นพ. วัชรพล ภูนวล
อยากจะเรียนท่านผู้อ่านทุกท่านนะครับว่า ปัจจัยในการเกิดอาการแพ้ต่อสารก่อภูมิแพ้ชนิดใด ชนิดหนึ่งนั้น
จะขึ้นอยู่กับสัมผัส ความถี่ของการสัมผัส ปริมาณของสารของแต่ละบุคคล
ดังนั้น ลักษณะทางพันธุกรรมสารก่อภูมิแพ้ในที่อยู่อาศัยคงขึ้นอยู่กับ
เวลาที่อาศัยอยู่ในที่อยู่นั้นๆ และปริมาณของสารก่อภูมิแพ้ในที่อยู่อาศัย
สารก่อภูมิแพ้ในที่อยู่อาศัยที่พบมากและเป็นปัญหาในประเทศไทย
ได้แก่ สารแพ้จากตัวไรฝุ่น จากแมลงสาบ และจากสัตว์เลี้ยงภายในบ้าน
ผมจะขออธิบายรายละเอียดของสารก่อภูมิแพ้สักเล็กน้อยนะครับ คือ
สารก่อภูมิแพ้จากตัวไรฝุ่น (House dust mite allergens)
- ฝุ่นบ้าน (House dust) : เป็นสารผสมของเส้นใยจากพรม
เฟอร์นิเจอร์ เสื้อผ้า ดินทราย อาหาร สะเกิดผิวหนังของมนุษย์
และสิ่งที่มีชีวิตขนาดเล็ก เช่น ตัวไรฝุ่น แมลงสาบ
เชื้อราและแบคทีเรีย
- ตัวไรฝุ่น (House dust mite) : จัดเป็นสารก่อภูมิแพ้
ที่สำคัญมากที่สุดจากสารก่อภูมิแพ้จากฝุ่นบ้าน โดยจากการศึกษาวิจัย
พบว่า ความสามารถในการทำให้เกิดการแพ้จากฝุ่นบ้าน
มีความสัมพันธ์โดยตรงกับจำนวนตัวไรฝุ่นในฝุ่นนั้นๆ
จึงเป็นที่ยอมรับกันว่า ผู้ที่แพ้ฝุ่นบ้านในอดีตนั้นคือ
ผู้ที่แพ้สารจากไรฝุ่นนั่นเอง
วิธีการขจัดตัวไรฝุ่น และสารก่อภูมิแพ้จากไรฝุ่น
มีหลายๆ วิธีร่วมกัน แต่จากการศึกษาวิจัยพบว่า ไม่มีวิธีใดที่จะสามารถทำลายตัวไรฝุ่นให้หมดไปได้อย่างแท้จริง เพียงแต่สามารถลดสารก่อภูมิแพ้ของตัวไรฝุ่นได้
จึงควรทำร่วมกันหลายๆ วิธี เพื่อศึกษาไรฝุ่นให้มากที่สุด
วิธีต่างๆ เหล่านี้ได้แก่
1. วิธีทางกายภาพ (Physical methods) ได้แก่
การคลุมที่นอน การดูดฝุ่น การซักล้าง การใช้เครื่องฟอกอากาศ
การใช้ความร้อน การเพิ่มการระบายอากาศและการลดความชื้น
2. วิธีทางเคมี (Chemical methods) ได้แก่
การใช้สารเคมีหรือความเย็นเพื่อทำลายตัวไรฝุ่น เช่น
กรดแทนนิค (Tannic acid), ไนโตรเจนเหลว, Benzyl benzoate
เป็นต้น
แมลงสาบและสารแพ้จากแมลงสาบ
แมลงสาบสามารถก่อให้เกิดอาการแพ้อย่างเฉียบพลันได้
ในผู้ป่วยโรคหอบหืด หรือผู้ป่วยโรคภูมิแพ้ทั้งหลาย
ดังนั้นผู้ป่วยที่แพ้แมลงสาบควรหลีกเลี่ยง บริเวณที่มีแมลงสาบให้มากที่สุด
เท่าที่จะสามารถทำได้โดยการควบคุมและกำจัดแมลงสาบทำได้หลายวิธี
เช่น การทำแหล่งเพาะพันธุ์ของแมลงสาบ, การทำลายและขจัดแหล่งอาหาร
ของแมลงสาบ, การใช้กับดักแมลงสาบ, บอแร็ก, ไพรีทรีม, การใช้ควันพิษ
เช่น ไฮโดรเจนไซยาไนซ์, การใช้ยาฆ่าแมลงต่างๆ
สัตว์เลี้ยงภายในบ้าน
สัตว์เลี้ยงที่ทำให้เกิดปัญหาทางโรคภูมิแพ้ที่สำคัญ ได้แก่ แมวและสุนัข
สิ่งที่แพ้จากสัตว์เลี้ยงคือ ขน ขี้รังแค น้ำลาย น้ำเหลือง ปัสสาวะและอุจจาระ
กล่าวโดยสรุป สารก่อภูมิแพ้ในที่อยู่อาศัยเป็นปัจจัยสำคัญ
ที่ทำให้ความชุกของโรคภูมิแพ้มากขึ้นรวมทั้งการปรับปรุงที่อยู่อาศัยให้ทันสมัย
สะดวกสบาย เช่น การติดตั้งเครื่องปรับอากาศ การปูพรม การติดผ้าม่าน
การเลี้ยงสัตว์ในบ้าน ล้วนเป็นปัจจัยสนับสนุนให้สารก่อภูมิแพ้ในบ้าน
อย่าให้ภูมิแพ้ชนะเราตลอดไป แพ้อะไรแก้ไขให้ทันท่วงที
|
