"ผม" คนเราตามหลักสรีรวิทยาสามารถแบ่งออกเป็น 2 ส่วนคือ ส่วนที่ฝังอยู่ใน หนังศีรษะชั้น Dermis เรียกว่า รากผม (Hair root) และส่วนที่อยู่ เหนือ Epi-dermis ซึ่งเป็นส่วนที่ตายแล้ว ไม่มีชีวิตและควา มรู้สึกเรียกว่า เส้นผม (Hair shaft/Hair fiber)

การเจริญและพัฒนาของเส้นผมแบ่งได้เป็น 3 ขั้นตอน

Induction เป็นระยะที่ Dermal papilla จำนวนมากรวมกลุ่มในชั้น dermis เซลล์จะมีรูปร่ างยาวและคล้ายกระสวย Initiation &Elongation เป็นระยะที่เซลล์บริเวณ epidermis มี การเปลี่ยนแปลงขนาด epidermis plug เริ่มเจริญลงสู่ชั้น dermis เข้าหา dermal papilla Differentiation เป็นระยะที่ epi-dermis plug เข้าหา dermal papilla ทำให้ เซลล์บริเวณรอบนอกโป่งเป็นกระเปาะ แล้วพัฒนาเป็น hair follicle และกลายเป็นเส้นผมในที่สุด

ชนิดของเส้นผม

Primary hair หรือ Lanugo เป็นเส้นผมชุดแรกที่เกิดขึ้นตั้งแต่อยู่ในครรภ์มารดา ผมแต่ละเส้นจะเล็กบาง ไม่มีสี ไม่มี hair medula และจะหลุดร่วงไป ประมาณเดือนที่ 8 ในระหว่างอยู่ในครรภ์ Secondary hair หรือ Vellus ผมมีลักษณะเป็นขนเส้นอ่อน มีความยาวประมาณ ไม่เกิน 2 ซม. ไม่มีสี ไม่มีhair medula Tertiary hair หรือ Terminal hair เป็นผมที่ยาว หยาบ มี สีและมีhair medula มี ขนาดใหญ่ขึ้น tertiary hair มีโอกาสที่จะกลับมาเป็น Seconary hair ได้อีกครั้ง ทั้งนี้ขึ้นกับระดับฮอร์โมนเพศชายในร่างกายที่ เพิ่มสูงขึ้นด้วย

วัฏจักรของเส้นผมแบ่งได้เป็น 3 ช่วง ดังนี้

Anagen เป็นช่วงที่ผมเจริญเติบโต ในระยะนี้เส้นผมจะมีสีเข้มและ มีความ ยาวมากที่สุด มีเส้นเลือดมาเลี้ยงเซลล์เป็นจำนวนมาก เส้นผมระยะนี้ จะมีอายุเวลาประมาณ 2-5 ปีและผมส่วนใหญ่บนศรีษะคนเราจะอยู่ในช่วงนี้ ประมาณ 85- 90% Catagen State ช่วงนี้กินเวลาประมาณ 2-3 สัปดาห์และ ระยะนี้มีประมาณ 1% ของเส้นผมบนหนังศรีษะ Telogen State เป็นระยะสุด ท้ายของเส้นผม ซึ่งในระย ะนี้ใช้เวลา ประ-มาณ 3-4 เดือน จากนั้นจะถูกเส้นผมที่เกิดขึ้นใหม่ดันเส้นผมเก่าให้หลุดร่วงออกไป และระยะนี้มีประมาณ 10-15% ของเส้นผมบนหนังศรีษะ

เส้นผมบนศีรษะของคนเราเฉลี่ยประมาณ 100,000 เส้นแ ละมีอัตราเจริญเติบโต ประมาณ 0.35 มม.ต่อวัน แต่ละวันจะมีเส้นผมหลุดร่วงประมาณ 50-100 เส้น จากนั้นก็จะมีผมเส้นใหม่ เข้ามาแทนที่ ส่วนสาเหตุทำให้เกิดผมหลุดร่วงมากกว่าปกตินั้นได้แก่ คว ามเครียด ฮอร์โมนเพศชาย พันธุกรรม ผลจากการแพ้ยา หรือสารบางชนิดและ การติดเชื้อ การเกิดภาวะดังกล่าวนี้ สามารถพบได้ในทุกเพศทุกวัน แต่มักพบในเพศชาย มากกว่าเพศหญิง

บทความจาก หนังสือพิมพ์ผู้จัดการรายวัน

main