ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΦΟΡΤΙΟΥ ΚΑΙ Η ΑΠΟΔΕΙΚΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΦΟΡΤΩΤΙΚΗΣ

Tο άρθρο αυτό αναφέρεται σε μια απόφαση του Αγγλικού Πρωτοβαθμίου δικαστηρίου που αφορά τις συνέπειες έκδοσης φορτωτικής στην οποία υπάρχει επιφύλαξη σχετικά με την ποσότητα των φορτωθέντων πραγμάτων . Δηλαδή ο μεταφορέας (συνήθως πλοιοκτήτης) μαζί με την μνεία της δηλωθείσας ποσότητας προσθέτει και τη σημείωση ότι " Το βάρος και ο αριθμός είναι άγνωστος….. " , "The weight and quantity unknown ……" ή κάποια αντίστοιχη έκφραση .

Η πρακτική είναι πολύ συνηθισμένη , παρ ' όλο που είναι αλήθεια ότι αντιτίθεται προς την έννοια της φορτωτικής ως εγγράφου από το οποία τεκμαίρεται η ποσότητα του φορτίου που παραδόθηκε στο πλοίο . Δικαιολογείται όμως από την δυσκολία ή την απόλυτη αδυναμία , του πλοιάρχου να εξακριβώσει την φορτωθείσα ποσότητα ή να επιβεβαιώσει την καταμέτρηση του φορτωτή . Ετσι λοιπόν , ο μόνος τρόπος για να προστατευθεί ο πλοιοκτήτης (ο μεταφορέας ) από ενδεχόμενους ισχυρισμούς περί ελλείμματος φορτίου στον λιμένα εκφόρτωσης και από της συνεπακόλουθες απαιτήσεις των παραληπτών , είναι να στερήσει από την φορτωτική την αποδεικτική ισχύ με την σημείωση "The weight and quantity unknown ……" δηλαδή " Το βάρος και ο αριθμός είναι άγνωστος….. " ή κάτι αντίστοιχο όπως "Shippers figure" δηλ "καταμέτρηση των φορτωτών ".Οι επιπτώσεις αυτού του είδους των φορτωτικών δεν περιορίζονται στις σχέσεις ναυλωτή - εκναυλωτή αλλά επηρεάζουν ολόκληρη την αλυσίδα μεταφοράς του φορτίου , συμπεριλαμβανομένων και των τραπεζών που επιλέγονται στην αγοροπωλησία του .

Στην υπόθεση αυτή το πλοίο " ΜΑΤΑ Κ "είχε ναυλωθεί στην βάση ναυλοσύμφωνου τύπου Fertivory 88 (τύπος χρησιμοποιούμενος για την μεταφορά λιπασμάτων )για ένα ταξίδι από την Λετονία στην Νότια Κορέα και την Ιαπωνία με την μεταφορά ποτάσας .

Η φορτωτική που προκάλεσε το πρόβλημα ήταν του τύπου Congenbill και περιέγραφε το φορτίο ως εξής:

Μικτό Βάρος : 11,000 τόνοι

Επιφύλαξη : " Βάρος , ποσότητα , ποιότητα , κατάσταση , περιεχόμενα , και αξία άγνωστα " .

Η μεταφορά καλυπτόταν απ τους κανόνες της Χάγης .

Στην εκφόρτωση στην Ιαπωνία διαπιστώθηκε έλλειμμα φορτίου και δικαιούχοι ενήγαγαν τους μεταφορείς πλοιοκτήτες . Η διαφορά παραπέμφθηκε στο δικαστήριο το οποίο κλήθηκε να δώσει απάντηση στο ερώτημα αν οι εναγόμενοι δεσμεύονται από την ποσότητα που αναγραφόταν στην φορτωτική ή αν η επιφύλαξη "περί άγνωστης ποσότητας " κ.ο.κ. τους απαλλάσσει.

Tτης φορτωτικής καθεαυτής . Το ο πρώτο θέμα που εξετάστηκε ήταν η ερμηνεία δικαστήριο έκρινε ότι το μόνο δυνατό συμπέρασμα από την φρασεολογία του εγγράφου ήταν η φορτωτική δεν μεταδίδει στον αναγνώστη της το νόημα ότι 11,000 τόνοι φορτίου φορτώθηκαν στο πλοίο . Οποιαδήποτε άλλη ερμηνεία θα βρισκόταν σε σύγκρουση προς την ρητή έκφραση "άγνωστο βάρος" .Άλλωστε , τόνισε το δικαστήριο , σε αυτό είχαν καταλήξει και μια σειρά αποφάσεων στο παρελθόν , συμπεριλαμβανομένης και της πρόσφατης υπόθεσης "The Atlas" . Σε τελική ανάλυση , η αναγραφή της ποσότητας στις περιπτώσεις αυτές αφορά τον υπολογισμό του ναύλου και μόνο .

