MANONG KIRED

MALEM TI SABADO. Addakam' ken ni Manang Donna iti salas ti bunggalo a balaymi. Madamaak nga agdodrowing iti sinantukak a homeworkmi iti Biology idinto a nakauldag iti sopa ni manang nga agay-ay-ayam iti brick game. Naadik san iti brick game ni manangko ta no adda ditoy balay ket daytoy ti ad-adda a sangsanguenna no saan a romance pocketbook ket siak man ti kanayon a patudonenna no baonen ni Inang. Agbasbasa ni manang idiay Bayombong ket agkasera metten sadiay. Third yearnan iti Education. Segunda aniok met iti haiskul. Uppatkami nga agkakabbalay kada inang ken amang. Naasawaanen ti inaunaanmi a lalaki ket agnaedda idiay Cagayan a lugar ni baketna.

Naallingagko ti isusungad ken panagsardeng ti traysikel iti ruar sa idi kuan, nakukkok ti ridaw. Bimmaringkuas ni Manang Donna ket kinissiimannak.

"Pastrekem ta 'nak biit agpelles! Ni Cedrick siguro dayta!" dagus a nagturong ni manang iti siledna. Awan ngamin brana ken nakakitkiting ti kimmepkep a puraw a siortsna.
Linuktak ti ridaw ket naipasabat ti agat-Jovan. Naikuadro iti ruangan ti natayag, maskulado, kayumanggi, nakapolosirt iti agdudumat´ diseniona a black and white combination, nakapantalon iti puraw ken nakangisngisit ti lalat a sapatosna. Ni met gayam Manong Kired, kasaetan kadagiti agrayo ken ni manang. Ket kas iti sigud, adda awitna a sabong ti rosas ken nabungon nga ammok lattan a chocolate.

"Hi, Joy!" inyisem ni Manong Kired. "Ni manangmo?"

Diak a dagus nasungbatan ta biglak nga inakkuban iti notebook dagiti luppok nga imparang ti nakiting met a siortsko. Diak ammo ta nariknak a limmabbasitak. "E... kua, adda idiay siledna, manong, sumrekka, a, ta 'nak ayaban."

"'Tay kuam, Joy, ne." Sangadakulapan nga M&M chocolate ti inyawat ni Manong Kired. Daytat´ maysa a magustuak ken ni Manong Kired ta adda latta met itugotna a para kaniak tunggal umay ditoy balay.

Sangkalingedko latta dagiti luppok a nagturong iti siled ni manang. No apay met a linglingdak ket di met kitkitaen wenno di met madmadlaw ni Manong Kired.

Nagmisuot ni manang idi maammuanna no asino ti bisitana. Ni ngamin Cedrick, nga agar-arog met kenkuana, ti tagiurayna a mangsarungkar kenkuana. Madlawko a daydiay a Cedrick ti kayat ni manang nupay nabiit pay daydiay nga um-umay ditoy balay. Ni Manong Kired ket agar-aremen ken ni manang sipud pay addaak iti elementaria.

"No namin-anok la ngaruden nga imbatad nga awan maganabna kaniak," nagwang-it ni manang iti sango ti tokadorna. Sinagaysayna pay namitlo ti pagat-abaga a buokna sa timmakder. "Ngem sayang 'diay roses ken chocolate no diak sanguen!"

Ginuyabak ti likudan ni manang idi agpa-salas. Napanak met iti siledko ket sadiayko nga intuloy ti homeworkko. Ngem diak metten makadrowing ta kumuldikulding iti panunotko no apay nga ibainko met unayen itay dagiti luppok ken ni Manong Kired ken no apay metten a kasla kagurak ti kabsatko iti panangparparigatna ken ni Manong Kired.

Ammok nga awan pulos panagayat ni manang ken ni Manong Kired ket ammok nga ammo met daytan ni Manong Kired. Ngem no apay met ngamin nga umay latta ni Manong Kired ket iparparangarangna latta ti ayatna. Isu a kasla maasianak man unay kenkuana. Kayatko man ngamin nga isunto koma ti maasawa ni manang tapno agbalin isuna a pudno a manongko. Nakasingsingpet ni manong Kired. Awan bisiona, nadayaw, manangisagut ken masirib pay. Isuna no kua ti pagpapaaramidak kadagiti narigat a homeworkko, lalo iti Math. Nagturposen iti electronics and communications engineering ket madama iti bukbukodna a panagrepaso para iti board examda. Kaykayat pay da inang ken amang. Isu laeng ti ka-vibes dagiti dadakkelko kadagiti adu nga agrayo ken ni manang.

