akla ziyan > satrançsılar > Bizans Satrancı
Aynı zamanda Çembersel Satranç diye de adlandırılan Bizans Satrancı, Şatranc oyununun 1000 yıllık bir varyantıdır. MS 10. yüzyılda o zamanki adı Bizantium olan İstanbul'da yaygın olarak oynandığı için bu adı almıştır.
Oyun çembersel bir tahtada, taşlar başlangıçta aşağıda görüldüğü gibi dizilerek oynanır.
Taşlar Şatranc oyununda olduğu gibi oynarlar. Şah, kale ve atlar şu anki satrançtaki gibi oynar. Filler iki kare çapraz gider(taşların üstünden atlayabilir). Vezirler bir kare çapraz gider. Piyadelerin ilk hamlede iki gitme hakları yoktur, onun dışında bildiğimiz piyonlar gibi oynarlar. Piyadeler terfi edemez. Eğer bir oyuncunun ters yöne giden iki piyonu karşılaşıp birbirlerini durdurursa oyuncu bu ikisini tahtadan kaldırabilir (bu hareket hamle sayılmaz).
Oyun rakip şahı mat ederek, rakip şahı pat durumuna düşürerek ya da rakip şahı tek başına bırakarak kazanılır. Ancak son durumda eğer rakip son hamlesiyle sizin şahınızı da yalnız bırakabiliyorsa oyun berabere biter.
Çembersel Satranç, taşların aynı dizilimiyle tamamen günümüzün kurallarına göre de oynanabilir. Bu durumda bir iki ekstra kural vardır. Piyadeler rakip taşların oyuna başladığı karelere gelirse terfi edebilirler. Geçerken alma kuralı yoktur. Rok yoktur. Kale ya da vezirler, çembersel tahtadan dolayı başladığı karede biten hamle yapamazlar, yani çıkış haneleri ile varış haneleri farklı olmak zorundadır.