Tekst przyje
ty przez Synod na sesji w Warszawie dnia 5 maja 1991.
PRAWO WEWNETRZNE
KOSCIOLA EWANGELICKO-REFORMOWANEGO
W RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
WSTEP
Wszechmocny Bog, Ojciec, Stworca nieba i ziemi, ktory panuje nad wszystkim, co istnieje, poslal swego jedynego Syna, Jezusa Chrystusa, jako Zbawce grzesznego stworzenia. On to moca Ducha Swietego wybiera sposrod calej ludzkosci swoj Kosciol i rzadzi nim jako jedyny Pan i Glowa.
Kosciol Ewangelicki, wedlug Slowa Bozego Reformowany, jest czastka Kosciola Powszechnego, powolanego przez Jezusa Chrystusa. Pragnie on dochowac wiernosci Slowu Bozemu, dlatego poddal sie reformie, ktorej proces nieustannie trwa w Kosciele Bozym, ujawniajac sie we wlasciwym czasie przez dzialalnosc reformatorow, wsrod ktorych
do najwybitniejszych zaliczamy Jana Husa, Marcina Lutra, Ulryka Zwingliego, Jana Kalwina i Jana Laskiego.Wspolnota wierzacych, tworzaca Kosciol Ewangelicko-Reformowany w Polsce, wyznaje, ze Pismo Swiete, to jest ksiegi kanoniczne Starego i Nowego Testamentu, sa jedyna podstawa wiary i norma zycia. Wraz z calym Kosciolem Powszechnym przyjmuje apostolskie, niceano-konstantynopolitanskie i atanazjanskie wyznanie wiary. Uznaje, ze wyklad zasad wiary zostal systematycznie przedstawiony w Drugiej Konfesji Helw
eckiej (1566), w Katechizmie Heidelberskim (1563) i w Konfesji Sandomierskiej (1570). Za wzor formy nabozenstwa i innych poslug religijnych uznaje Agende Gdanska (1637).Rozdzial 1 - POSTANOWIENIA OGOLNE
Art. 1
Wszyscy, ktorzy zostali ochrzczeni, uznaja sformulowane we wstepie zasady i wyrazili wole przynaleznosci, tworza Kosciol Ewangelicko-Reformowany w Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 2
Kosciol Ewangelicko-Reformowany w RP, zwany tez Jednota Ewangelicko - Reformowana, dziedziczy tradycje Jednot staropo
lskich i Jednoty Braci Czeskich.Art. 3
Ustroj Kosciola opiera sie na zasadach synodalno - prezbiterialnych:
Art. 4
W Kosciele przestrzega sie nastepujacych zasad ustrojowych:
Art. 5
Przy podejmowaniu uchwal przestrzega sie nastepujacych zasad:
Art. 6
Kazdy czlonek Kosciola obowiazany jest moralnie do:
Art. 7
Kosciol Ewangelicko-Reformowany w Polsce utrzymuje braterskie wiezi z rodzina reformowana na calym swiecie, glownie za posrednictwem Swiatowego Aliansu Kosciolow Reformowanych.
Art. 8
Postanowienia Ugody Sandomierskiej (1570), ustalaja braterstwo i wspolprace miedzy ewangelikami wyznania reformowanego i luteranskiego, co zostalo potwierdzone przez Synody obydwu Kosciolow (1970).
Braterstwo i wspolpraca miedzy ewangelikami wyznania reformowanego i metodystycznego zostaly przyjete i ogloszone przez Synod Ewangelicko-Reformowany i przez Konferencje Doroczna Ewangelicko-Metodystyczna (1990).
Art. 9
W ramach Konstytucji i ustaw Rzeczypospolitej Polskiej Kosciol Ewangelicko - Reformowany rzadzi sie samodzielnie i przyjmuje niniejsze Prawo Wewnetrzne za podstawe swej dzialalnosci.
