The Tom Holman Experiment (THX)

Archief Film Helden Nu in de Cinema Reportage Vraag van de week
Filmstudio's ] Filmgenres ] Filmgeschiedenis ] Filmtaal ] Filmtechniek ] Overzicht 1997 ] Top 100 aller Tijden ]

Geluid zoals het hoort

Misschien herinnert u zich de film Star Wars van George Lucas. Hij spendeerde veel tijd en geld aan het klankgedeelte van zijn film.

Toen hij merkte dat tijdens de vertoning van Star Wars een groot stuk van zijn inspanningen verloren waren gegaan door de slechte akoestiek in de zalen, spoorde hij Tom Holman aan tot het ontwikkelen van een procedure waarbij men in de filmzaal precies dezelfde klankkwaliteit had als tijdens de montage-sessies.

Dit project werd bekend onder de (Amerikaanse) naam 'the Tom Holman eXperiment' (vandaar de benaming THX). Tom ontwikkelde geen geluidssysteem, maar schreef neer wat de eisen waren voor een filmzaal om een goede audio- kwaliteit te kunnen bieden en ontwikkelde een THX decoder om de audiosporen beter te verdelen over de hele zaal. THX is dus een specificatie, en geen surround of stereo-opnamesysteem zoals de meeste mensen denken. Een film kan enkel worden gemonteerd in een THX- theater, en dus niet worden opgenomen in THX. Ook een film uit de jaren '40 kan in een THX-zaal gespeeld worden.

In 1983 werden de eerste bioscopen gebouw in Amerika, die aan de gestelde eisen voldeden. Nu zijn er ongeveer 200 cinema's over de ganse wereld die aan de THX-eisen voldoen.

Vooraleer een bioscoop het THX-label krijgt van George Lucas, stuurt men een controleur ter plaatse die kijkt of er wel aan de eisen voldaan is. De projectiecabine moet op een bepaalde hoogte staan, de luidsprekers moeten een bepaald vermogen hebben en in surround-positie staan opgesteld, de airconditioning moet onhoorbaar zijn en er mag geen enkel bijgeluid te merken zijn. Pas als er aan deze voorwaarden is voldaan, levert Lucas de licentie om het THX-label te mogen gebruiken.

Indien u in een THX-zaal kijkt naar een film, dan merkt u dit aan de klassieke intro-filmpjes van George Lucas. Vroeger had men een simpele 35mm versie met een vliegmotoren-geluid en een mooiere 70mm versie met een dirigent. Nu wordt voor beide formaten een promo met brandende stofdeeltjes gebruikt.

Volgens de makers van het systeem is de combinatie van een Dolby Stereo 70mm SR gecodeerde film in een THX zaal de beste kwaliteit die u vandaag in de bioscoop kan vinden.

U bent gewaarschuwd: eens u in een THX-zaal bent geweest, wilt u nergens anders meer een film zien!

Laatste update: 22/11/98

Bart.Schreurs@ping.be

1