Reacties?
Mail Hans Feddema:
feddema@wish.net
Klik hier om
artikelen per Email
te ontvangen
Onderstaand stuk is een reactie
op eerder verschenen artikel
van Jelle Bakker.
Bakker zit verstrikt in een
oorlogspsychose
Hans Feddema
16 april 1999
Jelle Bakker, beleidsmedewerker van CDA-Europarlementslid Arie Oostlander, ontmaskerd? Het lijkt erop. Bakkers keuze voor oorlog is zwart-wit. In zijn ogen is er sprake van een strijd tegen de 'satan'; de oplossing die hij suggereert is er een in de geest van 'sla er op los'.
Zijn betoog doet me denken aan de uitlatingen van extreem-rechtse krachten tijdens de Koude Oorlog. Die zagen in het reëel bestaande 'socialisme' van de Sovjet-Unie zozeer het 'Grote Kwaad', dat elke dialoog moest worden uitgesloten. Integendeel, er moest een nucleaire oorlog worden begonnen, ongeacht de gevolgen daarvan. Extremistische krachten overigens, die zich vooral sterk lieten horen tijdens de inval van Russische troepen in Hongarije, in 1956, in antwoord op de (intern-communistische) rebellie in dat land.
De oorlog doet iets met je. Hij polariseert en voordat je het weet, bevind je je in de extreme hoek. Ik kan het Bakker dan ook niet al te zeer kwalijk nemen. Wie zich eenmaal achter de bombardementen heeft geschaard, wordt partij in het conflict en wil zijn keuze rechtvaardigen met argumenten. De ander zo zwart mogelijk afschilderen, hoort daarbij.
Ik adviseer Bakker echter een interview te lezen met de Vlaamse historicus Raymond Detrez, auteur van 'Kosovo, de uitgestelde oorlog'. In De Groene van 14 april zegt Detrez namelijk.: 'Er had nooit gebombardeerd mogen worden. (…) We moeten ons afvragen of de NAVO wel functioneert. Ongeveer alles wat ze niet wilden, hebben ze gekregen: a) etnische zuiveringen, b) escalatie door vluchtelingen, c) spanningen met Rusland en d) een achter de leider verenigd volk".
Ik meen in mijn artikel, waar Bakker op reageert, hetzelfde te hebben gezegd. Ook Marcel van Dam neemt in de Volkskrant van 14 april op een zelfde manier stelling: "Zeker, voor de wandaden van de Servische eenheden is de Joegoslavische regering verantwoordelijk. Maar de NAVO is verantwoordelijk voor de omstandigheden die door de bombardementen zijn gecreëerd en die aanleiding zijn geweest tot die explosie van onmenselijkheid".
Van Dam wijst op de rekening die ons gepresenteerd wordt door toedoen van de NAVO-domheid. Hij noemt vijf punten: de enorme menselijke ellende die is en nog steeds wordt aangericht, de destabilisering van de regio, de grondig verstoorde verhouding met Rusland, de schade die is toegebracht aan het wereldveiligheidssysteem - en in wezen ook aan de NAVO zelf, welke niet meer zal worden gezien als 'een verdedigingsorganisatie' - en ten slotte de miljarden dollars die de oorlog kost en nog gaat kosten.
De rekening begint inderdaad op te lopen. Bakker ziet dat allemaal niet. In mijn beide vorige bijdragen aan dit medium heb ik nadrukkelijk gewezen op de tol die wij moeten betalen voor de NAVO-acties, en net als Van Dam heb ik daarvoor de politici medeverantwoordelijk gesteld. De Kamer zal de regering helaas niet ter verantwoording roepen voor dit wanbeleid, want dan moet ze - in de woorden van Van Dam - "toegeven dat ze het kabinet heeft gesteund". Dit geldt tevens voor het hele CDA. In de PvdA en Groenlinks waren ten minste nog tegengeluiden te horen.
Volgens Bakker zou ik de "kant van de onderdrukkers kiezen", door kritiek te leveren op de NAVO. Bonter heb ik het nog niet gehoord. Ik heb mij reeds na mijn eerste bezoek aan Kosovo vierkant geschaard achter de gerechtvaardigde doelen die Rugova's LDK (de Democratische Liga van Kosovo) nastreefde. Deze waren de afschaffing van de apartheidsrepressie en - op zijn minst - het herstel van de autonome status van het gebied. Ook heb ik in deze Nieuwsbrief de Albanese naam 'Kosova' voorgesteld.
Ik ben echter nooit voorstander geweest van het toepassen van geweld, zoals later het UÇK is gaan doen. Bakker begrijpt echter niets van geweld en de achterliggende mechanismen daarvan. De NAVO is inmiddels geheel partij geworden in het conflict, wat één van de ernstigste overtredingen in het kader van het proces van peace-keeping is. Bakker echter, voorziet iemand die niet door dik en dun de zijde kiest van het UÇK en de NAVO, prompt van het predikaat 'pacifist'. Waarom vecht Bakker eigenlijk zelf niet mee? Misschien is de benaming 'pacifist' in de huidige situatie trouwens wel een eretitel, nu er in naam van het geloof langs militaire weg zulke grote, onmenselijkheid bevorderende fouten zijn en worden gemaakt.
Verder constateert Bakker dat ik "kritiek heb" op het UÇK. Ik acht het optreden van het Bevrijdingsleger zeer begrijpelijk. Echter, mét vele Albanezen zeg ik dat zijn strategie niet de goede is geweest. Deze heeft averechts gewerkt en heeft de Serviërs een rechtvaardiging voor hun gedrag gegeven. Over Milosevic zegt Raymond Detrez overigens: "Milosevic is helemaal niet belangrijk. Ik vind het onbegrijpelijk dat kranten over hem schrijven als Pot en Hitler. Je kunt beter onderzoeken waar de man voor staat en waarom hij zoveel succes heeft (…) gezien de brede steun voor hem onder de Serviërs".
Ook de NAVO begrijpt niets van de
Balkan en gaat bombarderen zonder iets van de geschiedenis te weten. Vandaar deze zware
miskleun. Dat Bakker 'München' aanhaalt (Waar Chamberlain een deal met het
NAZI-regime sloot over Sudetenland), is een indicatie voor de oorlogspsychose waarin
Bakker verstrikt is geraakt. Oorlog raakt aan de emoties van mensen, waardoor deze niet
meer strategisch en rationeel kunnen denken. Jammer. Komt de Koude Oorlog weer terug? Het
artikel van Bakker is niet alleen onwaardig, maar vooral ook onthullend.
______
Dr. J.P. Feddema is antropoloog, publicist en actief als
buitenlandspecialist binnen GroenLinks