|
|
อบสมุนไพรมีข้อห้ามอะไรหรือไม่...
จะส่งผลอะไรต่อใครอย่างไร...
ต้องค้นหาคำตอบ |
"สวัสดีค่ะ คุณหมอพนิตย์หรือคะ" เสียงต้นสายดังขึ้น
เมื่อผมยกหูโทรศัพท์ขึ้นแนบใบหู
"ใช่ครับ" ผมตอบสั้นๆ
"นี่หนูโทรจากนิตยสารฟิตเนสค่ะ"
"ครับ ว่ายังไงครับ"
"หนูโทรมาขอต้นฉบับค่ะ คราวนี้อยากให้คุณหมอ
เขียนเกี่ยวกับเรื่อง การอบสมุนไพรหลังคลอดนะคะ"
"ครับ" ผมรับปากทันที ทั้งๆ ที่ผมไม่รู้ในรายละเอียด
ของการอบสมุนไพรหรอกนะครับ ว่าเขาทำกันอย่างไร จะเคยมีประสบการณ์ก็แต่จากคนไข้หลังคลอดของผม
มาขออนุญาตจากผมว่าจะอบสมุนไพรได้มั้ยและจะอบกันได้เมื่อไร
ผมก็ต้องใช้เหตุและผลเข้ามาพิจารณาว่า
จะอบสมุนไพรได้หรือไม่ได้ เพราะอะไร เมื่อคิดสาระตะแล้ว ผมก็อนุญาตให้คนไข้หลังคลอดของผมทุกท่านที่ต้องการจะอบสมุนไพร
ได้อบสมุนไพรตามต้องการ
เอาละ เมื่อผมรับปากที่จะเขียนแล้ว ผมก็ต้องพยายามหาข้อมูล
มาเขียนให้ได้แหละนะ ว่าถึงเรื่องการอบสมุนไพรนั้น ถือได้ว่าเป็นประเพณีทางสูติกรรมไทยอย่างหนึ่ง
ที่นอกเหนือจากการอยู่ไฟแล้วก็มีการอบสมุนไพร
หรือการเข้ากระโจมนี่แหละ ที่มีการปฏิบัติกันมาจวบจนปัจจุบัน ที่น้อยลงไปอย่างเห็นชัดเจนก็เห็นจะได้แก่การอยู่ไฟ
เพราะความไม่สะดวก ประกอบกับทางการแพทย์ยุคสมัยใหม่
มักจะไม่แนะนำเท่าใดนัก เนื่องจากเห็นว่ามันไม่จำเป็น ขณะเดียวกันอันตรายอาจจะเกิดขึ้นได้ง่ายในการอยู่ไฟ ซึ่งก็มีอยู่หลายแบบหลายวิธีไม่เหมือนกับการอบสมุนไพร
ซึ่งปลอดภัยกว่ากันเอยะเลย
การอบสมุนไพรหรือการเข้ากระโจมสมุนไพรนั้น
นับเป็นขบวนการฟื้นฟูสุขภาพหลังคลอดให้กับคุณแม่หมาดๆ วิธีหนึ่ง
ว่าไปแล้ว การฟื้นฟูสุขภาพหลังคลอดของมารดาที่เคยมีใช้กัน
ในประเทศไทยนั้น ก็มีอยู่หลายอย่างเป็นต้นว่า การนั่งถ่าน
คือการนั่งบนเก้าอี้ที่เจาะรูไว้ตรงกลาง โดยมีเตาถ่านวางไว้ใต้เก้าอี้
เพื่อให้ความร้อนแผ่กระจายมายังบริเวณฝีเย็บ และมักจะมีพวกสมุนไพรหรือเครื่องหอมโรยลงไปในเตาถ่าน เพื่อให้เกิดควันและกลิ่นหอมขึ้นมาด้วย
นับเป็นวิธีการช่วยให้อาการปวดแผลของฝีเย็บลดน้อยลง
แถมช่วยลดอาการบวมด้วย และแผลแห้งเร็ว แพทย์แผนปัจจุบันในทุกวันนี้ใช้ความร้อนจากหลอดไฟฟ้า
แทนการนั่งถ่านซึ่งดูแลน่าจะสบายกว่า หวาดเสียวน้อยกว่าการนั่งถ่านเยอะ ส่วนวัตถุประสงค์นั้นก็เหมือนกัน
การเข้ากระโจมหรือการอบตัว ก็เช่นเดียวกันครับ เป็นขบวนการฟื้นฟูสุขภาพหลังคลอดของผู้เป็นมารดาเช่นเดียวกัน
หากเป็นสมัยก่อน ก็มักจะใช้ผ้าห่มมาทำเป็นกระโจม
