|
|
|
The Imax Corporation
We hebben al jarenlang een schitterend Imax-theater in het Brusselse Kinepolis (en met schitterend bedoelen we het grootste Imax-doek in Europa), maar toch nog weten te weinig mensen het fijne van dit schitterend project. Een snelcursus Imax. The Imax Corporation is een Canadees bedrijf dat in 1967 werd opgericht na het grote succes van de zogenaamde multi-screen filmvertoningen tijdens de wereldtentoonstelling Expo '67 in Montreal. Hieruit vloeide de zogenaamde Imax-film voort, waarvan de allereerste voorstelling plaats had in 1970, tijdens de wereldtentoonstelling in het Japanse Osaka. Imax (een samenstelling van de woorden Image Maximale) is een procédé dat films van uitzonderlijk hoge scherpte en kleurenrijkdom projecteert op een reuzegroot scherm, en aldus de kijker vergast op een onvergetelijke, levensgrote ervaring, die hij in zijn echte leven wellicht nooit zal meemaken (bijvoorbeeld een vlucht in de Space Shuttle of een tocht door de Zuidpool). Die ervaring is doorgaans een natuurfilm (Yellowstone, Tropical Rainforest) of een snelheidsspektakel (Speed, The Sky Is The Limit) van 42 minuten, maar dat het formaat meer in huis heeft werd onder andere bewezen door de concertfilm The Rolling Stones At The Max, van dubbele speelduur, en de heuse speelfilm Wings Of Courage met Val Kilmer en Tom Hulce in een regie van Jean-Jacques Annaud. Een Imax-film wordt opgenomen op een spoel ter grootte van twee 70mm-films bovenop elkaar. Traditioneel worden deze films geprojecteerd op een gigantisch vlak scherm, zeven verdiepingen hoog, of, zo wil de legende, twee tennisbanen groot. Door de jaren heen echter werden verschillende varianten op het procédé ontwikkeld. De eerste daarvan was Omnimax (officieel bekend als Imax Dome). In dit geval worden de films geprojecteerd op een halfrond met een diameter van 30m, met als voordeel dat de toeschouwer nog meer in het spektakel (en uit de banale werkelijkheid) wordt gezogen. De grootste Omnimax-koepel ter wereld bevindt zich in het Canadese Vancouver. Een andere Imax-variant, die momenteel veel furore maakt, is de Imax-3D. Gelijkaardig aan de standaard Imax-voorstelling, maar met het grote verschil dat de kijker een virtual reality-achtig hoofdstuk op de ogen plaatst, dat de illusie creëert van drie dimensies. Imax-3D kende zijn wereldpremière in Vancouver op de wereldtentoonstelling van 1986 aldaar. Sedert 1995 rijzen de Imax-3D-theaters als paddestoelen uit de grond. De pioniers waren het Franse Futuroscope en het Sony-theater in New York, maar inmiddels zijn er al 27 dergelijke theaters wereldwijd, met nog 27 andere op komst, waarvan één in Antwerpen door de Franse mediagigant Gaumont. De nieuwste ontwikkeling van The Imax Corporation heet Imax-PSE (Personal Sound Environment), een baanbrekend geluidsprocédé dat onlangs een debuut maakte in het Sony-theater in New York. Van Imax-PSE horen we in de toekomst ongetwijfeld nog meer. Naast de ontwikkeling van bijzondere films en filmtheaters, houdt The Imax Corporation zich bezig met attracties, en die zijn onderverdeeld in twee categorieën. De Imax-ridefilm werd ontworpen door special effects-tovenaar Douglas Trumbull (2001: A Space Odyssey). Een Imax-ridefilm heeft plaats op een bewegend platform dat 18 stoelen bevat. Dit platform beweegt gesynchroniseerd met de bewegingen van een 35mm-film die aan 48 beelden per seconde wordt geprojecteerd op een halve sfeer van 180 graden. Momenteel zijn er 11 lokaties in de wereld waar Imax-ridefilms worden afgespeeld waarvan één het Britse Lincolnshire en twee in Frankrijk (in Labege en in Valenciennes, uitgebaat door Gaumont). In de loop van 1997 worden er nog tien geopend voor het publiek, waaronder ook weer één in Antwerpen. Enkele voorbeelden van ridefilms zijn Crashendo, Fun House Express en In Search Of The Obelisk. De tweede