Szczegolowe zasady organizacji i funkcjonowania okreslaja regulaminy.
Art. 10
Kosciol Ewangelicko-Reformowany w RP ma osobowosc prawna.
Dzialania prawne w imieniu Kosciola moga byc dokonywane przez prezesa konsystorza lub biskupa. Pozostali czlonkowie konsystorza moga podejmowac dzialania prawne na podstawie pisemnego upowaznienia, opatrzonego pieczecia i podpisem prezesa lub biskupa.
Rozdzial 2 - PARAFIA
Art. 11
Parafia jest podstawowa jednostka organizacyjna Kosciola, okreslona terytorialnie, przyjeta do Jednoty na podstawie decyzji Synodu, posiadajaca siedzibe i wlasciwa strukture.
Ogol osob nalezacych do parafii tworzy zbor.
Art. 12
Parafia ma osobowosc prawna.
Dzialania prawne w imieniu parafii moga byc dokonywane przez:
Art. 13
Parafie w swej dzialalnosci poglebiaja wiez laczaca cala Jednote, przestrzegaja przepisow Prawa Wewnetrzne
go, uchwal Synodu i regulaminu parafii.Art. 14
Kazda parafia powinna zaspokajac potrzeby duchowe i materialne zboru wlasnymi srodkami. Potrzeby materialne pokrywa z przychodow uzyskiwanych ze swego majatku, ze skladek, ofiar,
darowizn oraz innych wplywo
w dokonywanych na jej rzecz.Parafia ma, w zakresie ustalonym przez Synod, obowiazek swiadczen materialnych na rzecz calego Kosciola. W miare swych mozliwosci parafie powinny udzielac sobie wzajemnie pomocy.
Art. 15
Parafia powinna zagwarantowac czlonkom zboru opieke duszpasterska oraz mozliwosc korzystania z wszelkich poslug religijnych, a w miare mozliwosci finansowych rowniez pomoc materialna czlonkom zboru, ktorzy jej potrzebuja.
Art. 16
Do Kosciola moga byc przyjete parafie i osoby, ktore nie sa wyznania ewangelicko - reformowanego, ale zasady ich wiary nie stoja w sprzecznosci z tym wyznaniem.
O przyjeciu takiej parafii decyduje Synod na wniosek konsystorza.
O przyjeciu takiej osoby decyduje kolegium koscielne na wniosek duchownego.
Art. 17
Czynn
e prawo wyborcze i prawo glosu w sprawach parafii maja pelnoletni, konfirmowani czlonkowie zboru, ktorzy oplacaja skladke parafialna, chyba ze zostali z tego obowiazku zwolnieni przez kolegium koscielne.Art. 18
Bierne prawo wyborcze przysluguje czlonkom zboru, ktorzy maja czynne prawo wyborcze i ukonczyli 21 lat.
Art. 19
O sprawach parafii decyduje Ogolne Zgromadzenie Czlonkow Zboru. Stanowi je ogol czlonkow zboru, posiadajacych czynne prawo wyborcze.
Ogolne Zgromadzenie zbiera sie co najmniej raz do roku. Ponadto nalezy je zwolac z inicjatywy kolegium koscielnego, konsystorza, badz na zadanie okreslonej regulaminem parafii czesci czlonkow zboru.
Zgromadzenie jest uprawnione do podejmowania uchwal bez wzgledu na liczbe uczestnikow, jesli zostalo ogloszone w czasie trzech kolejnych nabozenstw niedzielnych, lub korespondencyjnie na trzy tygodnie przed terminem.
Art. 20
Do kompetencji Ogolnego Zgromadzenia nalezy w szczegolnosci:
Art. 21
Uchwaly Ogolnego Zgromadzenia w sprawach:
Zatwierdzenia wymagaja takze te uchwaly, ktorych realizacja przekracza mozliwosci finansowe parafii oraz coroczne preliminarze parafii dotowanych z budzetu konsystorza.
