Το μεγάλο κραχ της Νέας Υόρκης

(The New York Crach)

Οι αλυσιδωτές καταστροφές που επέφερε η δραματική συνεδρίαση της 24^ης Οκτωβρίου στην Wall Street .

•  Το τέλος του Α' παγκοσμίου πολέμου βρήκε την υφήλιο με δύο νέες στρατιωτικές και οικονομικές υπερδυνάμεις : Τις Η.Π.Α και την Ιαπωνία . Η Αυτοκρατορία του Χιροχίτο είχε εκμεταλλευτεί την αδυναμία των Γερμανών να υποστηρίξουν τα συμφέροντα τους στην Άπω Ανατολή και τους είχα διώξει από την Κινεζική αγορά , ενώ είχε μεταβληθεί στον κύριο προμηθευτή πολεμικού υλικού της Ρωσίας .Την ίδια ώρα κατόρθωσε να αυξήσει τον εμπορικό της στόλο και να τον καταστήσει τρίτο στον κόσμο . Η αλματώδης ανάπτυξη της Ιαπωνικής Βιομηχανίας , παρά την έλλειψη ντόπιων πρώτων υλών , δημιούργησε συσσώρευση πλούτου που επενδύθηκε σε δάνεια στους πρώην εμπολέμους . Στην Ασία και στον ειρηνικό , μόνος σοβαρός αντίπαλος της ήταν οι Η.Π.Α . Καθώς τα πεδία των μαχών και οι ζημιές ήταν μακριά τους , ο Α' Παγκόσμιος πόλεμος δεν είχε ενοχλήσει ιδιαίτερα τις Ηνωμένες Πολιτείες . Ενώ οι Ευρωπαϊκές βιομηχανίες καταστρέφονταν η Αμερικάνικη Οικονομία αναπτυσσόταν . Κέρδισε από τον πόλεμο με την μέθοδο των επιδοτήσεων και της προστασίας , τα Αμερικάνικα προϊόντα ρίχνονταν στις αγορές και εκτόπιζαν τα Ευρωπαϊκά . Στην Πραγματικότητα Οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν κηρύξει έναν ανελέητο παγκόσμιο Οικονομικό πόλεμο με σκοπό την κυριαρχία τους πάνω στην γη. Οι μόνοι Ευρωπαίοι που πουλούσαν , ήταν αυτοί που διέθεταν πρώτες ύλες για την παραγωγή των τελικών προϊόντων . Αυτοί κέρδιζαν πολλά .
• Η Τυποποίηση
  Για να πετύχει η Αμερικάνικη επιθετική πολιτική πωλήσεων χρειαζόταν αυτοματισμός στην βιομηχανία και υπερπαραγωγή . Με Ευαγγέλιο την τυποποίηση των προϊόντων , που είχε βρει θερμό υποστηριχτή στο πρόσωπο ενός μεταλλειολόγου και μεγαλέμπορου : Του Ερβέρτου Κλάρκ Χούβερ , μεγαλοπαράγοντα των Ρεπουμπλικάνων .Το 1921 ήταν Υπουργός Εμπορίου. Το 1928 εκλέχτηκε πρόεδρος των Η.Π.Α .Τυποποίηση και υπερπαραγωγή πραγματοποιήθηκαν χάριν σε μια ασυλλόγιστη κρατική πολιτική δανειοδοτήσεων .

Όμως η υπερπαραγωγή απαιτούσε τεράστιες ποσότητες Α' υλών , η υπερβολική ζήτηση τους έκανε τις τιμές τους να ανεβαίνουν σε εξωπραγματικά επίπεδα , πολύ ποιο πάνω από τα φυσιολογικά . Και κάποια στιγμή η υπερπαραγωγή έφτασε στο σημείο να ξεπεράσει τα όρια της ζήτησης . Βιομηχανίες και αγρότες δυσκολεύονταν να προωθήσουν τα προϊόντα τους στην αγορά . Ιδιαίτερα ο αγροτικός πληθυσμός βρέθηκε σε δύσκολη θέση , καθώς το ανέβασμα του βιοτικού επιπέδου μείωνε την κατανάλωση δημητριακών .

Η Αγορά έφτασε στα όρια του κορεσμού .Ο Τρελός ρυθμός ανάπτυξης και υπερπαραγωγής είχε μεταφερθεί και στο χρηματιστήριο .Καθώς οι τιμές των πρώτων υλών και των τελικών προϊόντων ανέβαιναν , ανέβαιναν και οι τιμές των μετοχών .Η Πλαστή υπεραξία τους ήταν τρομερά δυσανάλογη προς την πραγματική. Μέσα στους πρώτους εννέα μήνες του 1929 , οι τιμές των μετοχών πήραν επάνω 83%. Μια μετοχή Ονομαστικής αξίας 20 και 30 Δολαρίων , έφτασε την πρωτοχρονιά του 1929 να πουλιέται 100 $ και την Οκτωβρίου 183 $ .