O δεύτερος ισχυρισμός των εναγόντων αφορούσε τηνερμηνεία των κανόνων της Χάγης . Συγκεκριμένα υποστηρίχτηκε ότι η επιφύλαξη αγνώστου βάρους" πρέπει περί " να θεωρείται άκυρη διότι αντίκειται στις διατάξεις των άρθρων 3 παρ. 3 και παρ. 8 . Αυτοί οι όροι έχουν ως εξής :παραλαβή των εμπορευμάτων Άρθρο 3 Παρ 3 " Μετά την στην κατοχή του ο μεταφορέας , ή ο πλοιοκτήτης ή ο πράκτορας του μεταφορέα είναι υποχρεωμένος , μετά από αίτηση του φορτωτή , να εκδώσει στον φορτωτή φορτωτική που θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων :

• Τα βασικά διακριτικά σημεία για την αναγνώριση των πραγμάτων

• Ανάλογα με την περίπτωση , τον αριθμό των δεμάτων ή κομματιών ή την ποσότητα ή το βάρος όπως αυτά δηλώνονται γραπτά από την φορτωτική .

• Την προφανή τάξη , γενική και εξωτερική κατάσταση των πραγμάτων .

Πάντως ο μεταφορέας , πλοίαρχος ή πράκτορας του μεταφορέα, δεν υποχρεούνται να καταχωρήσει ή να αναφέρει στην φορτωτική τυχόν ενδεικτικά …. ή βάρος για τα οποία έχει σοβαρό λόγο να υποψιάζεται ότι δεν ανταποκρίνεται ακριβώς στα πράγματα που πράγματι παρέλαβε ή για τα οποία δεν είχε τα κατάλληλα μέσα για να το επαληθεύσει.

Επίσης σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. 4 "Μια τέτοια φόρτωση αποτελεί τεκμήριο παραλαβής των πραγμάτων από τον μεταφορέα όπως αυτά περιγράφονται σύμφωνα με τις τρεις παραγράφους του άρθρου 3 , εκτός αν αποδειχθεί το αντίθετο"

Τέλος κατά το άρθρο 3 παρ 8 " Κάθε όρος ή συμφωνία σε σύμβαση μεταφοράς , που απαλλάσσει τον μεταφορέα ή το πλοίο από απώλεια ή ζημιά των εμπορευμάτων ή σε σχέση με αυτά και που οφείλεται σε αμέλεια ,δόλο ή παράλειψη καθηκόντων ή υποχρεώσεων που προβλέπονται σε αυτό το άρθρο ή περιορίζει την ευθύνη αυτή κατά τρόπο διαφορετικό απ' ότι ορίζεται στην παρούσα Σύμβαση , είναι άκυρη , ανυπόστατη και ανενεργός ".

Αν λοιπόν απαλειφθεί η επιφύλαξη περί "άγνωστης ποσότητος" , σύμφωνα με την παράγραφο 8 τότε η μνεία περί 11.000 τόνων στη φορτωτική αποτελεί απόδειξη της φορτωθείσας ποσότητας κατά την παρ. 4 και δεσμεύει τον μεταφορέα.

Tο δικαστήριο τόνισε ότι ένα παρόμοιο επιχείρημα είχε απορριφθεί στην περίπτωση "Atlas" . Ο λόγος τόσο για την απόφαση εκείνη όσο και για την απόρριψη του αντίστοιχου ισχυρισμού στην παρούσα έκθεση , είναι ότι προϋπόθεση εφαρμογής της παρ 3 (όσο και της παρ 8) αποτελεί η προηγούμενη υποχρέωση του μεταφορέα να εκδώσει φορτωτική κατά την παράγραφο αυτή δηλ "καθαρή" φορτωτική χωρίς επιφυλάξεις . Κάτι τέτοιο όμως δεν ίσχυε στην περίπτωση αυτή .

Οι φορτωτές ήθελαν απλώς την έκδοση φορτωτικής σύμφωνα με τον συνήθη τύπο του Congenbill , ο οποίος περιλαμβάνει τυπωμένη την παραπάνω επιφύλαξη . Τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά αν οι φορτωτές είχανε ζητήσει τη απάλειψη τους , οπότε και θα είχαν παράσχει στον μεταφορέα και το σχετικό Letter of indemnity (εγγυητική επιστολή) το οποίο θα τους έδινε το δικαίωμα αναγωγής εναντίον των φορτωτών ( ή των ναυλωτών) σε περίπτωση απαιτήσεων οφειλομένων σε ενδεχόμενη λανθασμένη περιγραφή του φορτίου .

Άρα λοιπόν το δικαστήριο επιβεβαίωσε την κρατούσα ερμηνεία του συνήθη τύπου φορτωτικής Congenbill , καθώς και του άρθρου 3 των κανόνων της Χάγης.