Werner Zonderop

januari 2003

Terwijl buiten de sneeuw neerdwarrelt, haast ik me op deze eerste zondag van het nieuwe jaar naar het huis van Hans Feddema. Het is niet moeilijk om te raden waar deze Leidse antropoloog en publicist woont. Er hangt een grote Palestijnse vlag uit een van de ramen. Feddema is lid van de initiatiefgroep ‘Stop de bezetting’, die het afgelopen jaar vooral door het optreden van Gretta Duisenberg bekend geworden is. Hij blijkt een gedreven pleitbezorger voor een vreedzaam samenleven van Israëli’s en Palestijnen te zijn. 

MIJNHEER FEDDEMA, WAT IS HET DOEL VAN DEZE ‘VLAGGENACTIE’?
“Ik heb vandaag 5 januari de Palestijnse vlag uitgehangen, omdat dat overal in het land door mensen die de actie van Gretta Duisenberg ondersteunen, gedaan wordt. Bedoeling is om dat op elke eerste zondag van de maand te doen. Eigenlijk moet hier ook een Israëlische vlag hangen, maar Israël bestaat al lang, terwijl de Palestijnen nog steeds geen eigen staat hebben. Het gaat hier niet om een eenzijdige pro-Palestijnse actie. Want we zijn niet tegen Israël, maar wel tegen zijn politiek van onderdrukking van de Palestijnen.”

WAT WIL UW GROEP BEREIKEN?
“Wij willen hoofdzakelijk vrede door gerechtigheid. We willen het bewustzijn bevorderen dat er een eind moet komen aan 35 jaar Israëlische bezetting van het kleine stukje Palestina dat de Palestijnen nog over hebben. Het draait allemaal om land. Volgens de VN-resolutie uit 1947, waarbij de staat Israël mogelijk gemaakt werd, had Israël recht op ruim 50 procent van Palestina. Nu heeft Israël al ruim 78 procent van het land. Door de nederzettingenpolitiek gaat het steeds maar verder. Daarbij heeft Israël eigenlijk al vanaf 1967, als je kijkt naar de infrastructuur van de bezette gebieden en het wegennet rondom de joodse nederzettingen aldaar, een politiek van uitsluiting en inperking van de bewegingsvrijheid van de Palestijnen gevoerd.”

“In 1967 is de bezetting begonnen. VN-resolutie 242, die ook door Israël erkend is, is erop gericht dat dit land de bezette gebieden ontruimt. Wat onze groep voorstaat, is dat Israël zich op de grenzen van daarvoor terugtrekt. De Palestijnen worden daarmee in staat gesteld hun eigen zaken op orde te brengen en er kunnen dan vredesonderhandelingen gevoerd worden.”

  MAAR GELOOFT U DAN DAT SLECHTS TERUGTREKKING VAN ISRAËL UIT DE BEZETTE GEBIEDEN AL TOT VREDE IN HET MIDDEN-OOSTEN LEIDT?
“Israël kiest voor een militaire repressiepolitiek, en dat roept geweld op. Nu is het geweld de verantwoordelijkheid van de bezetter. Terugtrekking is een begin van vrede. De angel van het conflict wordt eruit getrokken. Mensen verwarren het gooien van stenen en de afschuwwekkende zelfmoordaanslagen met de oorzaken van het conflict. Dat zijn symptomen ervan, de bezettingspolitiek is de oorzaak van het geweld.”

  ALS JE NAAR HET VREDESPROCES KIJKT, DAN BLIJKT DAT DE PALESTIJNSE LEIDERS ZICH TIJDENS DE VREDESBESPREKINGEN ONDER DE VORIGE ISRAËLISCHE REGERING-BARAK OOK NIET ERG MEEGAAND OPGESTELD HEBBEN.
“Daar ben ik het niet mee eens. Er is in de propaganda gezegd dat Barak heel ruimhartig was. In Camp David was Barak echter bereid om slechts 18 procent van het oorspronkelijke Palestina (Feddema maakt een vergelijking met de 47 procent die bij het VN-verdelingsplan in 1947 aan de Palestijnen toegewezen werd -- WZ) aan de Palestijnen te geven. Dan heb je nog de status van de stad Jeruzalem en de zaak van de 3,7 miljoen Palestijnse vluchtelingen die niet meer terug mogen keren. Over het eerste gaf Barak geen harde garantie, en over het laatste viel met hem niet te praten. Hij was dus veel minder grootmoedig dan gesuggereerd wordt. De huidige premier Sharon heeft nog gezegd -- let , verbaal -- dat hij in principe bereid is om 42 procent van de Westoever (wat neerkomt op nog geen 10 procent van het oorspronkelijke Palestina) aan hen terug te geven.”