Art. 22
Kolegium koscielne, czyli rada starszych zboru, jest organem wykonawczym Ogolnego Zgromadzenia i sklada sie z:
Kadencja kolegium koscielnego trwa trzy lata.
Kolegium koscielne ma prawo dokooptowania do swego skladu innych duchownych pracujacych na terenie parafii.
Art. 23
Ogolne Zgromadzenie wybiera prezesa, a nastepnie czlonkow kolegium koscielnego. Za wybranego uwaza sie kandydata, ktory otrzymal bezwzgledna wiekszosc waznie oddanych glosow.
Czlonkami kolegium koscielnego zostaja kandydaci, ktorzy otrzymali zwykla wiekszosc waznie oddanych glosow.
Art. 24
Swiecki czlonek kolegium moze byc zatrudniony na platnym etacie parafii za zgoda Ogolnego Zgromadzenia.
Art. 25
Do waznosci uchwal kolegium koscielnego wymagana jest obecnosc wiecej niz polowy liczby czlonkow na posiedzeniu protokolowanym. Uchwaly kolegium zapadaja bezwzgledna wiekszoscia glosow. Posiedzenie kolegium zwoluje sie nie rzadziej niz raz na kwartal oraz w kazdej chwili na zadanie 1/3 liczby czlonkow kolegium.
Art. 26
Do zadan kolegium koscielnego nalezy:
Art. 27
W wyjatkowych sytuacjach, gdy parafia nie ma ani proboszcza, ani mieszkajacego na terenie parafii administratora, konsystorz moze na wniosek kolegium powolac pracownika swieckiego
do prowadzenia prac administracyjnych.
Art. 28
Komisja rewizyjna sklada sie z co najmniej trzech osob spoza grona czlonkow kolegium koscielnego. Jej kade
ncja trwa trzy lata.Do kompetencji komisji nalezy kontrola ogolnej pracy parafii, gospodarki, rachunkowosci, stanu kasy oraz przygotowanie listy kandydatow do kolegium koscielnego. Ze swych czynnosci sklada raz do roku pisemne sprawozdanie na Ogolnym Zgromadzeniu Czlonkow Zboru. Przysluguje jej takze prawo dokonywania doraznych kontroli.
Przewodniczacy komisji moze uczestniczyc, bez glosu stanowiacego, w zebraniach kolegium koscielnego.
Rozdzial 3 - SYNOD
Art. 29
Synod Kosciola Ewangelicko-Reformowanego w Rzeczypospolitej Polskiej jest najwyzszym zgromadzeniem przedstawicieli calej Jednoty, powolanym do decydowania w sprawach jej dotyczacych, wyrazajacym wspolnote w wierze i milosci wszystkich zborow oraz wspolwyznawcow w diasporze. Uchwaly Synodu sa
wiazace dla calej Jednoty.Art. 30
Synod tworza czlonkowie Kosciola, ktorzy przybyli na sesje i wpisali sie na liste uczestnikow. Przysluguje im glos stanowiacy lub doradczy.
Czlonkami Synodu z glosem stanowiacym sa:
1. delegaci parafii i diaspory w liczbie jeden delegat na piecdziesieciu czlonkow zboru; osrodki mniejsze deleguja po jednym delegacie,
2. wszyscy ordynowani duchowni czynni w Jednocie,
3. prezesi kolegiow koscielnych,
4. czlonkowie konsystorza i ich zaste
pcy, oraz5. czlonkowie prezydium Synodu i synodalnej komisji rewizyjnej.
Czlonkami Synodu z glosem doradczym sa pozostali uczestnicy sesji.
Prezes Synodu ma prawo zaprosic gosci z poza Kosciola, ktorzy jednak nie sa czlonkami Synodu.
Art. 31
Do kompeten
cji Synodu nalezy w szczegolnosci:Art. 32
W dziedzinie zarzadzania Jednota
Synod:Art. 33
Synod, ktorego kadencja trwa trzy lata, obraduje na sesjach zwyczajnych - dorocznych - lub nadzwyczajnych.
