ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΗΡΑΚΛΗΣ ΑΝΔΥΡΑΣ

Ημιτελής η συμφωνία της συντροφιάς, στων καιρών τα κελεύσματα τ' άγρια υποχώρησε. Μα υπάρχουν και γυρίσματα

«Evo panta ss' esena penseo (στοχάζομαι)/ jati 'sena, fsichi - mmu, 'gapo/ ce pu pao, pu sirno, pu steo/ 'sti kkardia panta sena vasto», τραγουδούν -και δεν χρειάζεται άλλη μετάφραση- οι γκρεκοσαλεντίνοι στα «γρήκα», τη μητρική τους γλώσσα, που τόσο λάτρεψε και υπέροχα υπηρέτησε ο από τη Στερνατία διακεκριμένος ποιητής Σεζάρε ντε Σάντις, ρυθμο-υμνώντας: Glossa mu grika panta agapimeni...

Εκεί στη χερσόνησο της Πούλιας (Απουλία), των αρχαίων πρωτοπόρων Κρητών και του Ηρόδοτου, στην ελληνόφωνη «νησίδα» Γραικία Σαλεντίνα του Αινεία, του Στράβωνα και του Βιργίλιου στην ήρεμη (πια) και καρποφόρα γη του Σαλέντο και στην κακοτράχαλη, Καλαβρία. Των πρώτων αποίκων, των πολλών κατακτητών, του σημερινού γελαστού αγρότη και του υποψιασμένου σπουδαστή. Κι εκεί κι ανάμεσά τους, τόσοι σταθμοί· μυθικοί, ιστορικοί, ανθρώπινοι, πολιτισμικοί. Το παρελθόν και η συνέχεια, του χρόνου το πότε ταπεινό και πότε κεχριμπαρένιο κομπολόι, το σήμερα που νοσταλγεί και επιμένει.

Εκεί, στα γκρεκάνικα χωριά, με άξιο οδηγό-ξεναγό τον γνωστό Ηπειρώτη λογοτέχνη Βασίλη Μάργαρη, που πραγματοποίησε «Ταξίδι στη Grecia Salentina» (πρώτη -και στα ιταλικά- επιμελημένη εκδοτική προσπάθεια του γιαννιώτικου συλλόγου «Οι Φίλοι της Γκρετσία Σαλεντίνα» τηλ. 2651075125) και μαγεμένος -δεν κρύβεται- ύστερα, στέρεη γνώση και γλαφυρή περιγραφική ικανότητα προσφέροντάς μας, κατέγραψε: μουσικές της γης και των ανθρώπων της, στίχους της ιστορίας και του πολιτισμού, αληθινά παραμύθια συνθέτοντας και ποικίλα της γλώσσας, της θρησκείας και του έρωτα πεπραγμένα όμορφα πλέκοντας. Περιπετειώδες, πολυδαίδαλο ταξίδι σε πολύγνωμες πηγές που δεν στέρεψαν· αντιθέτως: Se' roton atti mmana mmu/ pu' e tosson gapimeni/ pu' e tosson timemeni/ na ftaso na me di...
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 10/01/2004<

*****

Μάγκνα Γκρέτσια

Παρουσιάζουν ο ΝΙΚΟΣ ΝΤΟΚΑΣ και ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΛΑΜΑΡΑΣ

ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΛΑΤΑΝΟΣ

Μάγνα Γκρέτσια, η Μεγάλη Ελλάδα, στην Απουλία και στην Καλαβρία, στη Νότια Ιταλία, όπου ζουν και μιλούν οι κάτοικοί τους ελληνικά-γκρεκάνικα. Τα κείμενα που περιλαμβάνονται στο βιβλίο δημοσιεύτηκαν στην «Αυγή» και απέσπασαν το πρώτο βραβείο στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό της ΕΡΑ-5 «Φωνή της Ελλάδας». Μαρτυρία από πρώτο χέρι ενός δημοσιογράφου της παλιάς, καλής γενιάς, που γράφει ταξιδεύοντας στους τόπους του παρόντος, του παρελθόντος και του μελλόντος. Γραμμένο με αγάπη και μεράκι.

«Φιλιππότης», σελ. 128, ευρώ 7
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 09/01/2004<