No ni met Cedrick a magustuan ni manang, naguapo nga agpayso ta kaing-ingasna man ni Gabby Concepcion ket adayo ti pagkamatan ni Manong Kired. Uray siak, kunaek a saan a makuna a naguapo ni Manong Kired ngem saan met a makuna a nalaad. Ngem mas kaykayatko latta ni Manong Kired para ken ni manang ngem ni Cedrick. Diak magustuan ti nalaus a kinapangas ni Cedrick. Paglastogna unay ti kinaguapona. Diak pay a type ti panagdaldalana uray isun ti kaguapuan a lalaki iti intero a lubong ta tultuladenna ti porma ni Robin Padilla. Atiddog ti buokna a napinggol sa adda pay aritosna. No umay agpasiar ket masansan a pisang iti tumeng ken luppo ti maong a pantalonna ken patinayon a nakadiaket iti kalaw a patig wenno kamoplads. Sapay agsisipol ti sigariliona ken nakainum pay iti arak no dadduima a sumarungkar. Damagko nga agsussusop pay kano iti tsongki ken sadut kano iti balayda ken dropout iti kolehio ta ballog ken memmem ken managtsiks. Isu a di kadutdotan da inang ken amang. Kanayonda a patigmaanan ni manang.

Isu a ni latta Manong Kired ti kaykayatko. Uray man pay uy-uyawen ni manang saan la a ti langana ngem pati ti naganna a Kired Bugay-ong. Nakasungsungtot kano man a nagan ket dina la ketdi kano mairusok ti agbalin a Mrs. Bugay-ong. Di kano maibagay iti apeliedomi a Valencia. Pia kano ni Cedrick ta romantic ti naganna ken class ti apeliedona a Ramirez. Ngem kayatko latta pati nagan ni Manong Kired ta nakail-ilokano ken cute man iti panagdengngegko.

Kangrunaanna, magustuak man ti kita ti panagayat ni Manong Kired ta panagkunak ket daydiayen ti napudno nga ayat a masansan a mangmangngegko. Ta apay koma a di napudno ket agkaraumay latta a mangpampaneknek iti kinaanus ken kinapinget ti ayatna ken ni manang. Ayna, siak la koma met ti maarem iti kasdiay a panagayat! Kayatko man a kasdiayto koma met ti ayat a maipaay kaniak. Ket ayna, ta kasla kayatko metten nga adda agayat kaniak iti kasdiay ket ania ket ngatan a nagimar ta aklonek met no kuan! Ayna, ayna, ania ket ngatan a nagganas!

Ngem no kasano ti panagar-arep-epko iti ayat a kunkunada, mariribukanak man no dadduma ta diak a talaga maawatan no ania daytoy, no kasano ken apay. Ah, ta ubingak pay ngamin siguro. Sangapulo ket uppatko pay met la ngamin. Ah, ngem maringgoranak man ngamin a mangammo ken uray mangpadas koma iti dayta nga ayat a patinayon a kumalkalawikiw iti lapayag ken isipko. Adda ngaminen diak maipalawag a marikriknak no kua a kasla ayat. Ngamin ket magustuanak met no kua a kadenna wenno kaang-angaw dagiti classmateko a lallaki, lalo daytay krasko a karuprupa ken kataktakder ni Richard Gomez a paboritok nga artista. Ay, ta kasla sumsumriamak man no dadduma sa aglammilammiis ken agkebbakebbaak a kaslaak la agnerbios a saan! Kinapudnona pay ket addadan agar-arem kanuak idiay school a kaklasek. Adda pay, a, third year ken fourth year nga agsursurat kaniak. Ngem diak kaskasuen ida. Ay, diak man ammo ti kueek! Ken kasla mabutengak pay la a maarem. Isun sa a kunada a supladaak no dadduma. Ngem no kua ket kaykayatko met ti makangkangngeg iti diga. Aggargarikgikak man laeng a maymaysa no ikurkurimedko a basbasaen iti siledko dagiti maaw-awatko a loveletter. Ay, ta nagganas man dagiti sasawenda. Adda pay agpapadat´ linaonna naammuak met laeng a kinopiada iti bassit a libro. Bin-ig man nga "I love you" kas kada "iniibig kita" ken "mahal kita" ti isuratsuratda ket lalo la ngarud a diak maaw-awatan no agpayso kadi nga ay-ayatendak ken no pudno kadin dayta nga ayatda a kunkunada?

