[ A ] [ B ] [ C ] [ D ] [ E ] [ F ] [ G ] [ H ] [ I ] [ J ] [ K ] [ L ] [ M ] [ N ] [ O ] [ P ] [ Q ] [ R ] [ S ] [ T ] [ U ] [ V ] [ W ] [ X ] [ Y ] [ Z ]

Algemeen

Algemeen

Balanceren tussen uitersten

Mel Gibsons Braveheart is een film vol nuances en contrasten. Het ene moment tokkelt hij behoedzaam de romantische snaar, terwijl hij het volgende moment haast onuitstaanbaar geweld schildert. Een duidelijk balanceren tussen twee uitersten dus.

Mel Gibson kreeg na zijn regiedebuut The Man Without a Face (1993) duidelijk de smaak te pakken en tekende voor Braveheart zowel voor de hoofdrol, de produktie en de regie. En hij neemt er bovendien nog eens de tijd voor ook: hij smeert zijn historisch epos uit over net geen drie uur. Scenarist Randal Wallace heeft dan ook heel wat te vertellen. Braveheart draait om de figuur van William Wallace, die als kind van Schotse nationalisten ziet hoe zijn vader door de Engelsen wordt vermoord. Hij wordt door zijn oom naar veiligere oorden gevoerd en keert later als volwassen man naar zijn geboorteplaats terug.

De situatie is er in Schotland echter niet beter op geworden. De Engelse koning Edward I (goeie rol van Patrick McGoohan) regeert er met ijzeren hand en de edelen eisen het jus prima noctis op, wat erop neerkomt dat wie trouwt zijn bruid de eerste nacht aan de adellijke heer moet afstaan. Op dat vuilnisbelt van ellende, weet Wallace zich overeind te houden door zijn liefde voor Murron, een eenvoudig meisje dat hij al sinds zijn kinderjaren kent. Om de jus prima noctis te omzeilen, ontspint hun liefdesrelatie zich in het geheim en ze bezegelen zonder iemands medeweten hun liefde met een nachtelijk huwelijk. Als Murron door de edelen wordt aangerand, breekt bij Wallace de veer en Murron moet het met de dood bekopen.

De scènes tussen Wallace en de beeldschone en kwetsbare Murron vormen overigens het mooiste uit het eerste deel van de film. Gibson laat zien dat er in de ruwe bolster van Wallace een blanke pit zit: hoffelijkheid, liefde, het vermogen om echt van iemand te houden. Wat een contrast: barbaarse en ruwe landschappen, die vervagen tot een onbeduidende achtergrond tegenover de tedere en breekbare liefde van Wallace en Murron. Wat een spetterend vuurwerk ook tussen Mel Gibson en Cathering McCormack, die op een dankbare manier in de huid van Murron kruipt.

Langzaam verschuift de actie naar het strijdperk. Wallace leerde van zijn oom dat de echte gevechten met het verstand gewonnen worden, veeleer dan met de vuisten en op die manier gaat hij de strijd met de Engelsen aan. Die hebben overigens hun eigen problemen: Edward I zit met een onbekwame zoon als opvolger en prinses Isabelle (overbodige Sophie Marceau) sympathiseert met de vijand. Tegenslag hebben ze ook in de strijd: Wallace, bijgestaan door zijn compaan Hamish (Brendan Gleeson) winnen steeds meer terrein en veldslagen en eisen tenslotte de vrijheid van Schotland. Weer vallen je de tegenstellingen op: de oprechte vriendschap en eenvoud bij de Schotse boeren en de schijnheiligheid en huichelarij bij de adelen en het hof. Toch zal het tij ook voor Wallace keren en dat resulteert in een slot dat uiteenspat van emotie. Terwijl Wallace letterlijk geradbraakt wordt en de vreselijkste folteringen ondergaat, ziet hij in een droomsequentie nog één keer zijn geliefde Murron. Schoonheid in slow motion is dat.

Mel Gibson, die voor een schitterende regie tekent, schuwt het gebruik van vertraagde beelden overigens niet. Meermaals zoomt hij tijdens de grootscheepse veldslagen en gevechten op een detail in en dat zorgt voor enkele bijna ondraaglijke en groteske gruwelscènes, die nog eens opgezweept worden door de schitterende score van James Horner. Maar het meest van al spreekt dat thema-melodietje tot de verbeelding: elegisch en melancholisch, klagend en weemoedig, zwartgallig en toch hoopvol.

Spijtiggenoeg worden de meesterlijke scènes afgewisseld met ontstellend zwakke momenten en je hebt dan ook de indruk dat Gibson best wat meer de schaar in zijn beeldmateriaal had mogen zetten. Het verhaal is te lang uitgesponnen en dat verstoort de actie: net als het wiel goed aan het draaien is, valt het weer stil. Je ergert je dan ook aan de (zij het ingetogen) romance die zich op het einde nog ontspint tussen Wallace en prinses Isabelle, omdat die het beeld dat je van Wallace kreeg danig verstoord. Braveheart is dan ook geen heldendicht of hagiografie, maar het verhaal van een genuanceerde held. Geen meesterwerk, maar bij momenten toch sterk genoeg om te blijven hangen.