Sesje zwyczajna zwoluje prezes w terminie i miejscu ustalonym na poprzedniej sesji. Sesje nadzwyczajna zwoluje sie na mocy uchwaly Synodu, Prezydium Synodu lub na zadanie 1/4 czlonkow Synodu z glosem stanowiacym.
Art. 34
Na ostatniej sesji mijajacej kadencji sposrod swieckich czlonkow Synodu wybiera sie prezesa na nastepna kadencje.
Uczestniczy on w przygotowaniu nastepnej sesji i obejmuje urzedowanie z chwila jej rozpoczecia.
Art. 35
Na pierwszej sesji wybiera sie prezydium Synodu; sposrod swieckich czlonkow sekretarza i jego zastepce, zas sposrod duchownych notariusza i jego zastepce. Biskup z urzedu wchodzi w sklad prezydium ja
ko wiceprezes Synodu.Kandydatow do prezydium zglasza Konsystorz. Prawo ich zglaszania maja rowniez czlonkowie Synodu z glosem stanowiacym.
Art. 36
Na pierwszej sesji Synod wybiera na okres swej kadencji synodalna komisje rewizyjna; najpierw przewodniczacego, a nastepnie dwoch czlonkow i dwoch zastepcow. Przewodniczacy komisji moze uczestniczyc z glosem doradczym w zebraniach konsystorza.
Zadaniem komisji jest kontrola merytorycznej i finansowej dzialalnosci konsystorza. Komisja ma prawo dokonywania kontroli doraznych. Sprawozdanie ze swej dzialalnosci sklada Synodowi na dorocznej sesji zwyczajnej.
W sklad komisji nie moze wchodzic czlonek konsystorza.
Art. 37
Na podstawie uchwaly Synodu prezes zarzadza obrady przy udziale wylacznie czlonkow z glosem stanowiacym.
Art. 38
Glosowanie we wszystkich sprawach z wyjatkiem wyborow jest jawne. Prezes moze, a na wniosek pieciu czlonkow Synodu z glosem stanowiacym musi, zarzadzic glosowanie tajne.
Art. 39
Uchwaly sa wazne, jezeli w obradach uczestniczy bezwzgledna wiekszosc liczby czlonkow Synodu z glosem stanowiacym.
Art. 40
W wyborach biskupa, prezesa Synodu i prezesa konsystorza wybrany zostaje kandydat, ktory otrzyma ponad polowe waznych glosow.
Art. 41
Synod wybiera prezesa konsystorza, a nastepnie radcow, sposrod kandydatow przedstawionych przez prezydium Synodu, na podstawie propozycji parafii, ustepujacego konsystorza, konferencji duchownych lub czlonkow Synodu z glosem stanowiacym.
Kandydatury powinny byc zgloszone do prezydium Synodu najpozniej na miesia
c przed wyborami.Art. 42
Obrady Synodu tocza sie wedlug porzadku uprzednio przygotowanego przez prezydium Synodu, uzgodnionego z Konsystorzem i przyjetego przez Synod.
Art. 43
Szczegolowe przepisy dotyczace zwolywania i obradowania Syn
odu zawiera regulamin.Rozdzial 4 - KONSYSTORZ
Art. 44
Konsystorz jest organem wykonawczym Synodu. W jego sklad wchodzi pieciu czlonkow: prezes, osoba swiecka, biskup jako wiceprezes, radca duchowny i dwoch radcow swieckich.
Zastepcy radcow, jeden duchowny i dwoch swieckich, moga zostac powolani do pracy w konsystorzu na podstawie jego uchwaly.
Art. 45
Kadencja konsystorza trwa trzy lata i wygasa z chwila przekazania agend.
Art. 46
Funkcja prezesa lub radcy konsystorza moze byc pelniona przez te sama osobe najwyzej przez trzy kolejne kadencje.
