที่สอดคล้องกับวิถีไทย จัดทำ เป็นประกาศ เพื่อให้รู้ทั่วกัน ทั้งประชาชน ทั้งแพทย์ พยาบาล ทันตแพทย์ เภสัชกร และผู้ประกอบโรคศิลปะ สาขาต่างๆ โดยมุ่งหวังที่ จะก่อให้เกิด ความเข้าใจอันดี ลดความขัดแย้ง และนำไปสู่ ความไว้วางใจ ซึ่งเป้นพื้นฐาน ที่นำไปสู่ การรักษาพยาบาลที่ดี

หมวด3 ว่าด้วยสิทธิและเสรีภาพของบุคคล

"มาตรา 52 บุคคลย่อมมีสิทธิเสมอกันในการรับบริการ ทางสาธารณสุข ที่ได้มาตรฐาน และผู้ยากไร้ มีสิทธิ ได้รับการ รักษาพยาบาล จากสถานบริการ สาธารณสุขของรัฐ โดยไม่ต้องเสียค่าใช้จ่าย ทั้งนี้ตามที่กฏหมายบัญญัติ

การบริการทางสาธารณสุขของรัฐ ต้องเป้นไปอย่างทั่วถึง และมีประสิทธิภาพ โดยจะต้อง ส่งเสริมให้องค์กร ปกครองส่วนท้องถิ่น และเอกชน มีส่วนร่วมด้วย เท่าที่จะกระทำได้

การป้องกันและขจัดโรคติดต่ออันตราย รัฐต้องจัดให้แก่ประชาชน โดยไม่คิดมูลค่า และทันต่อเหตุการณ์ ทั้งนี้ตามที่กฏหมายบัญญัติ"

หมวด 5 แนวนโยบายพื้นฐานแห่งรัฐ

" มาตรา 82 รัฐต้องจัด และส่งเสริมการสาธารณสุข ให้ประชาชน ได้รับบริการ ที่ได้มาตรฐาน มีประสิทธิภาพอย่างทั่วถึง "

จะเห็นได้ว่าในกฏหมายรัฐธรรมนูญ กำหนดให้รัฐ บัญญัติกฏหมาย เพื่อคุ้มครอง ประชาชนทุกคน ในด้านการป้องกัน และขจัดโรคติดต่อ อันตราย และจัดให้มี สถานบริการสาธารณสุขภาครัฐ ให้การบริการ โดยไม่คิดมูลค่า แก่ผู้ยากไร้เท่านั้น สำหรับผู้มีฐานะทางเศรษฐกิจ ที่สามารถดูแล ช่วยเหลือ ตนเองได้ ก็จะต้อง มีส่วนร่วม ในการรับผิดชอบ ในภาระค่าใช้จ่าย ในด้านการดูแล สุขภาพของตนเอง โดยอาจเลือกใช้บริการได้ ทั้งในภาครัฐและเอกชน ตามแต่ ความสามารถทางการเงิน และความต้องการของตนเอง

" ข้อ 3 ผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรมย่อมประกอบวิชาชีพด้วยเจตนาดี โดยไม่คำนึงถึง ฐานะ เชื้อชาติ สัญชาติ ศาสนา สังคม และลัทธิการเมือง "

และในหมวด 3 ข้อ 1 ระบุว่า

" ข้อ 1 ผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรมต้องรักษามาตรฐาน ของการประกอบวิชาชีพ เวชกรรม ในระดับที่ดีที่สุด "

ในกฏหมายรัฐธรรมนูญ ระบุไว้ในมาตรา 30 ว่า

" มาตรา 30 บุคคลย่อมเสมอกันในกฏหมาย และได้รับความคุ้มครอง ตามกฏหมายเท่าเทียมกัน ชายและหญิงมีสิทธิเท่าเทียมกัน

การเลือกปฎิบัติโดยไม่เป็นธรรม ต่อบุคคล เพราะเหตุ แห่งความ แตกต่าง ในเรื่องถิ่นกำเนิด เชื้อชาติ ภาษา เพศ อายุ สภาพทางกาย หรือสุขภาพ สถานะของบุคคล ฐานะทางเศรษฐกิจ หรือสังคม ความเชื่อทางศาสนา การศึกษาอบรม หรือความคิดเห็น ทางการเมือง อันไม่ขัดต่อบทบัญญัติ แห่งรัฐธรรมนูญ จะกระทำไม่ได้ "

ดังนั้น ผู้ป่วยทุกคน มีสิทธิที่จะได้รับบริการสุขภาพใน มาตรฐานที่ดีที่สุด ตามฐานานุรูป โดยไม่มีการ เลือกปฏิบัติ ทั้งนี้มิได้หมายรวมถึง สิทธิอื่นๆ ที่อยู่นอกเหนือบทบัญญัติ ของกฏหมาย เช่น การไม่ต้อง ชำระค่ารักษาพยาบาล การพักในห้องพิเศษต่างๆ และบริการพิเศษอื่นๆ เป็นต้น

การช่วยเหลือในลักษณะเช่นนี้ เป็นความจำเป็นในการช่วยชีวิต แม้ว่า จะไม่ได้รับ การร้องขอจากผู้ป่วย ซึ่งบ่อยครั้ง ที่ไม่อยู่ในสภาพมีสติพอ ที่จะร้องขอได้ ถือว่าเป็นการกระทำโดยความจำเป็น ไม่มีความผิด การปฎิเสธ ไม่ให้ความช่วยเหลือ นับว่าเป็นการละเมิด ข้อบังคับ แพทยสภา ว่าด้วย การรักษาจริยธรรม แห่งวิชาชีพเวชกรรม พ.ศ. 2526 หมวด3 ข้อ 10 และอาจผิดกฎหมายอาญา มาตรา 374 ด้วย