ขนาดเพียงแค่พออยู่ได้คนเดียวโดยโผล่หัวพ้นออกมาทางยอดกระโจม อย่าเข้าใจผิดคิดว่าจะทำกระโจมขนาดเท่าบ้านของอินเดียแดง
อย่างที่เคยเห็นในหนังคาวบอยกันนะครับ
แต่มาทุกวันนี้ ผมเห็นมีขายกันเยอแยะ ทำด้วยพลาสติก
ลักษณะไม่เหมือนกระโจมกันแล้ว แต่เหมือนตู้อบขนาดเล็ก
พอจะเข้าไปนั่งอบตัวได้คนเดียว โดยมีส่วนศีรษะโผล่ออกมาไว้ข้างนอก
ก็สามารถเอามาใช้แทนกระโจมได้
เมื่อมีกระโจมหรือตู้อบพลาสติกแล้ว วิธีการก็คือ
การอบตัวด้วยไอน้ำร้อนนี้เอง หลักการก็เหมือนกับการนั่งถ่าน
หรือการอยู่ไฟนั่นแหละคือ การใช้ความร้อนมาเพื่อช่วยแก้
อาการปวดเมื่อยหลังคลอด ช่วยเอาน้ำออกจากร่างกายทางเหงื่อ
เพื่อช่วยลดอาการบวม การเข้ากระโจมหรือตู้อบของคุณแม่หลังคลอด คุณแม่ก็จะเข้าไปอยู่ภายในนั้น ซึ่งจะมีที่นั่งให้เรียบร้อย จากนั้นก็มีภาชนะใส่น้ำเดือดไว้ภายในกระโจมหรือตู้อบ ไอน้ำก็จะระเหยมาอบตัวคุณแม่ที่นั่งร้อนอยู่ภายในกระโจมนั้น
เพราะความร้อนที่อบอวลอยู่ภายในกระโจมนี่เองทำให้ไม่มีคุณแม่ท่านใด
อยากเอาใบหน้าซุกไว้ภายในด้วยหรอก
ดังนั้นไม่ว่าจะเป็นกระโจมหรือตู้อบไอน้ำคุณแม่ต่างก็เอาใบหน้า
ออกมารับลมเย็นภายนอกกันทั้งนั้น แต่ถ้าใครจะเอาเต็มรูปแบบ
ของการอบไอน้ำอย่างที่พวกอาเสี่ยทั้งหลายเข้าไปนั่งในห้องอบไอน้ำ
หรือห้องสตรีมตามศูนย์กีฬาก็ได้เหมือนกัน แต่ว่ามันจะสิ้นเปลืองมากกว่า
ก็เท่านั้นเอง ทีนี้การอบไอน้ำเฉยๆ มันก็ดูไม่ค่อยจะครบเครื่อง
ตามประเพณีไทยเรา ดังนั้นจึงมักจะอบสมุนไพรแบบไทยๆ
เข้ามาเอี่ยวอยู่ด้วย เป็นต้นว่า ใบมะขาม ใบส้มป่อย ตะไคร้
ใบมะกรูด ใบมะนาว เปลือกส้มโอ หรืออีกเยอะแยะแล้วแต่จะเป็นสูตรของใคร ใส่เข้าไปในน้ำต้มเดือดนั้น ให้มีไอระเหยปนกลิ่นออกมาชื่นใจ
สร้างความขลังให้กับการอบไอน้ำ เรียกว่าดีกว่าอบไอน้ำแบบเพียวๆ หลายช่วงตัว บ้างก็เอาเหล่าสมุนไพรมาทาตามตัวเสียก่อนเข้ากระโจมอบ และเมื่ออบเสร็จแล้วบางรายก็จะเอาน้ำที่ยังเหลืออยู่มาอาบ นวดกันอีก ใช้ประโยชน์จนหยดสุดท้ายว่างั้นเถอะ
ผมเข้าใจว่า ทางการแพทย์สมัยใหม่เองคงจะไม่มีข้อห้ามอันใด จะมาห้ามมิให้คุณแม่หลังคลอดได้อบสมุนไพร ถ้าหากมีความต้องการหรือเป็นความต้องการของญาติผู้ใหญ่
เนื่องจากความเชื่อของคนเก่าแก่ เชื่อว่าการอยู่ไฟก็ดี
การอบสมุนไพรไอน้ำก็ดี มีส่วนสำคัญทำให้สุขภาพหลังคลอด
ของผู้เป็นแม่นั้นแข็งแรง และสามารถมีบุตรต่อไปได้อีกเป็นโหล แต่เหตุผลทางการแพทย์เป็นไปอย่างที่ผมได้กล่าวไว้ในข้างต้นนั่นแหละครับ
นพ.พนิตย์ จิวะนันทประวัติ
|