Wprowadzenie w urzad czlonkow konsystorza przez biskupa odbywa sie na nabozenstwie. Przekazania agend nowemu konsystorzowi dokonuje prezes Synodu.
Art. 47
Zebrania konsystorza zwoluje, uklada ich porzadek i przewodniczy im prezes, badz w jego zastepstwie wiceprezes.
W razie braku jednomyslnosci uchwaly zapadaja zwykla wiekszoscia glosow, zas przy rownej liczbie decyduje glos przewodniczacego. Decyzje podejmowane sa wylacznie na zebraniach protokolo
wanych.Art. 48
Do kompetencji i obowiazkow konsystorza nalezy:
Art. 49
Konsystorz spraw
uje nadzor nad dzialalnoscia wszystkich osob powolanych do pelnienia funkcji w spolecznosci koscielnej, z wyjatkiem czlonkow Synodu z glosem stanowiacym. W przypadkustwierdzenia zaniedban lub uchybien podejmuje stosowne uchwaly do zawieszenia w czynnosciach wlacznie. Na miejsce osoby zawieszonej w funkcjach mianuje zastepce na okres nie dluzszy niz rok.
Art. 50
Regulamin uchwalony przez Synod okresla szczegolowy tryb prac konsystorza.
Rozdzial 5 - DUCHOWNI
Art. 51
Duchownym moze byc osoba wyznania ewangelicko-reformowanego, ktora po ukonczeniu akademickich studiow teologicznych, odbyciu przepisanego stazu i zlozeniu pierwszego egzaminu konsystorskiego zostala ordynowana wedlug formy wskazanej w agendzie.
Art. 52
Wszyscy duchowni bez wzgledu na zajmowane stanowisko sa sobie rowni i uzywaja tytulu ksiedza.
Art. 53
Do podstawowych obowiazkow duchownego nalezy gloszenie prawdy Bozej, zawartej w Pismie Swietym, uslugiwanie sakramentami, pelnienie sluzby religijnej wedlug zasad wyznania ewangelicko - reformowanego i udzielanie lekcji religii. Powinien on slowem i czynem nauczac i umacniac w wierze przede wszystkim swoich wspolwyznawcow oraz otaczac ich opieka duszpasterska.
Art. 54
Przy spelnianiu swych obowiazkow duchowny powinien trzymac sie przepisow niniejszego prawa, uchwal Synodu i regulaminow koscielnych.
Art. 55
Duchowny po ordynacji obejmuje stanowisko wikariusza w parafii wyznaczonej przez konsystorz i pracuje pod kierunkiem proboszcza lub administratora. Okres wikariatu trwa co najmniej dwa lata.
Po odbyciu wikariatu i zlozeniu drugiego egzaminu konsystorskiego duchowny moze ubiegac sie o stanowisko proboszcza.Art. 56
Proboszcza wybiera i odwoluje Ogolne Zgromadzenie Czlonkow Zboru. Jego kadencja trwa dziesiec lat. Wybor ponowny jest dopuszczalny. Szczegolowy zakres praw i obowiazkow okresla
wokacja.
Art. 57
W parafii pozbawionej proboszcza konsystorz w porozumieniu z kolegium powoluje administratora na czas okreslony, nie dluzszy niz trzy lata przy czym okresla jego prawa i obowiazki.
Art. 58
Konsystorz na wniosek kolegium koscielnego moze powolac diakona, do ktorego podstawowych obowiazkow nalezy organizowanie i sprawowanie opieki nad osobami ubogimi, bezradnymi, chorymi i samotnymi, moze ordynowac osobe, ktora zyskala odpowiednie przygotowanie teologiczne i specjalistyczne, na urzad diakona. Warunki ordynacji i uprawnienia diakona okresla odrebna uchwala Synodu.
