top
bottom
Dekad teknologi maklumat kini telah membawa perubahan besar kepada perpustakaan yang menjadikan agenda teknologi maklumat sebagai wahana penyebaran maklumat yang paling canggih dan terkini. Kini banyak pihak begitu ghariah untuk meningkatkan penggunaan teknologi maklmuat secara total sebagai mengukur kelajuan dan kelicinan pentadbiran masing-masing. Perpustakaan tidak ketinggalan memainkan peranan dalam mengembangkan potensi ini, apatah lagi selama ini ia dikenali sebagai sebuah institusi yang menyalurkan maklumat melalui pembacaan. Pelbagai teknologi maklumat boleh diperolehi di perpustakaan sebagai penyebar maklumat seperti OPAC(On Line Public Access Catalogs) yang sering digunakan di perpustakaan akademik bagi kemudahan pengguna untuk mendapatkan bahan-bahan dengan mudah dan segera. Teknologi ini telah menggantikan penggunaan kat katalog yang sukar penggunaannya dan tidak keterlaluan jika dikatakan sudah ketinggalan.
OPAC wujud pada tahun 1981/1982 di Amerika Syarikat. Kewujudan nya bukan sahaja menggantikan kad katalog, malahan telah merintis jalan baru ke arah penyebaran maklumat sejagat. Kini, kita telah diberi banyak titik pengaksesan mencari rekod bibliografi di banyak perpustakaan, dan tidak lagi terbatas nama pengarang, judul dan perkara seperti pada peringat permulaannya.
OPAC bukan sekadar berupa versi katalog elektronik,tetapi juga memandangnya sebagai antara muka kepada sistem perpustakaan dgigital. Kepopularannya dan perkembangannya jelas dinyatakan pada perangkaan di semua negara, termasuk England. Pada tahun 1988, 50% perpustakaan universiti dan politeknik di England mempunyai OPAC. Pada Jun 1990, 50% OPAC di England boleh diakses di JANET. Semakin banyak perpustakaan di negara-negara lain sudah memasukkan OPAC masing-masing di Internet yang merupakan langkah pembangunan perpustakaan digital cuba menggunakan internet sebagai asas prasarananya, ini disebabkan :-
1. Membolehkan OPAC
sebuah perpustakaan dirangkaikan dengan OPAC
perpustakaan
yang lain.
2. Mengeksplotasikan
maklumat digital yang tersebar di internet.
3. Perlunya sebuah
perpustakaan mengakses maklumat daripada perpustakaan lain.
4. Internet telah
menjadi media komunikasi yang paling baik dan popular,
5. Internet mempunyai
sifat yang ramah dan intuitif, selain mempunyai interfaces
yang menarik, browsers, servers dan hyperlinks yang mengakumkan.
6. Internet mempunyai
kapasiti untuk dikembangkan menjadi 'One-stop shopping'
7. Internet merupakan
jalan keluar sementara daripada masalah pengurangan
peruntukan kepada perpustakaan di suatu pihak, sementara peningkatan
permintaan ke atas di satu pihak yang lain.
Objektif OPAC
Fungsi dan peranan utama perpustakaan digital ialah membangunan dan menjaga rekod bibliogarafi sebagaimana yang dilakukan perpustakaan tradisional selama ini, ini disebabkan kecekapan dan keberkesanan capaian maklumat bergantung pada kedua-dua aktiviti itu, yang diantaranya melibatkan:-
1. Menambahkan rekod
baru,
2. Membuat kawalan
autoriti
3. Menambah maklumat
yang baru kepada rekod yang kama,
4. Mengeluarkan rekod
daripada katalog
5. Mengenalpasti dan
membetulkan kesilapan.
Keistimewaan OPAC
OPAC bukan sahaja digunakan sebagai pencarian maklumat bibliografi, tetapi juga alat penyelidikan. Kelebihannya, khususnya OPAC Generasi IV, bebbanding dengan katalog dahulu bukan sahaja kerana lebih banyak titik pengaksesan, tetapi juga lebih fleksibel. Pencarian maklumat boleh dilakukan dengan menggunakan nama pengarang, kata kunci, nama korporat, nombor kelas, siri judul, juga boleh menggunakan ISSN, ISBN, Boolean operators, string searching dan juga phrase searching. LCSH (library of Congress Subject Heading) tidak perlu lagi digunakan. Di antara keistimewaan OPAC boleh ditinjau dari segi:-
1. Senang digunakan
2. Amat berkesan untuk
digunakan
3. Ia banyak membantu
pencarian maklumat
4. Pengguana nerasa
yakin menggunakannya
5. Tidak susah belajar
untuk menggunakan OPAC
Kesemua sifat-sifat
ini ditentukan banyak faktor yang diantaranya adalah seperti:-
1. OPAC mempunyai
susun atur (Layout) skrin yang jelas menarik,
2. Arahan bahasanya
padat dan mudah difahami
3. Pengguna yang tahu
menggunakannya boleh berinteraksi dengannya untuk
mendapatkan maklumat yang dikehendaki dengan mudah dan jelas.
