Henry Purcell (1659-1695)

The Tempest (De Storm)

Het verhaal 'The Tempest' is geschreven door William Shakespeare in het jaar 1610-1611. Het gaat in wezen over de overwinning van boosaardige overheersing door geloof in eigen en bovennatuurlijke krachten.

Prospero, de Hertog van Milaan, wordt bruut afgezet door zijn broer en de koning van Napels. Prospero vlucht met zijn dochter Miranda en komt op een (bijna) onbewoond eiland terecht waar hij kennis maakt met een boze heks, monsters, welgezinde geesten, nimfen en wezens van de zee.

Door zijn wil om te overleven en ooit terug te keren leert Prospero in zijn afzondering zijn natuurlijke krachten kennen, en bovendien leert hij gebruik te maken van bovennatuurlijke krachten. Hij overwint de boze heks waardoor hij over haar krachten kan beschikken.

Ariël, een zangerige luchtgeest, vervult bij dit alles een speciale rol.

De uiteindelijke overwinning en terugkeer zijn daar op het moment dat het gelukt is zijn dochter Miranda te laten trouwen met Ferdinand, de zoon van de Koning van Napels. Daartoe ontketent Prospero eerst een storm en een schipbreuk, waaruit hij vervolgens alle opvarenden redt, waaronder de koning van Napels met bestuurlijke aanhang en Ferdinand. Als door een wonder belanden allen ongeschonden en verspreid over de hele kust van het eiland op het strand, en met kleding zo schoon en heel als ontwaakten zij slechts uit een boze droom.

Op het strand hoort Ferdinand het gezang van Ariël (Lied 5 en 6, een uitnodiging van Ariël aan Ferdinand om zijn zorgen te laten varen, zijn eigen leven weer op te pakken en hem te laten inzien dat zijn vader "tot zijn bestemming" is gekomen). Elders worden anderen geplaagd door hun slechte geweten (Lied 2 laatste koorgedeeltes: "Care their minds" en "Around we pace").

De muzikale bewerking van The Tempest door Henry Purcell dateert van het midden van de tweede helft van de 17e eeuw, ongeveer 1678. Deze periode wordt de 'Restauratie' genoemd, een periode van sterke wederopbloei van de Engelse muziekcultuur na de Cromwell-periode (1649 tot 1660). Onder aanvoering van Cromwell kwam er in 1649 een bloedig einde aan de regeerperiode van Karel I met diens onthoofding door de Puriteinen. In de periode van onderdrukking van het volk die daarop volgde gold er een verbod op het uitvoeren van wereldlijke en kerkelijke muziek, hetgeen leidde tot een sterke afbraak van de muziek- en zangcultuur.

Het verbod op muziekuitvoeringen tussen 1649 en 1660 gaf in de periode daarna een sterke wederopbloei en ontwikkeling van de muziekcultuur in het algemeen te zien. Henry Purcell speelde daarin een belangrijke rol. Het verhaal van The Tempest, door Henry Purcell op muziek gezet, bood in die periode tevens de gelegenheid om de eigen geschiedenis op het toneel te verwoorden en te verwerken.

The Tempest van Purcell is een stuk dat gezien zijn muzikale en historische achtergrond een speciale lading heeft. Het stuk ademt hoop en verwachting en maakt op een bijzondere manier gebruik van tijd. Daarbij behandelt het een thema dat van alle tijden en van alle mensen is, namelijk de overwinning door geloof in eigen kracht.


The Tempest De Storm
 
 
1. Overture (instrumental) 1. Overture (instrumentaal)
 
ACT II 2e AKTE
 
2. Duet (Devils) 2. Duet (Duivels)
 
DEVILS: DUIVELS:
Where does the black fiend Ambition reside? Waar woont de zwarte furie Eerzucht?
With the mischievous Devil of Pride? Bij de boosaardige Hoogmoed?
In the lowest and darkest caverns to Hell In de diepste en donkerste krochten van de hel
both Pride and Ambition do dwell. wonen Eerzucht en Hoogmoed.
Who are the chief leaders of the damm'd host? Wie voeren die verdoemde bende aan?
Proud monarchs who tyrannize most. De heerszuchtigsten van alle heersers.
 
CHORUS: KOOR:
In Hell, in Hell with flames they shall reign, In de vlammen van de hel zullen ze regeren,
and for ever, for ever shall suffer the pain. en voor eeuwig zullen ze helse pijnen lijden.
 
DEVILS: DUIVELS:
Who are the pillars of the tyrant's court? Op welke pijlers steunt het hof van de tiran?
Rapine and Murder his crown support. Roof en moord steunen zijn heerszucht.
His cruelty does tread on orphan's tender breast Zijn wreedheid vertrapt het kwetsbare weeskind
and brothers dead. en doodt zijn broers.
 
