Reacties?
Mail Hans Feddema:
feddema@wish.net
Klik hier om
artikelen per Email
te ontvangen
De boodschap van Michel
Collon
Hans Feddema
26 maart 2001
Op 19 maart hield de Waal Michel Collon zijn boek Blufpoker, de grootmachten,
Joegoslavië en de komende oorlogen in ons land ten doop. De Balie in Amsterdam gaf
hem daartoe de gelegenheid: hij zou worden geïnterviewd door Karel Glastra van Loon,
waarna Joeri Boom (De Groene Amsterdammer) en ondergetekende mochten reageren. Het boek
(EPO, Brussel) is geladen en ontmaskerend. Tegelijk is Collon ook wat eenzijdig. Hij is
een gelovige. Hij spreekt nog van ‘burgerlijke’ media of doctrinair van het
kapitalisme als een systeem ‘dat niet zonder oorlog kan’. Dat hij het
‘socialistische’ jargon hanteert en nog de ‘echte socialistische
samenleving’ zegt voor te staan, is prima, al lijkt het minder slim dit na het
failliet van het ‘reëel bestaande socialisme’ zo expliciet te doen, tenminste
als je je via een boek richt tot de democratische krachten. Alles tot één oorzaak te
herleiden of zich te stellig uit te drukken, lijkt ook minder handig. Met gelijk hebben,
ben je er immers nog niet. Collons gelijk is dat hij de verborgen agenda van vooral de
grootmachten Duitsland en de VS boven tafel brengt. Positief, omdat we die meestal
vergeten, maar moeilijk, omdat ze niet altijd hard te maken zijn. Collon slaagt daar
nochtans in zijn lijvige boek redelijk in. Zijn stelling is dat oorlogen eerder beginnen
dan wij als burgers denken. Ik kreeg onlangs een e-mail van een Vlaams kamerlid, dat me
liet weten van de Belgische inlichtingendienst te hebben vernomen dat de Amerikaanse CIA
reeds in 1997 in Albanië soldaten van het UÇK militair zou hebben getraind. Veel van wat
de CIA doet is geheim. Maar de Amerikanen zijn er openlijk voor uitgekomen dat ze vanaf
1994 Bosnische Moslims en Kroaten trainden en wapens leverden, ondanks een door de VN
afgekondigd wapenembargo. Collon meent dat inzake het UÇK de Duitse geheime dienst
hetzelfde deed. Wie weet. In elk geval speelde Duitsland een beslissende rol bij het doen
uiteenspatten van Joegoslavië. In lezingen en eerdere artikelen wees ik behalve op de
politieke blunders van de Joegoslavische leiders Milosevic (opheffen autonomie Kosovo),
Tudjman (in 1990 in Kroatië een nieuwe grondwet invoeren zonder het noemen van de
Servische minderheid) en Izetbegovic (in 1992 een reeds door hem getekend akkoord
herroepen na een geheim bezoek van de Amerikaanse ambassadeur), ook op het in 1991 door
Duitsland doordrukken van de afscheiding van Kroatië. Collon wijst erop dat Duitsland a)
een uitweg naar de Middellandse Zee wilde en b) een supermacht wenst te worden. Door het
Duitse succes inzake Kroatië verschenen in 1992 ook de Amerikanen op het Balkantoneel.
Volgens Collon uit rivaliteit. Erger is dat zij daarbij de oorlog bijna drie jaar onnodig
verlengden, door in 1992 via druk op Izetbegovic het Lissabonakkoord van de EU, dat als
twee druppels water leek op het latere ‘Dayton’, te torpederen. Duitsland was
niet de enige reden voor hen. Ze vonden ook de Russische invloed in Joegoslavië te groot,
welk land bovendien op een strategische route ligt, zeker gezien de olie-en gastoevoer
vanuit de Kaspische regio. Ten slotte leken enkele extra eigen militaire bases op de
Balkan, zoals nu in Kroatië en in Kosovo hun geen overbodige luxe. Collon noemt vijf
hoofdlijnen van de VS-strategie, waaronder a) het verzwakken van Rusland, b) het beletten
dat Japan en Duitsland supermachten worden en c) het controleren van Oost-Europa. In dat
licht kun je je afvragen of het recent wel primair om Kosovo ging en niet meer om een
oorlog tegen Servië. Ook gezien het Rambouillet-dictaat. Ik houd het vooralsnog op een
dubbele agenda, zoals tevens bij de NAVO-expansie, tot nu louter gerechtvaardigd vanuit
‘solidariteit met de Polen’. Lieten we ons niet te veel sussen door Clintons
charme? Ook bij zijn ‘Moral Politik’ zat immers heel wat ‘Real
Politik’.
_________
Dr. J.P. Feddema is antropoloog, publicist en actief binnen de
vredesbeweging en GroenLinks.
Deze
column verscheen in de vredeskoerier 't Kan Anders, jaargang 26, nr. 3
('t Kan Anders, postbus 10500, 2501 HM Den Haag, tel. 070-3658533)