4.OPAC mempunyai banyak
antara muka 'human-information-computer' yang
ramah
dan mudah digumakan.
5. Mesej OPAC jelas
sehinggakan dapat menarik pengguna terus menggunakannya.
6. Skrin utama menunjukkan
identiti perpustakaan.
7. Skrin yang berikutnya
mamaklumkan tempat pengguna semasa selain
menunjukkan cara bagaimana balik ke skrin asal dan juga skrin yang lain
8. Tidak menggunakan
jargon dan kod yang mengelirukan
9. Arahan dan maklumat
setiap skrin disusun dalam kolum dan ini mudah diikuti dan
dibuat
pilihan
10. Di dalam OPAC
disediakan tempat untuk pengguna membuat rujuan bibliografi,
tempahan dan meminta pertolongan segera.
11. Rekod bibliografi
boleh disalin, atau dicetak untuk tindakan selanjutnya.
Telnet dan Url untuk Setengah Perpustakaan
International
Islamic University Malaysia Library
Perpustakaan
Sultanah Zanariah Universiti Teknologi Malaysia
Universiti
Kebangsaan Malaysia Library(telnet-vm1.cc.ukm.my, taip:d vsesp)
Universiti
Putra Malaysia Library(telnet-202.184.24.149, taip:hello
ref.class01.line#:11 or 5, locate code:100)
Universiti
Sains Malaysia Library (telnet-lib.usm.my, login:opac ENTER)
Universiti
Utara Malaysia Library (telnet-161.142.40.10,login:library)
University
of Malaya Library(telnet-202.185.96.1;username:opax)
PNM
- (telnet-opac.pnm.my, login:opac)
UTM
- (telnet-161.139.36.1, login:opac)
UNIMAS-(telnet-Tulang.unimas.my,
login:opac)
Kedah
State Public Library
Kelantan
State Library
Kuala
Lumpur Memorial Library
Melaka
Public Library
Negeri
Sembilan State Library
Penang
State Library
Perak
State Library
Perbadanan
Perpustakaan
Perlis
State Library
Sabah
State Library
Sarawak
State Library
Selangor
Public Library
Terengganu
Public Library
Al
Akhawayn University (Morocco)
Alfred
University - Herrick Library
Alumni
Memorial Library
Andrews
University
Aristotle
University of Thessaloniki (Greece)
Arizona
State University
Ashland
University
Auburn
University
Aveiro
University (Portugal)
Ball
State University
Baylor
University
Bloomsburg
University - Harvey A. Andruss Library
Bob
Jones University - J.S. Mack Library
Boise
State University - Albertsons Library
Boston
University
Brigham
Young University
Brown
University
Cal
Poly Pomona - University Library
Cal
Poly San Luis Obispo - Robert E. Kennedy Library
California
State University at Fullerton
California
State University at Hayward
Cambridge
University
Cameron
University
Cardiff
University (UK)
Carnegie
Mellon University
Case
Western Reserve University
Central
Connecticut State University
Central
Michigan University
Central
Missouri State University
Chalmers
University of Technology (Sweden)
Charleston
Southern University
Clark
University - Robert H. Goddard Library
Clemson
University
Coastal
Carolina University - Kimbel Library
Colgate
University
Columbia
University
Columbus
State University
Cornell
University
Coventry
University
Dakota
State University - Karl E. Mundt Library
DongEui
University (South Korea)
Drew
University
Drexel
University - W.W. Hagerty Library
Dublin
City University (Ireland)
Duke
University
East
Central University - Linscheid Library
Eastern
Kentucky University
Eastern
Michigan University
Edith
Cowan University
Florida
State University
Franciscan
University
Georgetown
University - Lauinger Library
Georgia
College & State University-Russell
Glasgow
Caledonian University (Scotland)
Glasgow
University
Hampton
University
Harvard
University - Harvard-Yenching Library
Heriot-Watt
University (Scotland)
Illinois Wesleyan University - Sheean Library
Indiana
University Bloomington
Indiana
University Northwest
Indiana
University of Pennsylvania
Indiana
University/Purdue University - Fort Wayne
Indiana
University/Purdue University - Indianapolis
Kent
State University
Koc
University (Turkey)
La
Salle University - Connelly Library
La
Trobe University (Australia)
La
Trobe University Bendigo - Heyward Library
Lake
Superior State University
Lamar
University - Mary and John Gray Library
Lawrence
University - Seeley G. Mudd Library
Lehigh
University
Library
of Congress
Lincoln
University
London
Guildhall University (UK)
Louisiana
State University
Luleå
University (Sweden)
Manchester
Metropolitan University (UK)
Mansfield
University
Maria
Sklodowska-Curie University (Poland) - Biblioteka Glowna
Marquette
University
McGill
University (Canada)
Miami
University
Middle
Tennessee State University
Montana
