Kompjuteri

Kompjuteri është maqinë elektronike e cila mundëson përpunimin e të dhënave të cilat janë të memorizuara qoftë përkohësisht qoftë në mênyrë permanente në vetë maqinën.

Çka bën kompjuteri

Instrukcionet në programe dirigjojnë kompjuterin që të bëjë hyrjen, daljen dhe përpunimin e të dhënave si vijon:

Hyrje - Dalje (Input-Output)

Kompjuteri mundet në mënyrë selektive të gjejë të dhënat në memorjen e saj kryesore të quajtur RAM (Random Access Memory) duke i marrur këto të dhëna nga periferikë të ndryshëm siq janë: terminali¹, disku², kaseta, etj.

Pas përpunimit të të dhënave në brendi të saj, komjuiteri mund të dërgojë këto të dhëna të përpunuara ashti siq i ka pranuar në periferiqet e saja. Aq më shumë memorje një kopjuter ka, aq më shumë mundet të përpunojë të dhëna në të njejtën kohë.

Memorizimi

Memorizimi mund të jetë:

i përkohshëm dhe

i përhershëm.

Memorizimi është i përkohshëm kur të dhënat ndodhen në memorje kryesore RAM.

Memorizimi është i përhershëm kur të dhënat janë të memorizuara në periferiqet e kompjuterit apo memorjet sekondare, siq është disku apo disketat. Ky disk përndryshe në të shumtën e rasteve thirret edhe disku i ngurtë (ang. hard disk) sepse është i vendosur brenda në kompjuter, ndërsa disku mobil (ang. floppy disk) apo disketa (fren. disquette) mundëson që të mund të shfrytëzohen prej një kompjuteri në tjetrin. Disqet mobile tradicionale lëjnë vendin dita ditës Disqeve kompakte CD (angl. Compact Disk) të cilat kanë aftësi të mëdha memorizimi në krahasim me diset tradicionale mobile. Edhe më shumë, me paraqitjen e internetit, shfrytëzimi i disketave është gjithnjë edhe më i vogël, sepse të dhënat mund të përcillen prej kompjuterit në kompjuter nëpërmjet rrjetit të internetit.

Një dallim fondamental mes memorjes kryesore dhe asaj sekondare është se në memorjen kryesore bëhet meorizimi i përkohshëm dhe përpunimi i të dhënave, ndërsa në memorjet sekondare bëhet vetëm memorizimi i të dhënave.

Llogaritja

Kompjuteri mund të zhvillojë çdo operacion matematikor duke aplikuar mbledhjen, zbritjen, shumëzimin apo pjestimin mbi të dhënat e memorizuara në RAM.

Krahasimi

Kompjuteri mundet të analizojë një të dhënë duke e krahasuar atë me të dhëna të tjera të njohura nga programi apo të memorizuara diku tjetër.

Kopjimi

Kompjuteri mundet gjithashtu të lëviz të dhënat prej një vendi në tjetër, për të mundësuar shfrytëzimin e tyre sa më të lehtë.

Llogaritja, Krahasimi dhe Kopjimi (LKK), i mundësojnë kompjuterit të gjitha format e përpunimit të të dhënave.

Për shembull: Të supozojmë se kemi një bashkësi me numra të paradhitur={7,9,5,8,6,4,1}. Kjo bashkësi ndodhet e memorizuar në diskun e ngurtë. Kompjuteri kopjon këto të dhëna në RAM, sepse atje duhet përpunuar ato me qëllim që të radhiten prej më të voglit te më i madhi.

Kështu kompjuteri do të krahasojë këto numra dy nga dy, duke kopjuar më të voglin para më të madhit deri sa të mbarohet krahasimi dhe radhitja. E nëse është kërkuar nga shfrytëzuesi, kompjuteri mundet të llogaritë edhe shumën e këtyre numrave.

Ja edhe një shembull në mënyrë grafike se si të dhënat janë kopjuar në RAM (006508121183042)e mandej prej Ram-it janë botuar në letër të dhënat e përpunuara:

data :12-11-83

n° akti : 6508

n°artikullit : 42