Diak man ammo no apay nga armendakon ket ubingak pay. Sangkakunada man a napintasak sa kano ngamin. Wen sa met ta no napintas man ni Manang Donna a gapu ngata nga adut' agar-arem kenkuana, amang kano a napimpintasak kas kuna met laengen ni inangko. Ken balasangak metten ta agsangailiakon iti binulan. Ay, ta idi ngay damok ket napalalo ti butengko ta kunak no maadasanak ket matayakon--kinatkatawaannak ni inang ken uray ni manang ket binalbalakadandak idi. Wen, balasangakon ta no mingmingak ti bagik iti pagattao a sarmingmi ket pammagi ti balasang ti makitak. Napardas man ti itatamburog ti barukongko ket agbraakon sa ket nakabasbassit metten ti siketko idinto a simmabang ketdin ti patongko. Isun sa a sangkakita ken sangkataliawdak no kua dagiti babbaro a malabsak. Diak man ammo ta kasda la makangarngarusngos iti marasaba a salamagi nga agtilmotilmon a makakitkita kaniak, nakasursuron! Nagpudawak pay kano ngamin sa ket panayagenak ket bagay kano ti pagassiket a nakangisngisit a buokko. Kanayonda man nga ibagbaga a matagikuada la koman dagiti singin a kallidko. Karuprupak kano ni artista a Karla Estrada. Ken makay-ayo kano la unay dagiti napino, deppes, pamuskolen a muldotko. Ta no apay met ngamin a barbonanak pay laeng ket adda la ngarud pay kasla bigotek a pinukisak naminsan ta sangkadillawda ngem ad-adda ketdin a bimmengbeng, suronkon! Kunkuna dagiti lallaki a mangsutsutil kaniak a no adu kano ti tao iti bario ket anianto la ket ngatan nga ad-adu iti poblasion? Diak ammo dayta a lablabidenda ngem idi maawatak imbes a makasuronak, napalalo ketdi ti bainkon, ayna, isu a manipud idin saanakon nga agsisiort iti nakiting ken ag-sleeveless no rumrummuarak. Lalo no adda ni Manong Kired ta isuna man ti kasla kabainko unayen manipud idi kunada ken idi mariknak a talaga a balasangakon. Sigud a napasigak ken ni Manong Kired. Agpaspasaklotak pay idi kenkuana ket diak man ikaskaso uray makitkitana idi ti pantyk. Ngem ita, ayna, sabalin!

NAMINSAN, MALEM TI Domingo, nairana a sisiak iti balay ta nasapa a nagpa-Bayombong ni Manang Donna ket napan met nakiboda da inang ken amang iti taga-adayo a kabagianmi. Addaak iti salas ket namrayak a basbasaen dagiti romance pocketbook ni manang ta naiwakaskon ti theme composition nga ipasami no bigat.

Napigsa bassit ti tokar ti stereo component iti tape ni Ariel Rivera ket diak nadlaw ti danapeg ti simmungad a sangaili a pagammuan lattan ta timmangwa ken nagtimek iti nakalukat a ruangan. Ay, ta adda manen ni Manong Kired! Nakakamisadentro iti checkered ken nangisit ti slacks ken sapatosna. Adda latta iggemna a rosas ken nabungon.

"0, apay a kaska la napakigtotan unay metten a nakakita kaniak, Joy?" nakalinlinay ti isem ni Manong Kired ket diak ammo no apay a kasla lumabbasitak manen ken sumro ti gitebgiteb iti barukongko.