  KOMT ER VOLGENS U OOIT VREDE IN HET MIDDEN-OOSTEN?
“Het is elk moment mogelijk door de bezette gebieden te ontruimen en de Palestijnen daadwerkelijk zicht te geven op een eigen staat. Maar de vooruitzichten zijn somber. Er wordt nu zelfs openlijk in Israël gedebatteerd over het uit hun land zetten van miljoenen Palestijnen. Wat tijdens een escalerende oorlog met Irak niet helemaal ondenkbeeldig is. Maar dat is mijn persoonlijke visie. Er zullen nog wel extreme groeperingen zijn die een tijdje tegensputteren ondanks het terugtrekken van Israël uit de bezette gebieden, maar qua vredesbereidheid is niettemin de kogel dan door de kerk.”

HOE BENT U IN DEZE ACTIEGROEP VERZEILD GERAAKT?
“Ik ben enkele weken geleden door Gretta Duisenberg benaderd vanwege mijn kennis op dit terrein. Ik zou ook een zekere bekendheid hebben (Feddema is publicist – WZ). Bedoeling is om in Leiden een comité ‘Stop de bezetting’ te starten. Ik heb hier inmiddels al veertien mensen voor, onder wie de gemeenteraadsleden Conny Broeyer (PvdA-fractievoorzitter), Peter Bootsma (D66), Gerard van Hees (GroenLinks), Jan-Jaap de Haan (CDA) en Paul Day (SP-fractievoorzitter).”

WELKE ACTIVITEITEN ONTPLOOIT ‘STOP DE BEZETTING’?
“We voeren handtekeningenacties en gaan de dialoog aan. In december hebben we een ludieke actie gevoerd in de Tweede Kamer. Tijdens het buitenlanddebat zijn we met een aantal medestanders op de publieke tribune gaan zitten, en  toen minister de Hoop Scheffer over Israël/Palestina sprak, zijn we gaan staan met op onze truien elk een letter van ‘STOP DE BEZETTING’. Het RTL4-journaal filmde dit en gaf ons de gelegenheid uit te leggen waarom we dit deden. Vandaag is er een delegatie met onder meer Duisenberg en de schrijfster Anja Meulenbelt naar Israël vertrokken. Ze gaan er poolshoogte nemen en gesprekken voeren met Israëliërs en Palestijnen.”

  IS DIE DELEGATIE WELKOM IN ISRAËL?
“Ze kunnen formeel niet geweigerd worden. Er is wel gezegd dat Sharon hen niet zal ontvangen. Maar ze beogen wel een gesprek met de leider van de Arbeidspartij, Mitza. Mitza wil overigens in principe ook ontruiming van de bezette gebieden. Hij wil onvoorwaardelijke vredesbesprekingen met de Palestijnen, zelfs met Arafat, wat Sharon beide niet wil. De delegatieleden hebben ook met Arafat een gesprek en ze gaan bovendien naar een aantal vluchtelingenkampen.”

WAT VINDT U VAN DE OPHEF OVER DE OPMERKING VAN DUISENBERG, DAT ZIJ ZES MILJOEN HANDTEKENINGEN OP WIL HALEN?
“Ik wil herhalen wat er in het blad van de actiegroep ‘Een Ander Joods Geluid’, die geen reden ziet om Duisenberg van antisemitisme te beschuldigen, over geschreven is.”
(Feddema citeert -- WZ): “‘Zo werd de gewraakte opmerking over “zes miljoen handtekeningen” vooraf gegaan door de voorzet van de verslaggeefster: “U hebt nu zesduizend handtekeningen, hoeveel wilt u er uiteindelijk hebben”, of woorden van die strekking. Dan ligt een ondoordachte vergroting met een factor duizend wel erg voor de hand.’”
Feddema vervolgt: “De ophef vind ik ontmaskerend, om een moedige vrouw die graag vrede wil tussen Israëliërs en Palestijnen en opgewonden is over het onrecht, hierop te pakken.”

Komende week vindt de eerste bijeenkomst plaats van de Leidse afdeling van “Stop de bezetting”. Voor meer informatie kunt u terecht bij: dr. Hans Feddema, te  Leiden, e-mailadres: feddema@wish.net

(P.S. Die bijeenkomst vond inmiddels plaats en er kwamen veel positieve reacties  binnen en slecht één negatieve.)

-----