ภ.ญ.พูลสุข จันทร์วัฒนาเดชากุล

ท่านผู้อ่านที่เคยติดตามคอลัมน์ หยูกยาน่ารู้ เป็นประจำ คงคุ้นว่าผู้เขียนเคยเสนอ วิธีกำจัดเหาไปแล้วในเรื่อง เมื่อลูก "ติดเหา" ฉบับวันอาทิตย์ที่ 31 พฤษภาคม 2541 หากไม่พูดถึงการกำจัดหิดเสียเลย ก็ดูกระไรอยู่ เพราะหิดเหาเป็นของคู่กันก็ว่าได้

หิดเกิดจากตัวไร เช่นเดียวกับเหา กินเลือดเป็นอาหาร อาศัยฝังตัวอยู่ใต้ผิวหนัง มักอยู่ตามข้อพับต่าง ๆ ของร่างกาย เช่น ง่ามนิ้วมือ นิ้วเท้า ข้อศอก รักแร้ ก้น รอบสะดือ ถ้าเป็นผู้หญิงจะพบบริเวณหัวนม ผู้ชายมักจะพบบริเวณอวัยวะเพศ ส่วนเด็กเล็ก จะพบที่ใบหน้า ศีรษะ ฝ่ามือ และฝ่าเท้า เนื่องจากติดเชื้อจากแม่ในขณะดูดนม

ยาที่ใช้กำจัดทั้งหิดและเหา

แกมมา เบนซีน เฮกซาคลอไรด์ (Gamma Benzene Hexachloride) มีขายในรูปแบบของครีมหรือโลชั่น ความเข้มข้น 1% เป็นตัวเดียวกันกับที่ใช้ฆ่าเหา ต่างกันที่ใช้ทาทั่วทั้งตัวลงมาตั้งแต่ลำคอ (ถ้ากำจัดเหา ควรสระผม เช็ดให้แห้ง ทายาประมาณ 1 ช้อนโต๊ะ ให้ทั่วศีรษะและเส้นผม) ทิ้งไว้ 8-12 ชั่วโมง จึงล้างออก เบนซิล เบนโซเอต (Benzyl Benzoate) เป็นยาน้ำอีมัลชั่น ความเข้มข้น 25% ใช้ฆ่าทั้งหิดและเหา แต่มีวิธีใช้ต่างกัน ถ้าต้องการฆ่าหิด ต้องทาทิ้งไว้นาน 24-28 ชั่วโมง และต้องทำติดต่อกัน 3 วัน หรือวันเว้นวัน 3 ครั้ง โดยทายาครั้งแรก รอให้แห้งแล้วทาซ้ำทันที (หากต้องการฆ่าเหาจะต้องทาทิ้งไว้ 12-24 ชั่วโมง โดยก่อนใส่ยาบนศีรษะ ก็ควรสระผมและใช้หวีถี่ ๆ สางเอาตัวเหาและไข่เหา ออกก่อน)

ส่วนยาชนิดอื่น ๆ ที่ใช้ฆ่าหิด ได้แก่

คลอตามัยตอน (Crotamiton) เป็นครีมหรือโลชั่น ความเข้มข้น 20% ใช้ฆ่าหิดโดยทาไว้ 24 ชั่วโมง ทำติดต่อกัน 2 ครั้ง และถ้าจะให้ผลดีจริง ๆ ไม่ควรอาบน้ำขณะเริ่มต้นรักษาด้วยยานี้ 2-3 วันแรก คงจะทำได้เฉพาะช่วงอากาศไม่ร้อนและผู้ใช้คงต้องอดทนจริง ๆ ขี้ผึ้งกำมะถัน (Sulfur Ointment) ความเข้มข้น 5-10% ทาทิ้งไว้ 24 ชั่วโมง ทา 3 คืนติดต่อกัน ยาชนิดนี้จัดว่าปลอดภัยที่สุด เหมาะกับเด็กอ่อนและหญิงมีครรภ์ แต่มีข้อเสียคือกลิ่นแรงและเหนียวเหนอะหนะ

ข้อแนะนำอื่น ๆ เมื่อเป็นหิดหรือเหา ก็ควรต้ม ซัก ตากเสื้อผ้า เครื่องนอนทุกวัน สำหรับคนเป็นหิด หลังใช้ยาฆ่าหิดแล้ว อาการคันอาจจะยังคงมีอยู่ ก็เพราะเป็นอาการที่เกิดจากปฏิกิริยาภูมิแพ้ แต่ถ้า 2 สัปดาห์ แล้วยังไม่หายคัน ควรตรวจดู เพื่อจะได้ใช้ยาซ้ำอีกครั้ง ส่วนผู้ที่เป็นเหาก็ตรวจดูหลังใช้ยาแล้วประมาณ 1 สัปดาห์ ถ้ายังไม่หายก็ซ้ำยาได้อีกครั้ง เช่นกัน

จะเห็นว่า หิด เหา นั้น รักษาได้ไม่ยากเลย หากท่านรู้จักเลือกยาที่ใช้รักษาได้อย่างเหมาะสม รวมทั้งรู้วิธีการใช้ยาที่ถูกต้อง ตลอดจนรักษาความสะอาด เพื่อป้องกันการกลับเป็นซ้ำ ดังกล่าวแล้วข้างต้น

ภ.ญ.พูลสุข จันทร์วัฒนาเดชากุล

main