บทบาทและหน้าที่ศูนย์วิจัยพืชไร่สุพรรณบุรี เป็นหน่วยงานหนึ่งของสถาบันวิจัยพืชไร่ กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้รับมอบหมายให้ดำเนินการดังนี้
วิจัยค้นคว้า ทดลองและทดสอบเพื่อเพิ่มผลผลิตปรับปรุงคุณภาพผลผลิต และแก้ปัญหาในการผลิตพืชไร่ที่สำคัญทางเศรษฐกิจ ตลอดจนแก้ปัญหาในการผลิตพืชไร่ที่สำคัญ ทางเศรษฐกิจในท้องที่ของพื้นที่ รับผิดชอบศูนย์วิจัยพืชไร่สุพรรณบุรี โดยดำเนินการวิจัยตามแผนงานที่สถาบันวิจัยพืชไร่ได้กำหนดไว้ ประสานงานและดำเนินการวิจัยร่วมกับศูนย์วิจัยพืชไร่ต่าง ๆ
วิจัย ค้นคว้า ทดลองและทดสอบพืชไร่ที่เป็นพืชกำหนดที่ได้รับมอบหมายให้รับผิดชอบ แบบสหสาขาวิชาอย่างเชื่อมโยงต่อเนื่องและเป็นระบบ ทั้งด้านวิจัยและด้านพัฒนาให้เป็นเทคโนโลยีที่เหมาะสม โดยทำงานวิจัยทั้งด้านพื้นฐาน ด้านวิจัยและพัฒนาเพื่อปรับใช้ ตลอดจนการประเมินผลทางเศรษฐกิจ และสังคม ถ่ายทอดเทคโนโลยีสู่เจ้าหน้าที่ส่งเสริมและเกษตรกร ตลอดจนทำหน้าที่เป็นศูนย์วิชาการของพืชไร่ ที่เป็นพืชกำหนดที่ได้รับมอบหมายให้รับผิดชอบประสานงาน และดำเนินการผลิตเมล็ดพันธุ์และท่อนพันธุ์คัด พันธุ์หลักและพันธุ์ดีของพืชไร่ที่สำคัญทางเศรษฐกิจให้ความร่วมมือและดำเนินงานภายใต้โครงการพิเศษ โครงการพัฒนาพื้นที่ที่รับผิดชอบ
ข้อมูลทั่วไปของศูนย์วิจัยพืชไร่สุพรรณบุรี ที่ตั้ง @
ศูนย์วิจัยพืชไร่สุพรรณบุรี ตั้งขึ้นเมื่อปี 2508 ชื่อเดิมคือ สถานีกสิกรรมอู่ทอง เปลี่ยนมาเป็นสถานีทดลองพืชไร่อู่ทอง และศูนย์วิจัยพืชไร่สุพรรณบุรี ตามการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างของกรมวิชาการเกษตร ตั้งอยู่หน้าเขาวงพาทย์ หมู่ 10 ตำบลจรเข้สามพัน อำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี บนเส้นทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 324 ห่างจากตัวอำเภออู่ทองไปทางทิศตะวันตก 10 กิโลเมตร ห่างจากตัวจังหวัดสุพรรณบุรีมาทางทิศใต้ 40 กิโลเมตร ห่างจากตัวจังหวัดกาญจนบุรีมาทางทิศเหนือ 50 กิโลเมตร และห่างจากกรุงเทพมหานครมาทางทิศตะวันตก 130 กิโลเมตรสภาพพื้นที่ @
ศูนย์วิจัยพืชไร่สุพรรณบุรี ตั้งอยู่บนเส้นรุ้งที่ 14 องศา 18 ลิบดาเหนือ เส้นแวงที่ 99 องศา 52 ลิบดาตะวันออก สูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง 30 เมตร สภาพพื้นที่ตั้งศูนย์ฯ และแปลงรางโพธิ์ เป็นพื้นที่ราบและเป็นที่ลุ่มบางส่วนของพื้นที่ ซึ่งปัจจุบันพื้นที่ราบดังกล่าวได้รับผลกระทบจากระดับน้ำใต้ดินของคลองชลประทานก่อให้เกิดปัญหาดินเค็มประมาณ 20 ไร่เศษลักษณะดิน @