"E, sumrekka, a, Manong Kired... ngem awanen, a, ni manang, napanen idiay Bayombong." Tinugkikko ti iiddepan ti stereo component idinto a nagtugaw ni Manong Kired. Ayna, imbag ta haanak a nakaaruat iti nakiting ita ta ibainko la ket manen dagiti muldotan a luppok.
"Saan a balen, a. O, di sika lat´ pasiarekon ket itedko la kenkan dagitoy intugotko." Kinitanak ni Manong Kired ket kaslaak la naangsan--diak ammo no ang-angawennak ket diak ammo no apay a sigaganaygayak a nangawat iti sabong ken chocolate.

"O aniat´ mapaspasamak kenka ngay ta dika met makatagarin, Joy? Ti kunak, pakitedmonton ken ni Donna dagita. Ngem ta makalawas met nga awan, ikabilmonton iti plorerana dagita roses ket kuamon `ta chocolate," kinunana ket kaslaak nabainan ken kasla adda kimmuddot iti barukongko nga ilem wenno pasugnod siguro ta apay a kasla di italek kaniak ni Manong Kired ti regalona a rosas ta iti koma plorerak ti pangikabilak.

"Alla, apay nga agbasbasaka kadagitoy, Joy?" inukag-ukag ni Manong Kired dagiti romance pocketbooks. "Ammom kadin no ania ti ayat? Ket no sarita iti ayat, innayat ken ayan-ayat dagitoy."

"Isu ngarud a basbasaek, manong, ta kayatko a maammuan no ania dayta ayat," kinunak a naalak met la ti sigud a riknak nga agpasig ken ni Manong Kired. Maysa, kayatko man unay a patangenna ti maipapan iti ayat. Isu a sinaludsodko: "Ania ngamin aya ti ayat, manong? Apay nga ar-armem ni manangko? Apay nga ay-ayatem isuna?"

"Neay, daytoy nga ubingen ta ti la madamdamagna!" Pinidil ni Manong Kired ti agongko ta nagduaak a tinapaya ti rupak nga insango kenkuana. "`Ray ibagak kenka, hammonto met la maawatan ta ubingka pay la ngarud."

"Ay, hanakon nga ubing, Manong Kired! Ke' no balasangakon!" Awan metten alumiimko ta simron ti dati a kinauntonko. "Ammom kadi a nagadun iti agar-arem kaniak idiay school?"
Nagkatawa la ngarud ni Manong Kired ket nagliad iti sopa sa nagdekuatro sana kinuyegyeg ti sakana. "Ubingka pay la a talaga ta ibagbagam ket ngatan nga ayat ti gapuna isu nga armendakan ket agpaaremka metten!"

"Ta ania ngamin aya ti ayat, kunak ket?" kinunak nga agpauyon ti tonok. "Sigen, a, manong, ibagamon--ammok a maibagam ta ammok a napudno ti ayatmo ken ni manang--ammom unay no ania ti ayat ken no apay, di kadi?

Ayna, ta pinerrengnak ketdin ni Manong Kired sana kinuna a sitatanang: "Joy, ti ayat no napudno ket dimo maikkan iti umno a kaipapananna ta adda iti agayat, adda iti rikna ti pudno a kaipapananna. Ti ayat a napudno, di agmawmaw, di aglumen. Wen, matay man ngem agungar nga agungar agsipud ta agnanayon ken adda ket addanto latta."

Inagsep ti ulok ti imbatad ni Manong Kired ngem pulos man a diak naawatan ket nagmirduotak. "Ngem apay, manong, a ni manangko ti pangipapaayam iti kasta nga ayat ket dinakan sa met kayat?"

Nagulimek bassit ni Manong Kired ket nagdanagak ta napasugkiak sa metten.

Ngem kinunana idi agangay: "Ti ayat, Joy, ket sumngay tapno agayat dagiti di agay-ayat. Ay-ayatek ni manangmo uray dinak ay-ayaten. Dinak ay-ayaten isu nga ay-ayatek tapno ayatennakto met laeng."

"Ket no mapaayka ngay ken ni manang ta dinaka a talaga maayat ket sabali ti ayatenna, kasanon, manong? Inuntonko latta.

