เพศสัมพันธ์ ช่วงวัยหมดประจำเดือน (วัยทอง)

พญ.จันทรา เจณณวาสินิ

มนุษย์เป็นสัตว์โลกประเภทเดียว ที่สามารถแสวงหาความสุขจากการมีเพศสัมพันธ์ได้ตลอดเวลา โดยไม่มีช่วงฤดูผสมพันธุ์เหมือนสัตว์อื่น และถึงแม้อายุจะเกิน 70 ปีไปแล้วก็ตาม ดังสถิติของหนังสือพิมพ์ในสหรัฐอเมริกา (Purade Magazine) ที่ได้ข้อมูลจากการตอบแบบสอบถาม ของชายหญิงสูงอายุจำนวน 1,604 คนที่พบว่าเฉลี่ยแล้ว ความถี่ของเพศสัมพันธ์ของกลุ่มนี้ (อายุเกิน 65 ปี) ยังอยู่ที่ประมาณ 2.5 ครั้งต่อเดือน หนึ่งในสามของสตรีกล่าวว่า เธอมีความสุขในเรื่อง เพศสัมพันธ์ดี และ 16 เปอร์เซ็นต์ของสตรีกลุ่มนี้ กล่าวว่า เรื่องของเพศสัมพันธ์ยังเป็นสิ่งสำคัญ สำหรับเธอ แต่จำนวนสตรีที่ถือเรื่องการอยู่เป็นเพื่อนคู่ชีวิตสำคัญกว่าเรื่องเพศมีถึง 90 เปอร์เซ็นต์ ปัญหาเกี่ยวกับเรื่องนี้ในสตรีมักได้แก่ ความต้องการทางเพศลดลงอย่างมาก ช่องคลอดขาดน้ำหล่อเลี้ยง, การเสพบ่มิสม อาการเจ็บปวดเวลาอยู่ร่วม ซึ่งต่างพบได้เกินกว่าครึ่งหนึ่ง ของสตรีที่ตอบคำถาม การสำรวจครั้งนี้

เรื่องความพอใจทางเพศสัมพันธ์นั้น มีปัจจัยสืบเนื่องหลายประการ ที่สำคัญที่สุดคือ สภาพจิตใจของสตรีหรือบุรุษ และสุขภาพร่างกายโดยทั่วไป นอกเหนือจากโรคภัยไข้เจ็บนานาชนิด ที่มาเยือนยามคนเรามีอายุมากขึ้นแล้ว สตรีที่หมดประจำเดือนมักประสบการเปลี่ยนแปลง ของร่างกายและจิตใจ อันเนื่องมาจากระดับฮอร์โมนสตรีเพศที่ลดลง เป็นต้นว่าผนังช่องคลอดบางลง น้ำหล่อเลี้ยงในช่องคลอดลดน้อยลง ซึ่งแก้ได้โดยการใช้ฮอร์โมนสตรีเพศ แบบครีมสอดใส่ ในช่องคลอด และการใช้ครีมพวกผสมน้ำ (Water-based lubricant) ได้แก่ K-Y jelly หรือ Repleni และอีกหลายยี่ห้อ ก่อนการร่วมหลับนอน การใช้ครีมชนิดนี้ช่วยลดปัญหา การหล่อลื่น ช่วงการสอดใส่ อวัยวะเพศ แต่ไม่เพิ่มความหนาของผนังช่องคลอด ซึ่งต้องอาศัยฮอร์โมนสตรีเพศ การใช้ครีมที่ผสมน้ำ (Water-based lubricant) เพื่อป้องกันยางลาเท็กซ์ที่ใช้ทำถุงปลอกยางหุ้ม อวัยวะเพศชาย (คอนดอม condoms) สลายตัว ปกติร่างกายสตรีเมื่อได้รับการกระตุ้นทางเพศ ปฏิกิริยาตอบสนองการเร้านี้ เกิดขึ้นทั่วร่างกายทุกส่วน รวมทั้งต่อมต่าง ๆ บริเวณช่องคลอด ซึ่งผลิตน้ำมูกออกมาหล่อลื่นช่องคลอด สตรีที่มีอายุสูงขึ้น ต้องการการโอ้โลมปฏิโลม (foreplay) นานขึ้นกว่ายามเมื่ออายุน้อยถึงสองสามเท่า ดังนั้นทั้งสองฝ่ายควรปรับตัวปรับใจให้เขากับความต้องการของแต่ละคน เช่นเดียวกับ การจิตนาการฝันเฟื่องเรื่องนี้ (Sexual Pantasies) เป็นที่ยอมรับในสมัยปัจจุบันว่า ไม่เป็นเรื่องผิดปกติแต่อย่างไร แถมยังเป็นการดีในการช่วยกระตุ้นอารมณ์ และการตอบสนอง ของร่างกาย เช่นเดียวกับการสำเร็จความใคร่ด้วยตนเองหรือให้อีกฝ่ายช่วยกระทำ