บริเวณที่ตั้งศูนย์เป็นดินชุดนครปฐม และสระบุรี ส่วนแปลงรางโพธิ์และที่เช่าจากเกษตรกรเป็นดินชุดกำแพงแสน และมีคุณสมบัติของดินดังนี้| ความเป็นกรดเป็นด่าง | 6.5-6.7 |
| อินทรียวัตถ | 1.20-2.27% |
| ฟอสฟอรัส | 12-155 ppm |
| โปตัสเซียม | 142-332 ppm |
| แคลเซียม | 1,330-3,900 ppm |
| แมกนีเซียม | 140-425 ppm |
สภาพภูมิอากาศ @
เป็นพื้นที่จัดอยู่ในเขตค่อนข้างแห้งแล้งของประเทศ คือ มีฝนเฉลี่ยในรอบ 10 ปี ตั้งแต่ปี 2526-2536 มีปริมาณ 1,162.19 มิลลิเมตร โดยได้รับอิทธิพลจากมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ ระหว่างเดือนมีนาคม-กันยายน และมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ ระหว่างเดือนตุลาคม-กุมภาพันธ์ มีปริมาณฝนสูงสุดในเดือนกันยายน และเดือนตุลาคม ในช่วงต้นฤดูฝน ตั้งแต่เดือนพฤษภาคม-สิงหาคม จะมีฝนตกน้อยและมักจะทิ้งช่วงนานพื้นที่ @
ศูนย์วิจัยพืชไร่สุพรรณบุรี มีพื้นที่ทำการวิจัยอยู่ 3 แปลง คือแปลงที่ 1 มีเนื้อที่ 117 ไร่ เป็นที่ตั้งอาคารสำนักงาน บ้านพัก และแปลงทดลองบางส่วน
แปลงที่ 2 มีเนื้อที่ 251 ไร่ ห่างจากที่ตั้งศูนย์วิจัยพืชไร่สุพรรณบุรีไปทางทิศใต้ 5 กิโลเมตร ใช้เป็นพื้นที่แปลงทดลอง
แปลงที่ 3 มีเนื้อที่ 109 ไร่ ห่างจากพื้นที่ตั้งศูนย์วิจัยพืชไร่ไปทางทิศตะวันตก 5 กิโลเมตร เป็นพื้นที่เช่าจากเกษตรกรหมู่บ้านจรเข้สามพัน ใช้เป็นที่แปลงทดลองและขยายพันธุ์
พื้นที่รับผิดชอบ @
พื้นที่รับผิดชอบของศูนย์วิจัยพืชไร่สุพรรณบุรี ครอบคลุมอาณาบริเวณจังหวัดในเขตภาคตะวันตก 8 จังหวัด ได้แก่ สุพรรณบุรี กาญจนบุรี ราชบุรี นครปฐม สมุทรสงคราม สมุทรสาคร เพชรบุรี และประจวบคีรีขันธ์สภาพภูมิประเทศภาคตะวันตกเป็นภาคที่ครอบคลุมพื้นที่ขนาดใหญ่ที่สุด ประกอบไปด้วยเทือกเขาสูงทางทิศตะวันตกของภาค บริเวณขอบเขตที่ราบลุ่ม ซึ่งเป็นแนวยาวจากจังหวัดสุพรรณบุรีมาถึงจังหวัดเพชรบุรี และที่ราบชายฝั่งทะเลด้านตะวันออก สภาพดังกล่าวแบ่งออกเป็น 3 ลักษณะ ดังนี้
บริเวณที่ราบลุ่ม มีสภาพเป็นที่ราบเรียบจนถึงพื้นที่มีความลาด ภูเขาสูง บริเวณที่ราบลุ่ม ได้แก่ พื้นที่บางส่วนของจังหวัดกาญจนบุรี นครปฐม สุพรรณบุรี ราชบุรี เพชรบุรี มีลักษณะเป็นพื้นที่ลูกคลื่นและจะค่อย ๆ ลาดลงไปสู่พื้นที่ราบลุ่มกรุงเทพฯ หรือดินดอนสามเหลี่ยมแม่น้ำเจ้าพระยาบริเวณที่สูงและเทือกเขาสูง ได้แก่ พื้นที่ทางทิศตะวันตกมีจังหวัดกาญจนบุรี และบางส่วนของจังหวัดราชบุรี เพชรบุรี บางส่วนเป็นเทือกเขากั้นแนวพรมแดนระหว่างไทยกับพม่า ความสูงระดับน้ำทะเลประมาณ 400-1,400 เมตร บริเวณเทือกเขาสูงเหล่านี้จะมีลำน้ำไหลผ่านเกิดเป็นที่ราบลุ่มขึ้น แต่จะเป็นที่ลุ่มขนาดแคบ เช่น ที่ราบลุ่มแม่น้ำแม่กลองในเขตจังหวัดกาญจนบุรีบริเวณที่ราบชายฝั่งทะเลด้านตะวันออก จะอยู่ตอนใต้ของภาค ได้แก่ เพชรบุรี ประจวบคีรีขันธ์ เป็นที่ราบแนวแคบ ๆ และยาวตลอดไปจนถึงสภาพที่เป็นลูกคลื่น จนถึงสภาพพื้นที่ที่เป็นเนินเขาเตี้ยๆแหล่งน้ำ @
