Eyjavaka
Vitaljóð
Lampinn
Kjarvalskviða
I
Loginn rauður logandi eldörmum lyfti Eyjum úr sæ.
Gekk svo í sjö árin hin meiri að brimhnefar brutu logabjörgin.
Mikið mátti Logi blása áður stóð bálastorkan.
II
Reykir allir ruku af í Eyjum. Heimaey – svo varstu heitin af Valföður á þínum fyrstu ungu dögum.
Sólgeislar regn og mjúkir vindar slógu þér vef. Vel skal vanda kjólinn þinn Vökudísin Ísafoldar
III
Ertu vöknuð víst þú vakir. Vakan er þín innsta hræring. Aldrei einsemd að þér sækir. Ysti vörður ert þú landsins. Vökuna finnur í gegnum svefninn. Vaknar hýr á ljósum morgni. Og vakan er þér ljós í myrkri.
2. Eyjamynd
I
Heimaey – í ólgangi Íslandssjónum með úteyjum þínum nokkrar rastir undan svörtum sandinum hvítum jöklinum. Eldrúnum rist og reiðra sjóa. Rammíslensk í rót.
II
Söngvaglöð og björt eru sumur þín öll – þótt vönust sértu vosinu svalviðrum haustsins vetrarins þungu hafgörðum.
III
Aldrei ertu svipbjartari né hjarta þitt hlýrra en í mestu hafgörðunum þegar þú hefur alheimt menn og báta – hrifið þá úr lífsháskanum byrgt þá í faðmi þínum – höfninni.
3. Eldaskráin
I
Löng er orðin eldaskráin þjóðar vorrar.
II
Horft var úr Eyjum. um sævarsundin á voðabálin: Lakagíga. Hekluelda.
Þannig liðu langar aldir.
III
Brennur jökull jafnt og grjótið bændabýli og fríðar lendur. Svartir mekkir fylla loftin sáðu dauða í sumarlöndin.
4. Eldnóttin
I
Heimaey – Þessi fáu stef mín eru með þínu sniði og eiga heima hjá þér.
II
Eldnóttina fyrstu var allra hugur úti í Eyjum – og hugurinn bar mig alla leið til þín.
Eldnótt – Eldurinn kominn yfir þig. Furðulegt er lífið. Enginn þekkir það. Enginn veit hvað gerist næst.
Eldurinn smaug í gegnum þig. Þú varst eins og villidýr í hafinu. Þú varst eins og spúandi elddreki.
Þögn – eins og þegar tal og tónn deyr út í bíóinu.
Við horfðum ekki í nótt á næstu þætti í Eyjum – sáum þá samt í dagblöðunum í sjónvarpinu.
5. Lengi var barist
I
Dögun – allir Eyjabúar komnir til meginlandsins – þegar dagaði. Það átti að koma þeim niður í höfuðstaðnum og á bæjunum í kring
Dögun í Eyjum. Svörtum gjallskúrum rigndi yfir byggðina.
II
Lengi var barist við eldinn í Eyjum. Á vordögum þegar loks slotaði eldfárinu – varst þú brennd að beinum og hjartarótum Eyjan mín. Samt áttir þú heiðar vökustundir að miðla fólkinu þínu.
Það treysti því að af tæki eldélin með nýju sumri. – og óskin rættist.
6. Í dreifingunni
I
Eyjafólkið – það bar eldbyrðina dag og nótt. Hverja stund var eitthvað að týnast í eldinum sem því var kærkomið. Og örvæntingin varð stundum gestur á útlagaheimilunum.
Og enginn hafði tölu á – þegar komið var saman. Örfleyg var þá stundin – þótt framlengt væri til fjögur eða sex. Og enginn hafði tölu á hversu oft ljúfu Eyjalögin voru sungin.
7. Vor
I
Kalt var þetta eldvor en ljómandi fagurt. Suður á Heimaey grænkaði í apríl. Þar hafði aðeins fallið örlítið af gjalli. Og Eyjafólkið raulaði vorljóðið:
Fljótt kemur vorið til Eyja.
II
Bjargfuglinn – hann var sestur upp. Lundinn verkaglaður hreinsaði öskuna frá holu sinni. Ekki var hopað nema fyrir eldinum.
Fljótt kemur vorið til Eyja.
Enn var þraukað í dreifingunni þó hugur allra væri í Eyjum. Og fólkið fór í hópferðir til Eyja.
8. Heimkoman
I
Eyjabærinn svartur. Allt var svart. Sortinn leitaði fast á hugann. Stund og stund lagðist sortinn yfir allan hugann. Heimkomugleðin hafði dokað við á sundunum.
En enga stund var hik á Eyjafólkinu. Það fór að eins og bjargfuglinn tók sig til og hreinsaði bæinn sinn.
II
Vorkór í eyjum. Farfuglarnir komu – þeir voru að koma og stilltu raddir sínar við bjargfuglakliðinn og nývakinn vortóninn í brjóstum fólksins. Svo flugu þeir um alla Eyna og úteyjarnar – að gefa þögninni vortóninn.
Hvergi var nú lengur sönglaust í Eyjum.
III
Í öllum söng eru söngvahlé – hinn eilífi tónn. Þá sofa allir fuglar með nef undir væng. Svo kemur morguninn og eys þá daggarúða. Vængirnir titra í flugtakinu. Og mannlegur kvíði hverfur marga stund í vorfuglakliðnum.
Fuglar fljúga með strá í nefinu Nýr söngur. Fuglar með strá.
9. Lokastef
I
Heimaey fjöllin þín í grænu flosi – þegar vorar. Og smáálfar fara í ferðalög út um öll Eyjasund – þegar kvöldar. Gleyma sér í sólmóðunni – sofna inn í rjómalygnuna – litla stund.