Can Heav'n permit such crimes Kan de Hemel toestaan dat zulke misdaden
should be attended with felicity? worden beloond met geluk?
No! Tyrants their sceptres uneasily wear Neen! Vol onrust dragen tirannen hun scepters,
in the midst of their guards their conscienees fear. en zelfs temidden van hun bewakers knaagt hun geweten.
 
CHORUS: KOOR:
Care their minds when they wake unquiet will keep, Als ze ontwaken zullen zorg en angst hun geest onrustig houden,
and we with dire visions disturb all their sleep. en wij zelf zullen hun slaap verstoren met duistere visioenen.
 
Around, around we pace about this cursed place. Rond, we lopen rond om deze vervloekte plaats.
While thus we compass in these mortais and their sin. Om zo deze stervelingen en hun zonden in te sluiten.
 
3. Air (Devil 1) 3. Air (Duivel 1)
 
Arise, arise, ye subterranean winds Steekt op, onderaardse winden,
more to distract their guilty minds. om nog meer hun schuldige geesten te verwarren.
Arise, ye winds whose rapid force can make Steekt op, winden, om met je snelle kracht
all but the fix'd and solid earth shake. al wat niet verankerd is dooreen te schudden.
Come drive these wretches to that part o'th'lsle Komt en verdrijft die ellendigen naar dat deel van het eiland
where nature never yet did smile, waar de natuur nooit lieflijk was,
come fogs and damps, whirlwinds and earthquakes there, daar komen ze terecht in mist en nevels, wervelwinden en aardbevingen,
there let them howl and languish in despair. laat ze daar huilen en in hun wanhoop wegkwijnen.
Rise and obey the pow'rfull prince o'th'air. Steekt op en gehoorzaamt de machtige Vorst van de lucht.
 
4. Dance of Winds (instrumental) 4. Dans van de winden (instrumentaal)
 
ACT III 3e AKTE
 
5. Song (Ariel) 5. Zang (Ariël)
 
ARIEL: ARIËL:
Come unto these yellow sands and there take hands. Kom naar deze gouden stranden en neem elkaar bij de hand.
Foot it featly here and there Dans sierlijk heen en weer
and let the rest the chorus bear. en laat het koor zijn partij bijdragen.
 
CHORUS: KOOR:
Hark! Hark! The watchdogs bark, Hoor! Hoor! De waakhonden blaffen!
Hark! Hark! I hear the strain of Chanticlere. Hoor! Hoor! Ik hoor de roep van Cantecleer.
 
6. Song (Ariel) 6. Zang (Ariël)
 
ARIEL: ARIËL:
Full fathom five thy father lies; Vijf vadem diep ligt je vader,
of his bones are corals made. zijn botten zijn geworden tot koraal.
Those are pearls that were his eyes: Zijn ogen zijn veranderd in parels:
nothin of him that doth fade, niets van hem is verloren gegaan,
but doth suffer a sea-change maar is door betovering van de zee veranderd
into something rich and strange. in iets kostbaars en wonderbaarlijks.
 
CHORUS: KOOR:
Sea-nymphs hourly ring his knell; Zeenimfen luiden elk uur zijn klok;
Hark! Now I hear them, ding dong bell. Luister! Ik hoor het ding dong van de klok.
 
7. Air (Ariel) 7. Air (Ariël)
 
ARIEL: ARIËL:
Dry those eyes which are o'erflowing, Droog je ogen die glinsteren van tranen,
all your storms are overblowing. al je stormen trekken voorbij.
While you in this isle are biding, Zolang je op dit eiland zult verblijven,
you shell feast without providing. kun je onbezorgd feestvieren.
Ev'ry dainty you can think of, Alle lekkernijen die je kunt bedenken,
ev'ry wine that you can drink of, alle wijnen die je zou willen drinken,
shall be yours and want shall shun you, zullen je nooit meer ontbreken,
Ceres' blessing too is on you. en ook Ceres' zegeningen zullen voor jou zijn.
 
8. Air (Ariel) 8. Air (Ariël)
 
ARIEL: ARIËL:
Kind fortune smiles and she has yet in store Het geluk lacht je toe en houdt voor jou
for thee some strange felicity. nog allerlei intens geluk achter de hand.
Follow me, follow me, and you shalt sea. Volg me, volg me, en je zult het zien.
 