แหล่งน้ำที่สำคัญและมีผลต่อกิจกรรมทางการเกษตรของภาคตะวันตกประกอบด้วยแม่น้ำ เช่น แม่น้ำแควใหญ่ แม่น้ำแควน้อย แม่น้ำแม่กลอง แม่น้ำท่าจีน แม่น้ำเพชรบุรี แม่น้ำปราณบุรีบึง และหนองน้ำธรรมชาติ มีกระจัดกระจายอยู่ในบริเวณที่แม่น้ำดังกล่าวไหลผ่านแหล่งน้ำพัฒนา คือ การดำเนินงานของกรมชลประทาน เช่น เขื่อนปราณบุรี จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เขื่อนเขาแหลม เขื่อนศรีนครินทร์ เขื่อนวชิราลงกรณ์ จังหวัดกาญจนบุรี เขื่อนกระเสียว จังหวัดสุพรรณบุรี เขื่อนแก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรีการเกษตร @
บริเวณที่ราบลุ่ม ส่วนใหญ่จะทำนา บริเวณที่ราบและเนินเขาทำการปลูกพืชไร่ เช่น ข้าวโพด อ้อย มันสำปะหลัง ฝ้าย ถั่วต่าง ๆ ไม้ผล ทุ่งหญ้า และปลูกป่าไม้ บริเวณชายฝั่งทะเลส่วนใหญ่เป็นป่าชายเลน และทำนากุ้งปริมาณน้ำฝนและการกระจายตัว @
พื้นที่ความรับผิดชอบของศูนย์ฯ ในปี 2539 มีปริมาณฝนเฉลี่ย 1,000-1,200 มิลลิเมตร ครอบคลุมพื้นที่จังหวัดกาญจนบุรี สุพรรณบุรี นครปฐม ราชบุรี เพชบุรี สมุทรสงคราม และประจวบคีรีขันธ์ การกระจายตัวของฝนมี 2 ช่วง คือ ช่วงแรก ต้นเดือนเมษายนถึงกลางเดือนมิถุนายน ช่วงที่ 2 ปลายเดือนกรกฎาคมถึงปลายเดือนพฤศจิกายน โดยมีฝนมากที่สุดในเดือนกันยายน ฝนปี 2539 หมดช้า ส่งผลทำให้โรงงานน้ำตาลเปิดหีบช้า มีอ้อยเข้าหีบในช่วงต้นฤดูหีบน้อย เพราะว่ารถบรรทุกอ้อยเข้าไร่ไม่ได้ อีกทั้งคุณภาพความหวานในช่วงต้นฤดูหีบต่ำเฉพาะที่ศูนย์วิจัยพืชไร่สุพรรณบุรี ปริมาณฝนเฉลี่ยในช่วง 25 ปีที่ผ่านมา (2519-2538) มีความแปรปรวนสูง คือ มีปริมาณน้ำฝนรวมทั้งปีตั้งแต่ 635-1,586 มิลลิเมตร ในช่วงปี 2535-2537 มีปริมาณน้ำฝนอยู่ระหว่าง 635-825 มิลลิเมตร แต่ในปี 2538 มีปริมาณฝน 1,139 มิลลิเมตร เป็นปีที่ประเทศไทยสามารถผลิตอ้อยและน้ำตาล ได้สูงสุดเป็นประวัติการณ์ ของอุตสาหกรรมอ้อยและน้ำตาลไทย และในปี 2539 มีปริมาณน้ำฝน 1,086 มิลลิเมตร เป็นปีที่ฝนมาค่อนข้างเร็ว (ต้นเดือนเมษายน) และฝนหมดค่อนข้างช้า (ต้นเดือนพฤศจิกายน) เกิดฝนทิ้งช่วง (rain spell) และมีฝนตกน้อยในเดือนกรกฎาคม และเดือนสิงหาคม ส่วนเดือนกันยายนเป็นเดือนที่มีฝนตกมากที่สุด คือ มีปริมาณน้ำฝน 297.1 มิลลิเมตร