"Awatek, Joy, ta kasta la ngarud ti ayat. Agayatak ita ket agayatakto latta met nga agayat. Awan patinggana ti ayat. Adda latta nga adda. Ni kaanoman, di mapukaw."

Adu pay ti sinaludsodko a sinungbatan met amin ni Manong Kired agingga a nagpakada. Ngem imbes a malawlawaganak, nariribukanak la ngarud met ta kakasla poems met a nagrigat nga awaten dagiti insawang ni Manong Kired. Ubingak sa pay la nga agpayso uray no ipapilitko a balasangakon. Ngem ketdi lallaloak manen a nagraem ken ni Manong Kired ken iti klase ti ayatna. Ket ayna, siak la koma man ti armenna--siak la koma man ti ayatenna!

LIMA A BULAN TI limmabas, agkasaren ni Manang Donna ket ania pay, ni Cedrick a bulbulangkog ti mangasawa! Kasano ket sumarampiting met gayam ni manang ket nabayagen nga agnobioda ken ni Cedrick. Natakuatan ni inang a masikog ni manang ta dul-o a dul-o iti agsapa ken kanayon nga agulaw. Isu a kapilitanen, a, a napagkallaysada uray sumkad koma ti rikna da inang ken amang ta kayatda la koma met a mapalpas pay ni manang ti kursona. Ay, uray siak ket diak la koma kayat a bayaw ni Cedrick. Permi met ti ay-ayko ken ni Manong Kired ta riniknana ti pannakapaayna. Makasangsangitak ta nagliday ketdin ti rupana idi maammuanna ti amin. Lalo idi makitak nga aglua. Permi la ngarud manen ti suronko ken ni manang, lalo la unayen ken ni Cedrick ta kakaasi unay ni Manong Kired.

Manipud nagkallaysa ni manang saanen nga im-immay ni Manong Kired iti balaymi ket naikawaak unay. Naammuak laengen a nagpa-Manila idi makapasa iti civil service exam. Maysan a naan-anay nga electronics and communications engineer isuna. Diak man ammo ta sinangitak ti ipapanawna. Diak ammo ti gapuna. Diak man maawatan ti riknak. Kasla kayatko a kanayon koma a makitak ni Manong Kired. Kasla kayatko a siak la koman ii armen ken ayatenna uray ta balasangak metten. Kasla kayatko nga isuna laeng ti agarem ken agayat kaniak.

TAWEN TI NAGLABAS, saanakon a tinedier ita ta duapulokon ket kaguduat´ semestre pay, turposekon ti kursok nga Accountancy. Nupay no kua ket kunkunada nga ubing-ubingak pay laeng (gapu siguro ta kaslaak pay la kano aglanglanga ken no kua ket agug-ugali a desisais anios laeng), balasangak a talagan ket no maipapan met la iti ayat, maikkak met ngatan iti umno ken maitutop a kaipapananna. Ngata kunak, a, ta kinapudnona ket diak pay a talaga maawatan no ania ken kaano a napudno ti maysa nga ayat. Diak pay sierto ti riknak no napadasak a talagan ti nagayat ken naayat iti napudno uray pay naaddaanak metten kadagiti boyfriends.

Disisietek idi damok ti agkaboyfriend. Ngem kasla napilitanak la idi gapu iti kantiaw ken durog dagiti barkadak a babbai. Ta siak pay kano a napintas ti awan siotana ket isuda ket saggaysa ken adda pay ketdi sagdudua. Medio immapalak kadagiti yes-estoriada a naganas ti adda boyfriendna. Isu nga idi sinungbatak iti yes ti umuna a bfko, awan a talagat´ rikna ti ayat no di laeng kayat siguro. Kasta met la gayam ti bfko ta adukami gayam a siotana iti school. Isu nga idi gandatennak a rakepen ken ungnguan iti uneg ti pagsinean, im-breakkon a sigud uray man pay pogi mat a talaga ken naporma met idi daydiay nga utro a lalaki.

