paylaşmayı görüştüler.Bu paylaşıma katmadıkları Alman
İmparatorluğu da kendi çıkarları açısından - Berlin/Bağdat demiryolu hattı gibi -
Osmanlı İmparatorluğuna özgün bir siyasetle yaklaştı . Bu süreçde
İngilizlerin Osmanlıları daha da uzaklaştıran yanlış politikalarına karşı
gücü elinde tutan İttihat ve Terakki 'li yöneticilerin de Alman sempatizanı -
olması , gelecek bir savaşda tarafların şekillenmesine şimdiden yol açıyordu
1914 Haziranında Avusturya veliahtı sırp suikatçı
tarafından öldü -
rüldü ve
kısa bir süre sonra da Avusturya Sırbistana savaş
ilan etti.
27 temmuzda Rusyanın
Sırbistanın yanına katılması ile
savaş yayılmaya başladı.
1 Ağustosda İstanbul'da
Osmanlı İmparatorluğu ile Almanya arasında bir
anlaşma yapıldı , buna Avusturya da katıldı.
Anlaşma ,Rusya'nın Almanya ve Avusturya'ya savaş açması
durumunda Osmanlı İmpara- torluğunun da Rusya'ya savaş
ilan etmesini esas almaktaydı .
2 Ağustosta Almanya
Lüksemburg'a girince İngiltere ültimatum verir
ancak Almanya'nın
gerilemek söyle dursun Belçika'ya da girmesi ile
İngiltere
savaş ilan eder , Fransa da devamında savaşa girecektir.
Bu
arada Osmanlı
İmparatorluğu hala tarafsız görünmektedir.
3 Ağustos da Çanakkale boğazına bir savaş önlemi
olarak mayın dökülür.
Kuzey Afrikadaki
bazı Fransız mevzilerini bombalayan Alman donan-
masının
Goeben ve Breslau gemileri , gerilerindeki İngiliz donanmasının
gemilerinden kaçarak
Çanakkale boğazını geçerler ve İstanbul
limanına
biraz da tehditle
girerler.
Bu konuda
,aşağıdaki resmi de aldığım, Linklerde
belirtilen sitenin (Goeben and Breslau)
ziyaret edilmesi
çok yararlı olur -
 |
aslında uluslararası anlaşmalara hiç de uymayan bu durumu biraz
olsun hafifletmek için bu gemileri satın aldığını bildirdi ve gemilere
Yavuz Sultan Selim ve Midilli adları verildi.
İlginçdir ki İtilaf devletleri bu çözüm karşısında aşırı bir tepki göster-
mediler hatta bu sessizlik üzerine Osmanlı İmparatorluğu 7 Eylül de
kapitülasyonları kaldırdığını ilan etmesine rağmen yine tepkisiz kal-
dılar. Rusya'ya desteklerini sürdürebilmeleri için boğazların kapatıl-
maması gerekiyordu ve savaş ilan etmeleri bu desteği yok edecekdi.
Buna karşılık Almanya Osmanlı İmparatorluğunun biran önce sava-
şa girmesi için baskı yapıyordu. Bu katılım Rusyanın yeni cepheler -
de savaşmasına - Kafkaslar gibi - neden olacağı için Almanyanın ,
orta avrupadaki Rusya'ya karşı yükü hafifleyecek üstelik İngilizler de
yeni cephelere - Mısır gibi - kuvvetlerini bölmek zorunda kalacaklar-
dı. Almanlar savaşın getireceği ekonomik yük için de destek sundular.
Yaklaşım ilk meyvalarını verdi ve 27 Eylül de boğazların kapatıldığı
ilan edildi. General Souchon komutasıda Yavuz ve Midilli , Karadenize
çıktılar ve 29 Ekim'de bazı Rus limanlarını bombaladılar. Ertesi gün
Rusya Osmanlı İmparatorluğuna savaş ilan etti. Bunu birkaç gün sonra da İngiltere ve Fransa izlediler .
Böylece dünyanın en büyük ilk savaşının tarafları açıkca belirlenmiş ve
ölüm kusan binlerce silah karşılıklı ateşe başlamışlardı.
3 Kasım 1914 , İtilaf devletlerinin 6 savaş gemisi Rus limanlarının bom-
bardımanına misilleme olarak Çanakale boğazının dış hattındaki Orha-
niye , Seddülbahir ve Ertuğrul tabyalarını bombalarlar. 5 subay ve 81
er şehit olur. Bunları , kısa süre sonra başlayacak Çanakkale savaşlar-
larında ne yazık ki binlercesi izleyecektir.
Kasım 'ın ilerleyen günlerinde ve Aralıkta İtilaf devletlerinden Osman-
lıya yönelik herhangi bir hareket başlatılmaz , bu katılımın olması bu
aşamada zaten işlerine gelmemiştir. Osmanlı İmparatorluğu ise Rusya
ya karşı Kafkaslarda harekattadır aynı zamanda güneyde de Mısır'a
inme çabasındadır.
Rus çarının İngiltere'den Osmanlıya karşı en azından göstermelik bir
saldırı yaparak Rusya üzerindeki yükü azaltmasını istemesi ile Türkiye'
ye yönelik bir harekat ciddi olarak düşünülmeye başlanır.
Yunanistanın Gelibolu yarımadasına asker çıkartması için daha önce
hazırlanmış planlar yine gözden geçirilir ancak buna karşılık Yunanistan
olası bir Bulgar saldırısına karşı garanti istemektedir...
Sonunda bu seçenek kabul görmez ancak İngiliz savaş konseyi
savaş bakanı Lord Kitchener ve Amirallik Lordu Churchill' in yaklaşım-
ları ile Çanakkale boğazına bir deniz harekatına karar verirler.
1. Deniz Lordu Fisher bu saldırının karadan da desteklenmesini önerirse de bu fikir şimdilik benimsenmez..
 |
|
Donanma komutanı Amiral Carden ,Çanakkale boğazının denizden,
savaşarak geçilmesi ve İstanbul' a erişilmesi için planlar hazırlar ve 13
Ocak da sunar.Bu , çatışarak , kıyıdaki savunmayı yokeder ,ağır bir geçiş
olacaktır.15 Ocakda hazırlıklara başlanır ve büyük geçiş günü gelene dek
kıyı savunmasının olabildiğince susturulması , mayınlanmış yörelerin
temizlenmesi , keşif ve yanıltmaya yönelik küçük seferlerin yapılması için
harekete geçilir...
ÇANAKKALE DENİZ SAVAŞI
Get your own Free Homepage