State University at Bozeman
Nanyang
Technological University (Singapore)
Napier
University (Scotland)
National
University of Singapore
New
Mexico State University
New
York University - Courant Institute of Mathematical Sciences
Ngee
Ann Polytechnic (Singapore)
Niagara
University Library
North
Carolina State University
North
Dakota State University
New
Mexico State University
New
York University - Courant Institute of Mathematical Sciences
Ngee
Ann Polytechnic (Singapore)
Niagara
University Library
North
Carolina State University
North
Dakota State University
Northeastern
State University
Northeastern
University
Northern
Illinois University
Ohio
University Libraries
Oklahoma
State University Library
Oxford
Brookes University (UK)
University
(Poland)
Princeton
University
Purdue
University
Queen's
University (Canada)
Queensland
University of Technology
Rice
University - Fondren Library
San
Jose State University
Santa
Clara University - Orradre Library
Singapore
National Institute of Education
Singapore
Polytechnic
Stanford
University
University
of Abertay Dundee (Scotland)
University
of Akron
University
of Alabama
University
of Alaska Anchorage
University
of Alberta (Canada)@
University
of Arizona@
University
of Arkansas
University
of Bradford - J.B. Priestley Library@
University
of British Columbia (California)
University
of California - Berkeley
University
of California - Davis
University
of California - Irvine
University
of California - Los Angeles@
University
of California - San Francisco
University
of California San Diego
University
of California Santa Cruz
University
of Canterbury (New Zealand)
University
of Central Florida
University
of Chicago
University
of Colorado at Boulder
University
of Connecticut - Homer Babbidge Library
University
of Denver - Penrose Library
University
of Dundee (UK)
University
of Essex (UK) - Albert Sloman Library
University
of Evansville
University
of Florida
University
of Georgia
University
of Göttingen (Germany)
University
of Haifa (Israel)
University
of Hartford
University
of Hawaii at Manoa@
University
of Houston
University
of Idaho
University
of Illinois - Urbana-Champaign@
University
of Illinois at Chicago
University
of Iowa@
University
of Kentucky
University
of Limerick (Ireland)
University
of Ljubljana@
University
of London
University
of Louisville
University
of Maryland System
University
of Massachusetts at Amherst - W.E.B. Dubois Library
University
of Massachusetts at Dartmouth
University
of Miami - Otto G. Richter Library@
University
of Michigan - Ann Arbor@
University
of Minnesota - Duluth Library
University
of Minnesota - Rodney A. Briggs Library
University
of Mississippi
University
of Nebraska at Omaha
University
of Nevada, Reno
University
of New Orleans - Earl K. Long Library
University
of North Carolina - Chapel Hill
University
of North Carolina - Charlotte - Atkins Library
University
of North Carolina - Greensboro, Jackson Library
University
of North Carolina - Wilmington
University
of North Texas
University
of Northern Colorado
University
of Notre Dame
University
of Oklahoma
University
of Oregon
University
of Pittsburgh
University
of Queensland (New Zealand)
University
of Rhode Island
University
of Saskatchewan (Canada)
University
of Skövde (Sweden)
University
of South Florida at Saint Petersburg
University
of Southern California (USC)@
University
of Southern Maine
University
of Southern Mississippi@
University
of Southwestern Louisiana - Edith Garland Dupre Library
University
of St Thomas
University
of Sussex (UK)
University
of Sydney (Australia)
University
of Technology Malaysia
University
of Technology, Jamaica
University
of Technology, Sydney
University
of Tennessee at Chattanooga
University
of Tennessee, Knoxville
University
of Texas at Arlington
University
of Texas at Houston
University
of Texas Pan American Library
University
of Toronto - Bladen Library
University
of Toronto - UYLink
University
of Tulsa
University
of Ulster (UK)
University
of Utah - Marriott Library
University
of Virginia
University
of Washington@
University
of Waterloo (Canada)@
University
of West Florida
University
of Wolverhampton (UK) - Libraries/Learning Centres
University
of Wyoming
University
of Zambia
Utah
State University
Victoria
University of Wellington (New Zealand)
Villanova
University - Falvey Memorial Library
Virginia
Commonwealth University