ACT IV 4e AKTE
 
9. Dance of devils (instrumental) 9. Dans van de duivels (instrumentaal)
 
10. Air (Dorinda) 10. Air (Dorinda)
 
DORINDA: DORINDA:
Dear pretty youth unveil those eyes. Lieve jongeling, sla je ogen op.
How can you sleep when I am by. Hoe kun je slapen als ik bij je ben.
Were I with you all night to be Als ik de hele nacht bij jou zou zijn
me thinks I could from sleep be free. zou ik dunkt mij niet kunnen slapen.
Alas! My dear, you're cold as stone. Ach, liefste, je bent zo koud als steen.
You must no jonger lie alone Je moet niet langer alleen liggen,
but be with me my dear, maar bij mij zijn, mijn liefste,
and I in each arm will hug you close en in mijn armen zal ik je knuffelen
and keep you warm. en warmhouden.
 
11. Dance of Winds (instrumental) 11. Dans van de Winden (instrumentaal)
 
ACT V 5e AKTE
 
12. Recit and Air (Amphitrite and Neptune) 12. Recital en Air (Amphitrite and Neptunus)
 
AMPHITRITE: AMPHITRITE:
Great Neptune! Grote Neptunus!
Now no more let Aeolus enrage the sea; laat Aeolus de zee niet langer woedend maken,
let him my will obey, laat hem gehoorzaam zijn aan mijn wil
till these arrive upon the wish'd for shore. zolang deze mensen het gewenste strand nog niet bereikt hebben.
 
NEPTUNE: NEPTUNUS:
My dear, my Amphitrite, Mijn liefste, mijn Amphitrite,
all I wish is to delight thee. alles wat ik wil is jou behagen.
Fair and serene, like thee my Queen, Mooi en zuiver, zoals gij, mijn Koningin,
the region of the air shall be. zullen deze luchten worden.
At Neptune's call the winds shall fall Op verzoek van Neptunus zal de stormwind gaan liggen
nor jonger vex the region of the sea. en niet langer de zee tergen.
 
13. Chorus 13. Koor
 
The Nereids and Tritons shall sing and shall play, De Nereiden en Tritonen zullen zingen en dansen,
and Nature shall smile on this happy day. en de natuur zal glimlachen op deze dag van geluk.
 
14. Recit and Air (Neptune) 14. Recital an Air (Neptunus)
 
NEPTUNE: NEPTUNUS:
Aeolus, you must appear, Aeolus, je moet verschijnen
my great commands to hear. om mijn dwingende orders te horen.
Rough Acolus, appear! Woeste Aeolus, kom te voorschijn!
While these pass o'er the deep, Zolang dezen over de diepten gaan
your stormy winds must cease. moet je stormwind zich stil houden.
While these I safely keep Ik zal deze mensen in veiligheid brengen
I'll bless my wat'ry realms with peace. en mijn waterrijk met vrede zegenen.
 
15. Recit and Air (Aeolus) 15. Recital en Air (Aeolus)
 
AEOLUS: AEOLUS:
Your awful voice I hear and I obey, Ik hoor uw verschrikkelijke stem en ik gehoorzaam,
brother to Jove and monarch of the sea. broeder van Jupiter en heerser van de zee.
Come down, my blusterers, swell no more, Kom naar beneden, dienaren, blaast niet langer,
your stormy rage give o'er. laat jullie stormachtige woede varen.
To your prisons below, down you must go. Naar de kerkers beneden, naar de diepte moeten jullie gaan.
In hollow rocks your revels make, Ga je vermaken in onderaardse grotten,
nor till I call, your trembling dens forsake. verlaat die niet meer tot dat ik je roep.
 
16. Air (Amphitrite) 16. Air (Amphitrite)
 
AMPHITRITE: AMPHITRITE:
Halcyon days, De dagen van Halcyon zijn gekomen,
now wars are ending. Nu worden oorlogen beeindigd.
You shall find wheree'er you sail, Waar je ook heen zeilt,
Tritons all the while attending overal zullen Tritonen je begeleiden
with a kind and gentle gale. met een lichte, vriendelijke bries.
 
17. Air (Neptune) 17. Air (Neptunus)
 
NEPTUNE: NEPTUNUS:
See, see, the heavens smile, with clouds no more o'ercast. Zie, zie, de hemel lacht, en is niet langer met wolken bedekt.
In this now happy isle are all your sorrows past. op dit gelukkige eiland zijn al je zorgen nu vergeten.
 
18. Duet (Neptune and Amphitrite) 18. Duet (Neptunus en Amphitrite)
 
No stars again shall hurt you from above, Geen enkele ster zal je meer krenken,
but all your days shal pass in peace and love. maar al je dagen zullen in vrede en liefde voorbijgaan.

 



 
Uitgevoerd op 13 november 1998 door het

Alkmaars Cantate Koor

 

Artikel uit het Noordhollands Dagblad over de uitvoering van The Tempest. 1