categorie zijn de zogeheten Simulator Rides. De zitjes van de kijker bewegen in dit geval niet, maar de film in kwestie wordt op een reuzegroot halfrond scherm geprojecteerd. Net als de standaard Omnimax dus, maar dan in de vorm van een simulator. De Simulator Rides zijn relatief nieuw, en vindt men op dit ogenblik slechts op drie plaatsen in de wereld: Back To The Future The Ride speelt in Los Angeles, Californië en in Orlando, Florida; terwijl Phantasialand over de enige Europese Simulator Ride beschikt. Hier speelt de gloednieuwe produktie Asteroid Adventure, een samenwerking tussen Dream Quest Images, Landmark Entertainment en The Imax Corporation. Binnenkort gaat 's werelds eerste 3D Simulator Ride open in Las Vegas. De film in kwestie heet Race For Atlantis. Al dat moois moet natuurlijk ook zorgen voor enig resultaat. In het technisch departement kreeg The Imax Corporation dit jaar de oscar voor Scientific Achievement. Bovendien waren ook twee Imax-films genomineerd voor beste korte documentaire (Cosmic voyage en Special Effects), iets dat nooit eerder gebeurde in de geschiedenis van het formaat. In de vorige 29 jaar waren nog maar twee Imax-films erin geslaagd een oscar-nominatie in de wacht te slepen. Wat het publiek betreft zijn er schattingen dat meer dan een half miljard mensen een Imax-ervaring hebben ondergaan. In 1996 alleen zagen 65 miljoen mensen een Imax-produktie, en voor 1997 worden er zelf 70 miljoen verwacht. Om de interesse van het potentiële publiek te blijven prikkelen, moeten er constant nieuwe films worden ontwikkeld. Op dit ogenblik telt de catalogus Imax-films meer dan 125 verschillende films, gaande van dierendocumentaires (Weaving Ants, Beavers, The Last Buffalo) tot diepzeeschouwspelen als Into The Deep, The Living Sea en Titanica. The Imax Corporation heeft echter begrepen dat de toekomst van het procédé in sterke mate afhangt van het aanbod fictie op Imax-formaat (waarvan de eerdergenoemde Wings Of Courage de pionier was), want éénmaal iemand met het formaat heeft kennis gemaakt, zal de reden om terug te gaan sterker moeten zijn dan alleen maar het vooruitzicht aan mooie plaatjes. Dat een volgende productie een heuse Star Trek-aflevering op Imax-formaat zal zijn, belooft alvast veel goeds. Wereldwijd zijn er op dit ogenblik een kleine 170 Imax-theaters open voor het publiek. Bovendien bevinden er zich nog eens ettelijke tientallen zich in verschillende staten van planning of aanbouw. Dat de Imax-theaters echter niet evenredig over de oppervlakte van de wereld is verdeeld, blijkt uit de volgende cijfers: 70 procent van alle Imax-zalen bevinden zich in Japan en de USA, waar slechts 10 procent van de globale bevolking leeft. Er is dus voor Imax nog werk aan de winkel. We overlopen even de cijfers. NOORD-AMERIKA In het land van herkomst Canada bevinden zich 16 theaters, in zowat alle grote steden van het land. In Toronto bevindt zich 's werelds allereerste commerciële Imax-scherm, dat openging voor het publiek in 1971. Aan de westkust, in Vancouver, bevindt zich de grootste Imax Dome ter wereld. Andere lokaties zijn Calgary, Edmonton, Winnipeg, Niagara Falls, Montreal, Ottawa, Québec en Regina. De USA is wereldwijde recordhouder. Met 74 theaters, verdeeld over 36 verschillende staten beschikken zij over bijna de helft van alle zalen in de wereld. Vaak bevinden de zalen zich bij aquaria, planetaria of wetenschappelijke musea, met concentraties in toeristische trekpleisters als Californië (zes), New York (drie, waaronder het wereldvermaarde Sony Imax Theater) en Florida (zes). Ook bij natuurreservaten (Yellowstone, Grand Canyon) tref je meer dan eens een Imax-scherm aan. In het Luxor-hotel in Las Vegas ging onlangs 's werelds eerste Imax-theater open dat wordt uitgebaat door The Imax Corporation zelf. Mexico ten slotte beschikt over acht Imax-theaters. Zuid-Amerika