สตรีเมื่อเข้าสู่วัยหมดประจำเดือน ช่วงระยะเวลาที่ประจำเดือนเริ่มมาไม่สม่ำเสมอ หรือมีอาการร้อนวูบวาบตามใบหน้า เนื้อตัว รวมทั้งการนอนไม่หลับ จากเรื่องอาการร้อนวูบวาบ หรือตื่นขึ้นมาเข้าห้องน้ำกลางดึก ต่างเป็นเหตุรบกวนทั้งสภาพร่างกายและจิตใจ จนทำให้เธอผู้นั้น หมดความรู้สึกต้องการทางเพศได้ การใช้ฮอร์โมนเสริมไม่ว่าในรูปของการรับประทาน การฉีดหรือ การปิดผิวหนัง การทาที่ผิวหนัง รวมทั้งการสอดใส่ในช่องคลอด ล้วนช่วยลดปัญหา ที่รบกวนสตรีดังกล่าว ปัจจุบันผลิตภัณฑ์ใหม่สุดคือ วงแหวนสอดใส่ในช่องคลอดชื่อว่า Estring เป็น Estradiol vagina ring ซึ่งเมื่อสอดเข้าไปจนสุดความลึกด้านในของช่องคลอดแล้ว มันจะค่อย ๆ ปล่อยตัวยาฮอร์โมนสตรีเพศ สู่ผนังช่องคลอด ช่วยทำให้ผนังช่องคลอดหนาตัวขึ้น เกิดมีน้ำหล่อเลี้ยง ตัวยานี้ออกฤทธิ์ครอบคลุมไปถึง 90 วัน

สตรีส่วนใหญ่หลังได้รับฮอร์โมนสตรีเพศเสริม แล้วความรู้สึกตอบสนองทางเพศจะดีขึ้น แพทย์หลายคนเชื่อว่าที่เป็นเช่นนั้น อาจเนื่องจาก ฮอร์โมนตัวนี้ซึ่งมีผลต่อกล้ามเนื้อทั่วไป รวมทั้งหัวใจ กระดูก ความทรงจำและความยืดหยุ่นของเนื้อเยื่อทั่วร่างกาย อันเป็นเหตุให้สตรีผู้นั้นมีสุขภาพดีขึ้น อันยังผลเป็นลูกโซ่โยงให้สุขภาพจิตใจและเรื่องทางเพศ ดีกว่าเดิม แต่มีสตรีบางคนที่อาจต้องการ ฮอร์โมนเพศชายเสริมอีกเล็กน้อย ปกติฮอร์โมนเพศชายในร่างกายของสตรีนั้น ผลิตโดยรังไข่ และต่อมหมวกไต ระดับของฮอร์โมนเพศชายในสตรีช่วงวัยหมดประจำเดือนลดลงเหลือเพียงครึ่งเดียว ของระดับฮอร์โมนสมัยที่เธอผู้นั้นยังเยาว์วัย ด้วยเหตุนี้ สตรีที่ได้รับฮอร์โมนสตรีเพศชาย (Testosrone) เพิ่มเพื่อช่วยเรื่องความรู้สึกทางเพศ ปัญหาที่เกิดจากการได้รับฮอร์โมนเพศชาย เช่น เสียงห้าว ใบหน้ามีขนขึ้น หรือมีสิวเกิดบนใบหน้า เป็นเรื่องที่พบน้อยมาก เพราะฮอร์โมนที่ใช้เป็นปริมาณ ที่น้อยมาก และใช้กันแพร่หลายเกินสิบปีแล้ว ดิฉันมีคนไข้หลายคนที่ต้องเปลี่ยนมาใช้ฮอร์โมนเสริมทั้งชนิดเพศสตรีและเพศชาย แต่คนไข้หลายคนมาขอลดฮอร์โมนสตรี โดยกล่าวว่า ฮอร์โมนตัวนี้เสริมความต้องการทางเพศ มากเกินไป ดังนั้น ในช่วงระยะแรกเริ่ม ที่สตรีแต่ละคนได้รับฮอร์โมนเสริม ไม่ว่าอายุเท่าไร หรือมีปัญหาใด เธอควรได้รับการดูแลใกล้ชิดจากแพทย์โดยเฉพาะ สตรีที่มีเรื่องประจำเดือนไม่ปกติ

สตรีหลายคนมีความคิดว่า ร่างกายของเธอไม่มีสัดส่วนงดงามเหมือนเมื่อเธอยังสาวสวย หรือบางคนคิดว่าอายุมากแล้ว ไม่ควรสนใจเรื่องทางนี้ นั่นเป็นสาเหตุหนึ่ง ที่ทำให้สตรี มีความต้องการทางเพศลดน้อยลง หรือมีส่วนในการทำให้เธอไม่ได้รับความสุขทางเพศ นอกจากนี้ปัญหาทางสุขภาพจิตใจ ไม่ว่าเรื่องวิตกกังวลสิ่งที่เกิดขึ้นแล้ว หรือยังไม่เกิดขึ้น ย่อมมีบทบาทในเรื่องนี้ทั้งสิ้น ดิฉันหวังว่า สตรีไทยที่เข้าสู่วัยทองของชีวิตสามารถยิ้มสู้เรื่องราวต่าง ๆ ด้วยความมั่นใจ (Self confidence) ในตัวเอง และแสวงหาความสุขความสบายให้กับตัวเองได้เต็มที่ หลังจากที่ทำหน้าที่ศรีภรรยา หรือมารดาที่ถึงจะไม่สมบูรณ์แบบ แต่ใครบ้างในโลกนี้ ที่สมบูรณ์แบบบ้าง ประสบการณ์ต่าง ๆ ที่ผ่านมาในชีวิตย่อมเป็นบทเรียนที่ทรงคุณค่า ไม่ว่าทางด้านลบ หรือทางด้านบวก ถ้าเรามองโลกในแง่ดี มีเมตตา ให้อภัยไม่ถือโกรธอยู่เสมอแล้ว ชีวิตที่ยืนยาวต่อไปในกาลหน้า ย่อมมีแต่ความสงบสุข หรือสนุกสนานชื่นบานทั้งสิ้น ตามที่สตรีผู้นั้นต้องการ

พญ.จันทรา เจณณวาสิน

main