คำว่า มัคคุเทศก์ แปลตามศัพท์แปลว่า  "ผู้นำทาง"  หมายถึงผู้ทำหน้าที่นำเที่ยวแก่นักท่องเที่ยวทั้ง
  ในประเทศและต่างประเทศตรงกับคำในภาษาอังกฤษว่า guide, tourist guide, courier  หรือ  tour  leader โดย
  ปกติ คำว่า guide หรือ tourist guide  ใช้หมายถึงมัคคุเทศก์ที่ทำหน้าที่นำชมสถานที่ต่างๆ  ส่วน courier  และ  
  tour  leader ใช้กับมัคคุเทศก์ที่คอยอำนวยความสะดวกแก่นักท่องเที่ยวในด้านการนำเที่ยว    การพักแรม   และ
  การเดินทาง  แต่ในปัจจุบันนี้คำทั้งสี่ใช้แทนกันได้

คุณสมบัติของมัคคุเทศก์

          1. มีมนุษยสัมพันธ์ดี
              -   มองโลกในแง่ดี  มีความสุจริตใจ
              -   สดชื่น  ร่าเริง  มีอารมณ์ขัน 
              -   มีน้ำใจ   พร้อมที่จะให้ความช่วยเหลือ  ยินดีที่ได้เห็นผู้อื่นมีความสุข
              -   มีความเอื้อเฟื้อ  รู้จักอาทรห่วงใยผู้อื่น
              -  มีอัธยาศัย   ไม่ก้าวร้าว   ไม่สำคัญตนว่าเด่นเหนือผู้อื่น
          2. มีบุคลิกภาพดี
              -  มีสุขภาพสมบูรณ์แข็งแรง  ไม่อ้วนหรือผอมจนเกินไป
              -  มีความคล่องแคล่วว่องไว  กระฉับกระเฉง  สดชื่นแจ่มใส
              -  มีอารมร์มั่นคง   เยือกเย็น  ไม่หวั่นไหวง่าย  เผชิญสถานการณ์ต่างๆ ได้อย่างสงบ  สุขุม
              -  เอาใจใส่ดูแลความสะอาดของร่างกายอย่างทั่วถึง
              -  แต่งกายได้เหมาะสมกับกาลเทศะ
              -  กิริยามารยาทอ่อนโยน
              -  วาจาสุภาพ   อ่อนหวานไพเราะ            
          3. มีความรู้ดี
              -  สนใจสิ่งรอบตัว
              -  ช่างสังเกต
              -  รักการอ่าน  และการค้นคว้า
              -  เป็นนักฟัง
              -  มีความจำดี
              -  รู้จักวิเคราะห์แยกแยะเหตุผลข้อเท็จจริงและความคิดเห็น
         4. มีวาทศิลป์
              -  มีน้ำเสียงชัดเจน  แจ่มใส   ชวนฟัง
              -  มีจังหวะและลีลากรพูดเหมาะสม
              -  ใช้ภาษาได้เหมาะสมกับผู้ฟัง
              -  ใช้ภาษาถูกต้อง   สื่อความหมายได้ชัดเจนตรงประเด็น
              -  มีลำดับการพูดดี   เข้าใจง่าย
              -  สามารถเร้าความสนใจของผู้ฟัง และทำให้ติดตามฟังจนจบโดยไม่เบื่อหน่าย 
         5. มีความรักงาน

ความสามารถของมัคคุเทศก์

                 1. ความสามารถด้านภาษา
                 2. ความสามารถด้านวิชาการ
                 3. ความสามารถด้านการนำเที่ยว
                 4. ความสามารถด้านการแก้ปัญหา

หน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการท่องเที่ยวระดับประเทศภาครัฐบาล

                 1. สำนักงานส่งเสริมการท่องเที่ยวแห่งชาติ  (National  Tourist  Organization : NTO)
                 2. การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย  (Tourism  Authority  of  Thailand : TAT หรือ ท.ท.ท)
                 3. การท่าอากาศยานแห่งประเทศไทย (Airport  Authority  of  Thailand : ATT  หรือ  ทอท.)
                 4. กองกำกับการ 8 กองปราบปราม  (ตำรวจท่องเที่ยว  หรือ  กก.8 ป.) 
                 5. ศูนย์ช่วยเหลือนักท่องเที่ยว (ศช.ทท.)
                 6. กองตรวจคนเข้าเมือง
                 7. กรมศุลกากร

หน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการท่องเที่ยวระดับประเทศภาคเอกชน

                 1. สมาคมไทยธุรกิจท่องเที่ยว (Association  of  Thai  Travel  Agents  -  ATTA)
                 2. สมาคมโรงแรมไทย (Thai  Hotels  Association  หรือ  THA)
                 3. สมาคมมัคคุเทศก์อาชีพ  (Professional  Guide  Association  Thailand : P.G.A หรือ ส.ม.อ.)
                 4. สมาคมส่งเสริมการประชุมนานาชาติ (ประเทศไทย)

หน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการท่องเที่ยวในต่างประเทศ

                 1. องค์การท่องเที่ยวแห่งโลก  (World  Tourism  Organization : WTO)
                 2. คณะอนุกรรมการด้านการท่องเที่ยวภายใต้คณะกรรมการว่าด้วยการค้าและการท่องเที่ยวอาเซียน
                     (Sub-Committee  on  Tourism  of  the  Committee  on  Trade  and  Tourism)
                 3. สหพันธ์สมาคมบริษัทนำเที่ยวนานาชาติ  
                    (Universal  Federation  of  Travel  Agents  Association - UFTAA)
                4. สมาคมส่งเสริมการประชุมระหว่างประเทศ  
                    (International  Congress  and  Convention  Association - ICCA)