Art. 59
Na wniosek kolegium koscielnego konsystorz moze powolac kaznodzieje swieckiego, okreslajac zakres jego praw i obowiazkow. Powinien on przejsc odpowiednie przeszkolenie i zdac egzamin przed konsystorzem, po czym moze byc przez biskupa wprowadzony w urzad.
Art. 60
Jeden z duchownych, ktory jest proboszczem od co najmniej pieciu lat, cieszy sie autorytetem duchowym i moralnym w Jednocie, droga wyborow obejmuje urzad superintendenta.
Przysluguje mu tytul biskupa.
Synod moze odstapic od warunku stazu na stanowisku proboszcza odrebna uchwala.
Art.61
Wyboru na dziesiecioletnia kadencje dokonuje Synod sposrod co najmniej dwoch kandydatow przedstawionych przez konferencje duchownych i przez parafie. Wybor ponowny jest dopuszczalny.
Superintendent moze byc w dalszym ciagu proboszczem swej parafii.
Duchowny wyznaczony przez Synod wprowadza wybranego biskupa
w urzad podczas nabozenstwa.Art. 62
Biskup powinien pod kazdym wzgledem przyswiecac wszystkim duchownym i swieckim czlonkom Kosciola dobrym przykladem i okazywac gorliwosc w sprawach Kosciola. Do jego podstawowych obowiazkow nalezy czuwanie, aby:
Art. 63
Do obowiazkow biskupa nalezy rowniez:
Art. 64
Za dzialalnosc w Kosciele biskup odpowiada jedynie przed Synodem.
Art. 65
Zastepca biskupa jest z urzedu radca duchowny konsystorza, ktory sprawuje te funkcje zwlaszcza w razie choroby lub dluzszej nieobecnosci biskupa. W przypadku jego rezygnacji lub smierci zastepstwo trwa do chwili dokonania wyboru przez Synod.
Art 66
Biskup systematycznie, co najmniej
cztery razy w roku zwoluje konferencje duchownych, w ktorej biora udzial wszyscy duchowni. Zadaniem konferencji jest:Art. 67
Duchown
y, ktory wypacza zasady wyznania lub postepowaniem uwlacza godnosci swego powolania, moze byc skreslony z listy duchownych przez Synod na wniosek konsystorza.Rozdzial 6 – ZMIANA PRAWA
Art. 68
Zmiany w regulaminie parafii dokonywane sa przez Ogolne Zgromadzenie uchwala powzieta kwalifikowana wiekszoscia 2/3 glosow.
Zmiany w regulaminach ogolnokoscielnych uchwala Synod kwalifikowana wiekszoscia 2/3 glosow.
Art. 69
Synod uchwala zmiany, wprowadza uzupelnienia lub przyjmuje nowe Prawo Wewnetrzne na co najmniej dwoch dorocznych sesjach. Podczas pierwszej dorocznej sesji Synod wiekszoscia
kwalifikowana 2/3 glosow przy obecnosci 3/4 liczby czlonkow z glosem stanowiacym podejmuje uchwale o koniecznosci dokonania zmian. Na nastepnej dorocznej sesji w takim samym trybie moze uchwalic zmiany.
Art. 70
Postanowienia niniejszego Prawa wchodza w zycie od 1 wrzesnia 1991 roku.
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
Niniejszy tekst Prawa Wewnetrznego, przyjety przez Synod na sesji dorocznej 5 maja 1991, zostal zweryfikowany przez synodalna komisje prawa na posiedzeniu w Warszawie 21 maja 1991.
Podczas sesji Synodu Kosciola Ewangelicko - Reformowanego w RP w maju 1998 roku przewidziane jest zatwierdzenie zmian omawianych po raz pierwszy w czasie sesji w roku 1997 w niektorych artykulach Prawa Wewnetrznego. Tekst z wprowadzonymi poprawkami dostepny bedzie na tej stronie po jego ew. przyjeciu przez Synod.
Page last modified 1997-09-30