laat het voorlopig helemaal afweten, hoewel er plannen zijn voor Imax-Ridefilms in Brazilië en Argentinië. EUROPA Bijzonder Interessant is wat men er in onze contreien op Imax-gebied van terecht brengt. Hoe krijgen wij Belgen de kans deze technologie op de voet te volgen? Het antwoord luidt: nog niet eens zo slecht, hoewel het Brusselse Kinepolis het enige nationale Imax-scherm bevat. Het is dan meteen wel het grootste doek van Europa. In Kinepolis-Imax wordt de programmatie twee maal per jaar aangepast, wat jammerlijk weinig is. Het is echter volop uitkijken naar de grootscheepse plannen van de Franse mediagigant Gaumont. Naast het gloednieuwe complex van 17 bioscoopzalen dat Gaumont op dit ogenblik neerzet aan het Antwerpse Centraal Station, wil het bedrijf dit jaar nog vlakbij ook een Imax-theater openen. Aanvankelijk voor een Imax-Ridefilm, en in de loop van 1998 ook voor Imax-3D. Een kijkje bij de buren maakt duidelijk dat het in Europa overwegend armoede troef is. 24 zalen zijn aldus verdeeld over het continent: één scherm elk in Portugal (Lissabon), Zwitserland (Luzern), en Oostenrijk (Wenen), twee schermen elk in Engeland (een derde, in 3D, is momenteel in aanbouw in het Londense Trocadero-complex) en Nederland (in Den Haag en Rotterdam), drie in Spanje, ocharme vier in Duitsland (waarvan één in Phantasialand) en liefst negen in Frankrijk. Frankrijk moet het vooral hebben van het technologische pretpark Futuroscope, waar er vijf staan, en van Gaumont die zalen opent alsof het voortbestaan van de mensheid op het spel staat. Ten slotte één zaal elk voor Zweden en Denemarken, terwijl Oost-Europa het al helemaal laat afweten. AFRIKA EN AUSTRALIE Over het grootste continent van de wereld kunnen we kort zijn. De enige Imax-zaal in het continent bevindt zich in Kaapstad, Zuid-Afrika. Down-under loopt het nauwelijks beter: slechts vier Imax-Theaters voor het hele continent, waarvan twee in Sydney. Nog werk aan de winkel dus. AZIE Van de 35 Imax-theaters in Azië bevinden er zich liefst 23 in Japan, verdeeld over 17 steden waaronder Tokyo en Osaka (de twee enige namen in het lijstje die ondergetekende - met schaamrood op de wangen - enigszins bekend voorkwamen). De overige twaalf zijn aldus verdeeld: één zaal elk voor India, de Filipijnen (in Euroland, of all places ), en Singapore, twee voor China, drie voor Taiwan en vier voor Zuid-Korea. De meeste van deze zalen bevinden zich op voormalige expo-sites. DE TOEKOMST Ondanks de ongelijkmatige verdeling van de Imax-theaters in de wereld, loopt The Imax Corporation als een trein. Elk jaar opnieuw worden er recordwinsten geboekt, en elk jaar opnieuw gaat er een recordaantal nieuwe zalen open of wordt er een recordaantal contracten getekend. Dat heeft The Imax Corporation vooral te danken aan de nieuwste technologische ontwikkelingen: vooral Imax-3D en Imax-Ridefilms verkopen als zoete broodjes. Om een concreet voorbeeld te geven: in de loop van 1995 werden er contracten ondertekend voor tien Ridefilm-installaties. In 1996 kwamen daar nog eens 24 contracten bij. Recent sloot Imax samenwerkingsverbanden met de volgende bedrijven. Met Ogden Corporation zullen over een periode van 3 à 5 jaar 15 nieuwe theaters worden geopend in Noord- en Zuidamerikaanse en Aziatische lokaties. De Canadese bioscoopketen Famous Players zal een gloednieuw theater in Toronto openen, terwijl Muvico drie 3D- theaters gaat uitbaten in Florida en de Caraïben. Ook voor Europa zijn er nog grote plannen. Het bedrijf Bofiscope/UFA wil twee 3D-theaters openen in Duitsland, terwijl Gaumont vanaf 1998 zeven Imax-3D-installaties zal openen in Frankrijk en België. De eerste daarvan wordt de eerder vermelde lokatie in Antwerpen. Ten slotte staat The Imax Corporation ook op het punt belangrijke contracten te ondertekenen met cinemagiganten Cineplex Odeon en Sony Theaters.
|
|