Kolehialaak ken disiotsok idi adda manen bfko ket ipagarupko no talaga nga agayatak idin ta nariknak a talaga a patpatgek ti bfko ket kasta met isuna kaniak. In-inauna ngamin iti tallo a tawen ngem siak ti maikadua a bfko. Addan stable a trabahona, maysa a civil engineer iti maysa a dakkel a construction firm. Matured ti pampanunotna, very throughtful ken mannakaawat, ken siempre guapo ken macho isu a nakaragragsakak idi no kaduak ket spoiledak kenkuana. Kunak no isu idin ti agbalin a lakayko ta okey met da inang ken amang iti relasionmi. Ngem napukaw ti ayatko (wenno aayatak siguro) idi idarirag ti nobiok ti premarital sex ken secret marriage. Sa naduktalak pay nga adda sabali a girlfriendsna iti sabsabali a lugar a kunana a flingsna laeng. Mayatak pay la koma met idi ta naay-ayonak ngem nakiwinnaswasak idi ipilitna latta ti kayatna a paneknekak nga ay-ayatek babaen ti panangtedko iti kinababaik. Ginurak unay idi ti saona a siguro ngamin ket saanakon a virgin gapuna a mabutengak a matakuatanna. Sinangitak ti panagsinami ta adut´ arapaapko a natungday. Ngem nabiit la a naliliwliwagko ket nasdaawak idi ta kunak no pudnon daydi nga ayat ngem apay a nagmawmaw met a dagus? Diak la ket ngarud maliplipatan ni Manong Kired ta nasadia latta iti isipko ti kita ti ayatna. Kasla man daytoy latta ti birbirokek ken pagibasbasarak nga ayat a di met maiparikna wenno matukadan dagiti lallaki a nasarakak. Ket diak pay la ammo ta adda latta gagar ken iliw ken segga nga agkullayaw iti pusok no malagipko ni Manong Kired ken no arapaapek ti klase ti ayatna.

Ket manipud nag-breakkamin iti maikadua a bfko, diakon sinunotan ti nakinobio uray adu latta ti kasla makursunadaak met kadagiti agar-arem kanlak. Kasla napabutnganak ngaminen iti lallaki a kaaduanna ket ay-ayam laeng met ti pangibilbilanganda iti ayan-ayat ket abalbalay wenno sex object laeng ti panagkitkitada iti babai. Ayat kunadan iti aniaman a nainromansaan a rikna ket dida mautob a rugso la dayta ket adayo a makuna nga ayat. Saan la a lallaki, pati babbain ket kasta ti kadawyan a paniriganda. Saanen nga uso ti virginity. Adun nga am-ammok ti nairubo a no di man tinakkiasan ti nobiona ta nagsikog ket nagparegreg wenno nadadael ti napintas a masakbayanna a kas ken ni Manang Donna.

Dakkel a lesson kaniak ni Manang ta diak kayat ti maipada kenkuana. Kakaasi ti biagda ita ta uppaten ti annakda ken ni Cedrick. Awan pagsapulan ni manang ket itultuloy latta met ni Cedrick dagiti bisiona idi baro ket kubrador iti hueteng ken agparipa lat´ masao a pagsapulanna ta masadut met nga agtalon ken agbangkag iti guduat´ ektaria a daga nga inted ni amang. Naynay nga iti balay ti kamang ni manang iti agarup aminen a masapulda. Dina payen maasikaso ti bagina, imresen ket kasla bakbaketanen ti langana idinto a beintesingkona laeng. Isu a siak, ta diak kayat ti maitulad ken ni manang, inggaedko ti nagadal iti kolehio ket impasulik pay la ti ayat-ayat.

KUNAK NO TALAGA a saanen nga agparang ditoy Nueva Vizcaya ni Manong Kired sipud addan napintas a trabahona idiay Manila. Ngem nagkitakami iti opisina a pangipapaayak iti practicumko. Ti gayam computer networking company nga ayan ni Manong Kired ti manginstolar ken mangmantenlr iti mabuangay nga EDP ken MIS department ti opisina. Adda kasla simken a rikna wenno karirikna a diak ammo no ania ti kaipapananna ken diak maawatan no apay.
"Adda kadi asawamon, Manong Kired?" Daytan ti sigud a sinaludsodko ken ni Manong Kired idi agsangasangokamin iti uneg ti sikat a panganan a nangawisanna kaniak. Kinumustana ngaminen ni Manang Donna ket aglinglingaling idi saritaek ti kasasaad ti kabsatko.