Όμως πολλές επιχειρήσεις δεν ήξεραν τι να κάνουν τα αποθηκευμένα εμπορεύματα τους , και που να βρουν ρευστό χρήμα για να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους .Οι Τράπεζες και οι δανειστές πίεζαν για τις δόσεις των δανείων και τους τόκους . Η Κυβέρνηση του προέδρου Ερβέρτου Χούβερ δεν πήρε έγκαιρα είδηση , τι συνέβαινε . Αντιμετώπισε τα πρώτα συμπτώματα της κρίσης με εκφώνηση λόγων γεμάτων αισιοδοξία .Όμως με την αισιοδοξία μόνο λεφτά δεν βρίσκονταν . Μοναδική διέξοδος για όλους όσους χρωστούσαν ήταν να πουλήσουν μετοχές . Στις 24 Οκτώβρη 1929, στην Wall Street , όπου βρίσκεται η έδρα του χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης έγινε αναγκαστική εκποίηση 19 Εκατομμυρίων Μετοχών. Αποτέλεσμα ο Πανικός . Μέσα σε λίγες ώρες , οι τιμές κατρακύλησαν κάτω από την πραγματική τους αξία και χάθηκε επενδυμένη υπεραξία 23 δισεκατομμυρίων δολαρίων (περίπου σημερινά 7 τρισεκατομμύρια δρχ ή όσος ο μισός φετινός προϋπολογισμός του Ελληνικού Κράτους) Μέσα στην ίδια μέρα καταστράφηκαν 50,000 μικρές επιχειρήσεις . Ήταν το περίφημο "Κραχ της Νέας Υόρκης " , που επέφερε αλυσιδωτές καταστροφές .Τεράστιες επιχειρήσεις έκλεισαν και η ανεργία ήρθε αναπόφευκτη . Ακολούθησε η υποκατανάλωση , αφού οι άνεργοι δεν είχαν χρήματα να αγοράσουν . Και η υποκατανάλωση έφερε και μείωση των δημοσίων εσόδων από τους έμμεσους φόρους και την κάθετη πτώση των τιμών των πρώτων υλών , που έμεναν αδιάθετες . Αναγκαστικά η κυβέρνηση αύξησε τους άμεσους φόρους επιτείνοντας την φτώχια , ενώ η κρίση έπληξε και την Ευρώπη , από το 1931. Τότε έφτασε και εκεί ο αντίκτυπος .

Στις Η.Π.Α το κραχ οδήγησε σε χιλιάδες αυτοκτονίες . Όπως κάθε συνεπής και πετυχημένος ηγέτης ο Χούβερ διέγνωσε ότι δεν έφταιγε ο ίδιος για την απόγνωση στην οποία είχε οδηγήσει τον Αμερικανικό Λαό αλλά το οινόπνευμα , που αναγορεύτηκε στην πρώτη και σχεδόν μόνη αιτία των αυτοκτονιών και κάθε άλλης κοινωνικής νόσου.

Ήδη η ποτοαπαγόρευση ίσχυε από το 1920 επιτείνοντας την κυριαρχία του γκαγκστερισμού . Όταν η ποτοαπαγόρευση καταργήθηκε , το συνδικάτο του εγκλήματος στράφηκε στην διακίνηση ναρκωτικών , που άνοιξε και νέες αγορές , έξω από τις Η.Π.Α .

• Ανεργία και Ναζί
  Όμως και με τα ποτά , η εξουσία περιορίστηκε στην συνειδητή ή και επιφανειακή καταστολή και όχι στην προσπάθεια για εξάλειψη των κοινωνικών αιτιών , που τα συντηρούν .

Στην Ευρώπη , η κρίση που ξεκίνησε με το κραχ της Νέας Υόρκης ,οδήγησε στην άνοδο του Ναζισμού . Στην ίδια την Γερμανία οι άνεργοι έφταναν το 1929 τους 2,962,000 . Το 1930 ανέβηκαν στα 3,683,000 για να φτάσουν στο τέλος του Γενάρη του 1933 τα 6,013,000, προσφέροντας στον Χίτλερ το ποιο ακαταμάχητο προεκλογικό όπλο.

Στην Ασία η κρίση έπληξε θανάσιμα την Ιαπωνία , καθώς μεγάλα κεφάλαια είχαν επενδυθεί στη Αμερικάνικη βιομηχανία και το εμπόριο , που αδυνατούσε ποια να αγοράζει . Η Ιαπωνική βιομηχανική παραγωγή έπεσε κατακόρυφα , ενώ οι άνεργοι πολλαπλασιάζονταν χρόνο με τον χρόνο . Την λύση ανέλαβε να δώσει ο στρατός με εισβολή στην Μαντζουρία και ανάληψη μεγάλων δημοσίων έργων .

Στα 1932 , μπορεί στην Γερμανία να άνοιγε ο δρόμος για τους Ναζί του Χίτλερ , αλλά ο κόσμος είχε στραμμένη την προσοχή του στους στρατοκράτες του Τόκιο , απ' όπου όλοι φοβούνται ότι θα προέλθουν τα επόμενα δεινά της ανθρωπότητας . Όταν ωρίμασε ο χρόνος , Χίτλερ και Χιροχίτο μεταβλήθηκαν σε θανατερό δίδυμο με τον Μουσολίνι απαραίτητη καρικατούρα του άξονα.