"Apay, Joy, kitak kad´ ti naasawaanen?" Pinerrengnak.

"Hammet. Ngem kitam ti kasla addan asawaenna."

"Kasta? Well, adda a talaga asawaekto ngem sapsapulek agingga ita."

Apagapaman nga immisem ket iti panagkltak ita kasla isu metten ti kaguapuan a lalaki, diak maibuksilan ti riknak no apay.

"Umayakto idiay balayyo, a, Joy?" kinunana manen. "Mailiwak met kada tata ken nana. Nangruna ken ni Donna. Sayang no dakam´ koma met laeng..." Nagsennaay.

"Kinunam idi nga awan patinggana ti ayat ket ni kaanoman di mapukaw. No kasta ti ayatmo ken ni manang idi, ay-ayatem pay la ngarud agingga ita, kasta kadi?" Diak ammo ta kayatko a penken ken siroken ni Manong Kired.

"Kasla kasta, nupay saanen a mabalin. Ngem siwawayawaya met ti ayat ket awan makalapped iti aniaman, siasinoman, kaanoman a seknan ken samayanna." Pinerrengnak manen ket nagdumogak.
"Dandanika gayamen agturpos," kinuna ni Manong Kired idi agangay. "Ammom, ur-urayek ti panagturposmo ta umayakto koma ti kunak. Husto unay ta nagpaidestinoak iti trabaho ditoy ket umadanin ti gradtuationyo."

"Apay kadi ngamin, manong?"

"Addanto espesial a regalok kenka, Joy."

Masansankamin nga agkita ken agpatang ken ni Manong Kired no bumisita iti proyektoda iti opisina. Ngem segseggaak ti sangkakunana nga isasarungkarna iti pagtaenganmi ket no kua sumro ti inuubing nga ugalik nga agilem wenno agpasugnod ta mapampanunotko a ni man metten Manang Donna nga uppat la ngaruden ti annakna ken saanen a kas idi kalapsat ken kapintas ti kasla gapu no apay a maisar-ong manen ni Manong Kired iti balaymi (nupay saanmi a kabbalay da manang ta adda bassit a tinabla a balayda iti asidegmi).

Maringgoranak pay no kua ta adda marikriknak a patiek a talaga a mariknak ngem kasla ilibak ken ibainko iti mismo a bagik ket diak maawat dayta a rikna. Kasla diak patien a kasdiay idinto nga ammok met unay a kasdiay a talaga. Malaglagipko la ngarud ti kuna idi ni Manong Kired a no napudno ti maysa nga ayat ket di maikkan iti eksakto a kaipapanan ket adda kenka iti kayatmo a panangipapan.

IMMAY NGA AGPAYSO ni Manong Kired iti maysa a malem ti Sabado. Agat-Jovan manen a naikuadro iti ruanganmi, nakapolo iti agdudumat´ disensio ken marisna, puraw ti pantalon ken sapatosna ken adda awitna a sabong ti rosas ken nabungon nga ammok latta a chocolate. Diak ammo no apay a nagragutok iti kasta unay ti pusok.

"Innak kadi ayaban ni Manang Donna? Isut´ kayatmo a makuta, di kadi?" kinunak idi makatugawen a kasla palpaliiwennak ket mababainak.

"No mabalin. Ngem alaem pay, a, daytoy," inyawatna dagiti awitna.

"I-Itedko ken ni Manang, Manong Kired?" Tumartarabangakon.

"Sika, a, no itedmo, adda kenka," kasual a kinuna ni Manong Kired.

"Ngem sikat´ pangtedak kadagita ta pangbalasang dagita ket awan metten sabali a balasang ditoy balayyo."

Sibabainak nga immisem. Nalapunos ti pusok iti di mainaganan a rag-o ken pannakapnek. Ita pay, ammokon no anianto ti espesial a regalo ni Manong Kired no agturposak.

» Bannawag, Hulio 26, 1993